Ότι ο αγιασμός εισάγεται πρώτα στην ψυχή αυτού που μεταλαμβάνει

1. Εξάλλου και σ' εκείνους που ζούν ακόμη με σώμα, η θεία κοινωνια δίνεται βέβαια διά μέσου του σώματος, αλlά πρώτα πηγαιnει στην ουσία της ψυχής και ύστερα μέσω της ψυχής dιαβαίνει στο σώμα. Aυτό θέλοντας να φανερώσει ο μακάριος Απόστολος , λέγει: ''Εκείνος που ενώνεται με τον Κύριο γίνεται ένα πνεύμα μαζί Του''(Α'Κορ. 6,17), διότι η ένωση και η συνάφεια αυτή πραγματοποιείται πρώτα μέσα στην ψυχή.

2. Διότι εκεί, στην ψυχή , είναι κυρίως ο άνθρωπος , εκεί είναι και ο αγιασμός , ο οποίος αποκτάται με τις αρετές και την ανθρώπινη επιμέλεια. Εκεί είναι και το κέντρο που αμαρτάνει και που έχει ανάγκη να θεραπευθεί με τα τίμια δώρα. Στο σώμα, όλα προέρχονται απο την ψυχή. Και όπως αυτό μολύνεται απο τους πονηρούς λογισμούς που βγαίνουν απο την καρδιά, έτσι και ο αγιασμός απο εκεί προξενείται σ' αυτό, τόσο απο την αρετή , όσο και απο τα μυστήρια. Σε μερικούς δέ έρχονται και σωματικές ασθένειες,  που έχουν την αιτία τους στην ηθική  διαφθορά της ψυχής. Αυτό ήθελε να δείξει ο Σωτήρας και, με το να θεραπεύσει την ψυχή του αρρώστου, δηλαδή να ελευθερώσει αυτήν απο τις αμαρτίες, σήκωσε το σώμα απο την αρρώστια (Ματθ. 9,2-7).

3.Αφού λοιπόν για να λάβει τον αγιασμό η ψυχή δεν έχει ανάγκη απο το σώμα , αλλά μάλλον το σώμα έχει αναγκη της ψυχής.

4. Τι παραπάνω απο τις ψυχές των νεκρών παίρνουν απο την τελετή οι ψυχές που είναι ενώμένες με σώμα, βλέποντας τον ιερέα και δεχόμενες απο αυτόν τα δώρα; Αφού κι εκείνες έχουν τον αιώνιο Ιερέα, που γίνεται γι'αυτές τα πάντα και που μεταδίδει τα δώρα και σε όσους απο τους ζώντες μεταλαμβάνουν αληθινά. Διότι δέ μεταλαβμάνουν αληθινά όλοι αυτοί στους οποίους μεταδίδει ο ιερεύς, αλλά εκεινοι μόνο, στους οποίους μεταδίδει ο ίδιος ο Χριστός. Διότι ο ιερεύς μεταδίδει σε όλους γενικά τους προσερχόμενους, ο Χριστός όμως μόνο στους άξιους. Απο αυτό γίνεται φανερο ότι μόνο ο ίδιος ο Σωτήρας είναι που τελεί το μυστήριο για τις ψυχές και αγιαζει ζώντες και νεκρούς.

5. Απ'όλα όσα είπαμε γίνεται φανερό ότι όλα τα στοιχεία της ιερής αυτής τελετής είναι κοινά και στους ζώντες και στους νερκούς. Διότι και τα αίτια του αγιασμούς, επειδή είναι ψυχικά αγαθά, υπάρχουν και στις δύο αυτές κατηγορίες, και αυτο που δέχεται πρώτο τον αγιασμό και είναι οικείο με αυτόν ειναι το ίδιο ( η ψυχή) και ο Ιερεύς που αγιαζει έιναι ο ίδιος (ο Χριστός). Τουτο μονο υπάρχει στους ζώντες, που δεν υπάρχει στους νερκούς: το ότι δηλαδή και οι ανάξιοι νομιζουν ότι αγιάζονται με τα μυστήρια, διότι δέχονται στο στόμα τα δώρα. Απο τους νεκρούς όμως ούτε καν να πλησιάσει κανείς είναι δυνατόν, αν είναι απροετοίμαστος, αλλά μόνο στους άξιους επιτρέπεται η κονωνία. Στους ζώντες αυτό ειναι δυνατον, ομως όχι μονο δεν προσθέτει αγιασμό σ' αυτους ,αλλα αντίθετα επιφέρει τη χειρότερη κόλαση. Συνεπώς τουτε απέχει πολύ απο το να είναι πλεονέκτημα για τους ζώντες.



Αγίου Νικολάου Καβάσιλα
"Ερμηνεία της Θεία Λειτουργίας"
Εκδόσεις: "Το Περιβόλι της Παναγίας"