Εἰκόνα τοῦ σύγχρονου Ρουμάνου Ἁγίου,Ὁσίου Ἀρσενίου Boca,δακρύζει.

O άγιος Αρσένιος Μπόκα υπήρξε ο πιο χαρισματικός oρθόδοξος αγιογράφος στη σύγχρονη εποχή. (1910- 1989)ήταν ορθόδοξος μοναχός ρουμάνος θεολόγος και αγιογράφος.
Το 1939 έζησε για 3 μήνες στη ρουμάνικη σκήτη του Τιμίου Προδρόμου στο Άγιον όρος. Χειροτονήθηκε μοναχός το 1940.Ηγούμενος της μονής Brâncoveanu το 1942.Αρκετές φορές υπέφερε από το καθεστώς.Δεν έχει επίσημα αγιοκαταχθεί αλλά σε όλη τη Ρουμανία και όχι μόνο διάχυτη είναι η βεβαιότητα ότι πρόκειται για μεγάλο σύγχρονο άγιο.
Οι κάτοικοι της πόλης Vaslui στην Αν.Ρουμανία στην περιοχή της Μολδαβίας είναι απόλυτα πεπεισμένοι ότι ο ρουμάνος άγιος Aρσένιος Boca κάνει θαύματα.Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι η εικόνα του που μεταφέρθηκε εκεί από τη μονή Prislop κατά την διάρκεια των τελευταίων ημερών δακρύζει.Τα άτομα μιλούν για σημείο και εντείνουν τις προσευχές τους.Διίστανται οι απόψεις αν προμηνύει κάτι καλό ή άσχημο αλλά όλοι συμφωνούν ότι πρόκειται για υπερφυσικό γεγονός.Σύσωμος ο ρουμάνικος τύπος καλύπτει το γεγονός.

Ο κόσμος σχηματίζει ουρές για να προσκυνήσει την δακρυροούσα εικόνα. Κάποιος αγόρασε την εικόνα από τη μονή και την μετέφερεσε άνα προσκυνητάρι του εσταυρωμένου.Η εικόνα τοποθετήθηκε στην βάση του σταυρού.Σε λίγες ημέρες εμφανίστηκαν τα δάκρυα. Στην τηλεόραση stirileprotv που έκανε το ρεπορτάζ οι κάτοικοι δηλώνουν.
«Από την αριστερή πλευρά άρχισε να τρέχει δάκρυ από το μάτι του…… » λέει μια μάρτυρας.
Μια ηλικιωμένη : «Είμαι 70 ετών πρώτη φορά βλέπω κάτι τέτοιο.Είδα αυτό το θαύμα τώρα.» (ortodox.md 2/5/15 romaniatv)
ΠΗΓΗ.dimpenews.com

Διόραση. Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης

Οταν ο Νους του ανθρώπου καθαρισθεί και φωτισθεί,

τότε εκτός από τον δικό του φωτισμό,

δέχεται επιπλέον και τον φωτισμό της θείας χάριτος,

ωστε αυτή να διαμένει μόνιμα σε αυτόν,

οπότε τον αρπάζει σε θεωρίες ,

όπως και όσο γνωρίζει αυτή.

Καθόμουν εδώ στο παράθυρο γονατιστός στα κουρέλια μου

και έλεγα την ευχή.

Σε μια στιγμή όπως κρατούσα τον νού μου στην ένεργεια της ευχής

αυξήθηκε περισσότερο το Φως 

και ο Νους μου αρχισε να πλατύνεται  και να περισσεύει τόσο,

που  όλα μου έγινα  φωτεινά πια

και έβλεπα όλη την πλευρά του τόπου μας,

από τα Κατουνάκια ώς τα μοναστήρια κάτω μέχρι τη Δάφνη

καθώς και πίσω μου

ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΜΟΥ ΗΤΑΝ ΑΦΑΝΕΣ Η ΑΓΝΩΣΤΟ...

Το Φως πάλι δεν ήταν όπως το φυσικό που δίνει ο Ηλιος

ή το τεχνητό που κάνουν οι ανθρωποι..

Ηταν φως εξαίσιο, λευκό, αύλο,

που δεν είναι μόνο εξωτερικό, όπως το φυσικό.

Το φώς εκείνο βρίσκεται και μέσα στον άνθρωπο,

το αισθάνεται σαν ιδική του πνοή,

τον γεμίζει σαν τροφή και αναπνοή,

τον ελαφρύνει από το φυσικό του βάρος

και τον μεταμορφώνει ώστε να μην ξέρει αν έχει σώμα  και βάρος.

Τότε είδα τον Πατερ Αθανάσιο να έρχεται προς εμάς

από τη στράτα του Αγίου Παύλου

φορτωμένος με το μεγάλο ντορβά του.

Εμεινα παρακολουθώντας τον μέχρι ότου ηλθε εδώ.

Εβλεπα όλες τις κινήσεις του:

που κάθονταν να ξεκουραστεί, ή ακουμπούσε το φορτίο του,

στην πηγή της Αγίας Άννας ,

στον μύλο που σταμάτησε και ηπιε νερό,

μέχρι να φτάσει στην πόρτα μας , νά πάρει το κλειδί,

να ανοίξει και να μπεί μέσα , να έρθει μπροστά μου

και να βάλει μετάνοια..

Πνευματικαί εμπειρίαι: Γεροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού.

εκδόσεις Ορθόδοξη Κυψέλη.

ΣΤΙΣ ΣΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ Α-ΘΑΝΑΣΙΟ.

ΑΙΝΟΙ (Δανιηλαιοι-Θωμαδες)

Ίππον και αναβάτην Γέρο Δανιήλ και Δαμασκηνός Δανιηλαίοι

Γ Ακάκιος & Γ Δανιήλ απο τα κατουνάκια

Τα φρικαλέα Καρούλια Αγιου Ορους μέρος 2ο

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ - ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΔΑΝΙΗΛΑΙΩΝ - ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ .

Οι Δανιηλαίοι στις εκδηλώσεις για τη Νέα Μέθοδο Ψαλτικής

Στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια της Νέας Μεθόδου της βυζαντινής μουσικής σημειογραφίας που θα λάβουν χώρα το τριήμερο από τη 30η Οκτωβρίου έως τη 1η Νοεμβρίου, θα συμμετέχουν και οι αγιορείτες ψάλτες π. Δανιήλ και π Στέφανος από την αδελφότητα των Δανιηλαίων, και ο π. Δαμασκηνός με τον π. Θεοδόσιο από τη Νέα Σκήτη. Στην εναρκτήριο συναυλία τη Πέμπτη στις 6μ.μ. στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο θα αποδώσουν ύμνους των δασκάλων της Νέας Μεθόδου κατά το αγιορειτικό ύφος ψαλτικής.

Το Ιερὸ Ησυχαστήριο της Αδελφότητας των Δανιηλαίων ιδρύθηκε απὸ τον μακάριο Γέροντα Δανιὴλ Κατουνακιώτη το 1881. Ο Γέροντας Δανιὴλ (1846-1929)ήταν μία οσιακὴ μορφή που χαρακτηρίστηκε για την εποχή του ως ο σοφός και διακριτικός Γέροντας του αγίου Όρους. Ο πρώτος Γέροντας και διάδοχος του κτίτορα του ησυχαστηρίου ήταν ο ιερομόναχος Δανιήλ, ένας άριστος μουσικός και μελοποιός. Είχε τόσο γλυκιὰ φωνή, που από τους συγχρόνους του χαρακτηρίστηκε ως αγγελόφωνος. Συνέθεσε πολλά σημαντικά έργα τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν ανέκδοτα.

Η σημερινή Αδελφότητα έχει ως εργόχειρο την αγιογραφία και την ψαλτική τέχνη ως παράδοση απὸ τους προγενεστέρους πατέρες. Ο εν ζωή Γέρων Δανιὴλ ήρθε στο Άγιον Όρος το 1948, ενώ o Γέρων Στέφανος το 1952. Παρέλαβαν την μοναστικὴ βιωτή, αλλά και τα εργόχειρα της αγιογραφίας και της ψαλτικής τέχνης από τον τέταρτο κατά σειρά Γέροντα του Ησυχαστηρίου, Γέροντα Γερόντιο.

Διακονούν την ψαλτική τέχνη με το ιδιαίτερο αγιορειτικὸ ύφος που παραλάβανε από τους Γεροντάδες τους για περισσότερο απὸ μισὸ αιώνα. Συμμετείχαν ως ψάλτες στους εορτασμοὺς τής Χιλιετηρίδας μαζὶ με τον διακο-Διονύσιο Φιρφιρῆ και τον ιερομόναχο Γαβριὴλ Μακαβό. Προσκαλούνται ανελλειπώς στις Αγιορειτικὲς πανηγύρεις των Μονών, των Σκητών, των Κελλίων στις οποίες ανταποκρίνονται με πολλὴ προθυμία. Έχουν ψάλλει σε εκατοντάδες πανηγύρεις και θεωρούνται ως γνήσιοι εκφραστὲς της αγιορειτικής ψαλτικής παράδοσης.

Ο Γέρων Δαμασκηνὸς μυήθηκε στα της ψαλτικής τέχνης απὸ τους Δανιηλαίους σε μικρή ηλικία. Εκάρη μοναχὸς το 1984, και από το 1996 είναι ο Γέροντας του Κελλίου των Αγίων Αναργύρων στην Νέα Σκήτη. Το κύριο διακόνημά τους είναι η Ιεροψαλτική. Μαζί με τον Ιερομόναχο Θεοδόσιο αλλά και με τους υπόλοιπους μοναχούς της συνοδείας του διακονούν στα αναλόγια των αγιορειτικών πανηγύρεων συνεχίζοντας και διατηρώντας την ψαλτικὴ κληρονομιά και το αγιορειτικὸ ύφος που παρέλαβαν.

Ακολουθεί το πρόγραμμα των μελών που θα ψάλει ο χορός των αγιορειτών πατέρων στο Βελλίδειο.

1. «Δεῦτε ἀναβῶμεν εἰς τὸν Ἄθω»
Ιδιόμελον της λιτής του Αγίου Σίμωνος, μέλος Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, ήχος
πλάγιος του πρώτου.
2. «Τῶν Ὁσίων Πατέρων ὁ χορός»
Δοξαστικόν των Αίνων των Αγιορειτών Πατέρων, μέλος Ματθαίου Βατοπαιδινού, ήχος πλάγιος του τετάρτου.

Το καθολικο της Ι.Μ. Καρακαλου...

Π.Δανιηλ, Π.Δαμασκηνος και ο υποτακτικος του στην πανηγυρη του Αγιου Αθανασιου στη Λαυρα

Ενα συγκλονιστικό κείμενο από περιήγηση στο άγνωστο Αγιο Ορος [εικόνες]

Με βαθιά γνώση της ελληνικής γλώσσας ένας περιηγητής καταγράφει τις εντυπώσεις από τη λεγόμενη Ερημο του Αγίου Ορους τη μοναδική γωνιά της γης όπου συνεχίζεται η παλαιοχριστιανικὴ παράδοση των ερημιτών της Αιγύπτου. Ενα συναρπαστικό οδοιπορικό.
Πηγή: agiazoni
Μὲ τὸ μικρὸ βενζινόπλοιο ποὺ κάνει τὴν τακτικὴ συγκοινωνία ἀπὸ τὴ Μεγίστη Λαύρα ὥς τὴΔάφνη, παραπλέουμε τὸνότιο ἄκρο τοῦἌθω. Στὸ σημεῖο αὐτό, ἡ χερσόνησος ἀπότομα ἀλλάζει σχῆμα. Ἡ ἤπια, καταπράσινη βουνοσειρά της ξεπετιέται στὰ ὕψη, σχηματίζοντας ἕνα θεώρατο λίθινο κῶνο ποὺ πλησιάζει τὶς δυὸ χιλ. μέτρα. Πρὸς τὴ θάλασσα, τὸ ἔδαφος γίνεται ἀπόκρημνο, αἰχμηρό, ἐπικίνδυνο καὶ γιὰ τοὺς πεζοπόρους καὶ γιὰ τὰ πλοιάρια, ἂν ὁ καιρὸς εἶναι κακός. Εἶναι μιὰ διαδοχὴ ἀπὸ ἄβατες, σχεδὸν κάθετες πλαγιὲς καὶ ἀπὸ σκισμάδες βράχων ποὺ κρύβουν σπήλαια ἀπλησίαστα. Τὴν τελευταία ἤμερη εἰκόνα ποὺ ἀντικρύζουμε μᾶς τὴ δίνουν τὰ ὀνομαστὰ Καυσοκαλύβια, χτισμένα σ' ἕνα φυσικὸ ἀμφιθέατρο, ἀπάνω ἀπὸ τὴ θάλασσα. Τὴ μεγάλη αὐτὴ σκήτη τὴν ἀποτελοῦν καμιὰ σαρανταριὰ οἰκήματα, τριγυρισμένα ἀπὸ περιβόλια, ποὺ ζώνουν τὸν κεντρικό της ναό. Ἡ περιοχὴ ἔχει νερὸ καὶ ἀρκετὴ πρασινάδα ποὺ τῆς δίνει τὴν ὄψη ἑνὸς εἰδυλλιακοῦ χωριοῦ.
Η Ερημος του Αγίου Ορους
Πέρα ἀπ' ἐκεῖ, τὸ τοπίο ἀγριεύει ὁλότελα. Τὰ βραχώδη κράσπεδα τοῦ μεγάλου βουνοῦ προβάλλουν ὁλοένα πιὸ ψηλά. Ἡ φυτεία ἀραιώνει, ὁ τόπος εἶναι ἄνυδρος, ἀπροσπέλαστος, ἀπωθεῖ κάθε ζωή. Μονάχα μερικοὶ θάμνοι, μερικὰ ἀγριόδεντρα προσθέτουν ἐδῶ κι ἐκεῖ λίγο πράσινο στὶς σκληρές, πέτρινες ἐπιφάνειες. Καθὼς ἀτενίζει κανείς, ἀπὸ τὸ πέλαγος, τὸ θέαμα ποὺ συνθέτουν οἱ φοβεροὶ βράχοι καὶ τὰ βάραθρα, ἔχει τὴν ἐντύπωση ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ κινηθοῦν ἄνθρωποι σ'αὐτὰ τὰ μέρη. Εἶναι ἡ λεγόμενη Ἔρημος τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἡ μοναδικὴ γωνιὰ τῆς γῆς ὅπου συνεχίζεται ἡ παλαιοχριστιανικὴ παράδοση τῶν ἐρημιτῶν τῆς Αἰγύπτου, τοῦ Σινᾶ, τῆς Παλαιστίνης. Ἐκεῖ καταφεύγουν καὶ ἀπομονώνονται οἱ μοναχοὶ τῶν ἄκρων, καθὼς θὰ λέγαμε μὲ τὴν κοσμική μας ὁρολογία οἱ «ἐξτρεμιστές», οἱ πιὸ ἀδιάλλακτοι, οἱ ἀπόλυτοι, ἐκεῖνοι ποὺ θεωροῦν ὅτι ἀκόμα καὶ τοῦ μοναστηριοῦ ἡ ζωὴ εἶναι μιὰ παραχώρηση στὴν κοινωνικότητα, μιὰ ἀδυναμία, ἕνας συμβιβασμός. Μέσα στὴν τέλεια Ἡσυχία, στὴν ὅσο τὸ δυνατὸ πιὸ ὁλοκληρωτικὴ ἀπογύμνωσή τους ἀπὸ τὶς ἀνάγκες τῆς ὑλικῆς ὕπαρξης κι ἀπὸ τὶς φροντίδες τοῦ κόσμου, ἀγωνίζονται νὰ συλλάβουν καὶ νὰ ζήσουν τὸ πνεῦμα στὴν πιὸ ἄδολη οὐσία του, στὰ τελευταῖα σύνορα, στὶς ἐσχατιὲς τοῦ «ἐνθάδε» πρὸς τὸ «ἐπέκεινα». Διατύπωσα παραπάνω τὴν ἄποψη ὅτι τὸ Ἅγιον Ὄρος εἶναι μιὰ μεταφυσικὴ ἐμπροσθοφυλακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ ἔρημος εἶναι ἡ ἐμπροσθοφυλακὴ τῆς ἐμπροσθοφυλακῆς.
Το φρικαλέον καρούλι
Φτάνουμε στὸ Νυμφαῖο ἀκρωτήριο, τὴν τελευταία νότια αἰχμὴ τῆς χερσονήσου. Ἐκεῖ μᾶς περιμένει τὸ πιὸ ὀνομαστό, τὸ πιὸ θρυλικὸ σημεῖο τῆς Ἐρήμου, ποὺ παλαιότεροι συγγραφεῖς τὸ ἔλεγαν τὸ «φρικτόν», τὸ «φρικαλέον» Καροῦλι. Εἶναι ἕνας πανύψηλος βράχος, σωστὸ πέτρινο βουνό, στημένο ἀπόκρημνα ἀπάνω στὴ θάλασσα. Στὶς σπηλιές του καὶ στὶς προεξοχές του βρίσκονται χτισμένα ἀρκετὰ μικρὰ καλύβια, σὲ ἀπόσταση τὸ ἕνα ἀπὸ τὸ ἄλλο. Οἱ ταξιδιῶτες τὰ παρομοίασαν μὲ φωλιὲς γλάρων, κοράκων ἢ γυπαετῶν. Φαίνονται πολὺ δυσπρόσιτα καὶ λέγεται ὅτι οἱ ἐρημῖτες ποὺ τὰ κατοικοῦν ἐπικοινωνοῦν μὲ τὸν ἔξω κόσμο κατεβάζοντας μὲ καροῦλι ἕνα καλάθι ὡς τὴ θάλασσα. Ἀπὸ τοῦτο τὸ πρωτόγονο μηχάνημα πῆρε τὸ ὄνομά της ἡ περιοχή. Τὴ σκηνὴ αὐτὴ δὲν τὴν εἶδα, πιστεύω ὅμως πώς, ὅταν χαλνᾶ ὁ καιρός, κάθε κίνηση στὸ στενὸ χεῖλος τῶν γκρεμνῶν θὰ εἶναι πολὺ ἐπικίνδυνη κι ἡ ἀπομόνωση τῶν ἀσκητῶν θὰ εἶναι σχεδὸν ἀπόλυτη.
Πώς περνούν τη ζωή τους;
Πῶς περνοῦν τὴ ζωή τους; ἀναρωτιέται κανείς. Ἡ κυριότερη ἀπασχόλησή τους εἶναι ἡ προσευχή, τὸ ἀδιάκοπο τέντωμα τῆς ψυχῆς πρὸς τὸν ὑπέρτατο σκοπὸ ποὺ ἔχουν τάξει στὸν ἑαυτό τους. Ἡ ὑλική τους ζωὴ ἔχει περιοριστεῖ στὸ ἐλαχιστότατο ὅριο ποὺ μπορεῖ ἡ διάνοια νὰ συλλάβει. Ἕνα τριμμένο ράσο, ἕνα σκεπασμένο μέρος γιὰ νὰ κοιμοῦνται, ξεροὶ καρποὶ καὶ κανένα παξιμάδι γιὰ νὰ μὴν πεθάνουν τῆς πείνας, ἴσως τὸ καλοκαίρι κανένα λαχανικό, κανένα νωπὸ φροῦτο: μ' αὐτὰ συντηροῦνται. Νερὸ συνάζουν ἀπὸ τὴ βροχή, ὅταν βρέξει. Γιὰ νὰ προμηθευτοῦν τὴ στοιχειώδη τροφή τους, ἀσκοῦν μερικὲς χειροτεχνίες. Πλέκουν καλάθια, κατασκευάζουν κομπολόγια, ξύλινους σταυροὺς κι ἄλλα μικρὰ ἀντικείμενα ποὺ τὰ πηγαίνουν, σὲ ἀραιὰ διαστήματα, καὶ τὰ πουλοῦν ἢ τὰ ἀνταλλάσσουν μὲ τρόφιμα στὴ Δάφνη ἢ σὲ κανένα μοναστήρι.
Ο αγιογραφικός οίκος των Δανιηλαίων
Μιὰ μικρὴ προβλήτα, καινούργιο ἀπόκτημα τοῦ τόπου, ἐπιτρέπει σήμερα στὰ πλοιάρια ν' ἀράξουν κάτω ἀπὸ τὰ Καρούλια, χωρὶς δυσκολία. Ἕνα μονοπάτι σὲ κορδέλες ἀνεβαίνει στὴν κορυφὴ τοῦ βράχου, ἀπὸ τὴ μιὰ πλευρά του. Ἀπὸ τὴν ἄλλη δὲν ὑπάρχει καμιὰ ὁμαλὴ διάβαση. Στὸ μέρος ἐκεῖνο οἱ ἐρημῖτες ὅταν ἀποφασίσουν νὰ ἀφήσουν τὰ ἡσυχαστήριά τους, πηγαινοέρχονται ἀπὸ ἀνεμόσκαλες ἢ πιασμένοι ἀπὸ ἁλυσίδες, σὲ γλιστερὰ περάσματα, ἀπάνω ἀπὸ ἀβύσσους. Ψηλότερα ἀπὸ τὰ Καρούλια, βρίσκονται τὰ Κατουνάκια, σὲ μιὰ ὀρεινὴ περιοχὴ τῆς Ἐρήμου κάπως ὁμαλότερη. Ἐκεῖ πρόκειται νὰ φιλοξενηθοῦμε, στὸν ἀγιογραφικὸ οἶκο τῶν Δανιηλαίων, σὲ ὓψος, καθώς μοῦ λένε, ἀπάνω ἀπὸ τριακόσια πενήντα μέτρα.
Ο διανοούμενος πατήρ Γερόντιος
Ὁ φίλος μαςὁ πολιτικὸς διοικητὴς ἔχει ὀργανώσει τὴμετακίνησή μας μὲπολλὴ μεθοδικότητα, ἀλλιῶς, βέβαια, δὲν θὰ εἶταν εὔκολο νὰ τραβήξουμε στὴν τύχη, σ' αὐτὰ τὰ ἄγρια μέρη. Τὰ Κατουνάκια ἔχουν εἰδοποιηθεῖ. Ὁ πατὴρ Γερόντιος, ἀπὸ τοὺς προϊσταμένους τοῦ ἁγιογραφικοῦ οἲκου, μεσόκοπος, ζωντανὸς καὶ ἀνοιχτόκαρδος μοναχός, βρίσκεται στὴν προβλήτα τῶν Καρουλιῶν καὶ μᾶς περιμένει. Ἔφερε κι ἕνα μουλάρι γιὰ νὰ σηκώσει τὶς ἀποσκευές μας. Παίρνουμε σιγά-σιγὰ τὸν ἀνήφορο, γεμάτο πέτρες κοφτερὲς ποὺ κυλοῦν κάτω ἀπὸ τὰ πόδια μας, ἐνῷ ὁ συνοδός μας μιλᾶ γιὰ τὴ ζωὴ τῶν ἐρημιτῶν.
Ἐδῶ λίγο παραπάνω, μᾶς λέει, ἀσκητεύει ἕνας Ρῶσος μοναχός, ἕνας πρίγκιπας τῆς παλαιᾶς Ρωσίας. Μεγάλος θεολόγος, ὀνομαστός. Μὰ δὲν μιλᾶ ἑλληνικά. Ἂν ξέρετε ξένες γλῶσσες, μποροῦμε νὰ δοκιμάσουμε νὰ τὸν δοῦμε.
Ναί, ἔχουμε ἀκούσει ἀρκετὰ γιὰ τὸνπατέρα Νίκωνα, τὸ Ρῶσο πρίγκιπα τῶνΚαρουλιῶν. Ὁ πατὴρ Παῦλος, στὴ Μεγίστη Λαύρα, μᾶς σύστησε θερμὰ νὰ τὸν πλησιάσουμε. Θὰ θέλαμε πολὺ νὰ τὸν συναντήσουμε, ἂν εἶχε διάθεση νὰ μᾶς δεχτεῖ.
- Θὰ προσπαθήσω, λέει ὁ πατὴρ Γερόντιος. Εἶναι πολὺ γέρος καὶ ἀποφεύγει τὶς συζητήσεις.
- Πῶς ζεῖ; ρωτοῦμε.
Νίκων, πρώην αξιωματικός του Τσάρου
-Ἔχει ἕναν παραγιὸ ποὺ τοῦ μπλέκει καλάθια. Ρῶσος κι αὐτός, μὰ ἔμαθε ἐλληνικὰ καὶ τοῦ κάνει καὶ τὸ διερμηνέα. Πουλοῦν τὰ καλάθια καὶ πορεύονται. Ὁ Νίκων βρίσκεται ἐδῶ καμιὰ τριανταριὰ χρόνια, ἴσως καὶ περισσότερα. Εἶταν ἀξιωματικὸς στὸ στρατὸ τοῦ Τσάρου. Ταξίδεψε πολύ, γνώρισε καλὰ τὸν κόσμο. Λένε πὼς ἔχει συγγένεια μὲ βασιλιάδες.
Σταματοῦμε ἐμπρὸς σ' ἕνα περιφραγμένο πεζοῦλι ὅπου βρίσκεται ἕνα ταπεινὸ κελλί. Ὁ πατὴρ Γερόντιος μᾶς συστήνει νὰ περιμένουμε ἀπ' ἔξω καὶ μπαίνει νὰ ζητήσει τὴν ἄδεια νὰ παρουσιαστοῦμε. Ἐπιστρέφει σὲ λίγο καὶ μᾶς λέει ὅτι ὁ πατὴρ Νίκων θὰ μᾶς δεχτεῖ, ἀλλὰ στὸ πόδι. Δὲν θὰ μᾶς βάλει νὰ καθήσουμε γιατὶ δὲν θέλει νὰ μᾶς κρατήσει πολλὴ ὥρα.
Ο πατήρ Νίκων μιλάει αγγλικά και γαλλικά
Προχωροῦμε σ' ἕνα μισοσκότεινο καμαράκι ὅπου ὁ παραγιός, καθισμένος χάμω, μπλέκει τὰ καλάθια του. Εἶναι μορφὴ Ρώσου καλογέου κλασική, θὰ ἔλεγα, μὲ καστανόξανθα γένια, βλέμμα ἀνοιχτὸ κι ἐκεῖνον τὸν ἀπροσδιόριστο σλαβικὸ ἀέρα ποὺ περιέχει ζωικὴ ὁρμὴ καὶ μυστικοπάθεια, ἀνθρωπιὰ ἀπέραντη καὶ καταστροφή. Μᾶς χαμογελᾶ καὶ συνεχίζει τὴ δουλειά του. Ἀπὸ ἕνα διπλανὸ δωμάτιο, προβάλλει ὁ πατὴρ Nίκων, χαμογελαστὸς κι αὐτὸς καὶ μᾶς χαιρετᾶ.
Εἶναι ἴσιος, μᾶλλον ὑψηλός, μὲ λίγα ἄσπρα γένια. Δὲν φαίνεται καθόλου κουρασμένος, οὔτε σωματικὰ οὔτε διανοητικά, παρὰ τὴ μεγάλη του ἡλικία.
Τουναντίο, βαδίζει μὲ ἄνεση καὶ τὸ βλέμμα του σπιθοβολεῖ, ὁλοζώντανο. Ἔχει μιὰ γοητεία παράξενη, πολὺ ἰσχυρή, ποὺ κατακτᾶ ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τὸ συνομιλητή του. Ἡ ὄψη του ὑποβάλλει μιὰ βαθιά, ἄδολη, πολυδουλεμένη καὶ πολὺ ἔμπειρη πνευματικότητα, μιὰ ἤρεμη ἐγκαρτέρηση, μιὰ ἀδιατάρακτη ἐσωτερικὴ γαλήνη καί, μαζί, μιὰν ἐξαίρετη εὐγένεια καταγωγῆς καὶ ἤθους, μιὰ πολὺ μεγάλη ἀρχοντιά. Ἡ παραμικρή του κίνηση ἀναδίνει μιὰ κομψότητα, μιὰ λεπτότητα, μιὰ χάρη ποὺ δὲν βρίσκονται πιὰ στὴ σημερινὴ κοινωνία καὶ πού μοῦ φάνηκαν σὰν ἐπιβιώσεις ἀνακτορικὲς ἀπὸ ἕναν ἄλλον αἰώνα.
Μᾶς μίλησε πρῶτα ἀγγλικά, ὕστερα ἡ συζήτηση κύλησε αὐθόρμητα στὰ γαλλικά. Μεταχειριζότανε καὶ τὶς δύο γλῶσσες τέλεια. Εἴπαμε μερικὰ πράματα γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος, γιὰ τὶς ἐντυπώσεις μας ἀπὸ τὴν ἐπίσκεψή μας.
- Ἐδῶ μᾶς φυλάει ἡ Παναγία, εἶπε. Μιλήσαμε λίγο καὶ γιὰ τὸν κόσμο καὶ εἴδαμε πὼς εἶταν ἐνήμερος γιὰ τὴ γενικὴ κατάσταση τῶν πραγμάτων. Ἄφησε νὰ διαφανεῖ ἡ ἀπογοήτευσή του γιὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ πολιτισμοῦ μας. Τοῦ εἶπα ὅτι πιστεύω σὲ μιὰ μελλοντικὴ πνευματικὴ ἀναγέννηση ποὺ θὰ ἀκολουθήσει, μιὰ μέρα, τὴ σημερινὴ ὑποχώρηση τῶν ἀξιῶν τοῦ πνεύματος. Πρόσθεσα, μάλιστα, ὅτι θεωρῶ πιθανό, σὲ μιὰ τέτοια ἀνόρθωση, νὰ παίξει μεγάλο ρόλο ἡ πατρίδα του, ἡ Ρωσία.
Nous vivons la fin des temps
- Ὄχι, κύριε, ἀποκρίθηκε σιγανά, μ' ἕνα ὕφος γεμάτο κατανόηση καὶ ἐπιείκεια, σὰν νὰ ἤξερε καλὰ τί ἐννοοῦσα καὶ σὰν νὰ τὸ εἶχε ξεπεράσει ἀπὸ πολὺν καιρό. Ὄχι, κύριε, δὲν θὰ γίνει τέτοιο πράμα σὲ τοῦτον τὸν κόσμο, οὔτε στὴν πατρίδα μου οὔτε ἀλλοῦ.
Μὲ κοίταξε στὰμάτια μ' ἕναν τρόπο σὰν νὰἤθελε νὰ μοῦδώσει μιὰν εἴδηση ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ τὴν εἶχα ὑπ' ὄψη μου. Δὲν ἐπέμενε ὅμως σ' αὐτὸ ποὺἔλεγε, ἁπλῶς τὸσημείωνε.
- Ζοῦμε τὸτέλος τῶν καιρῶν, εἶπε.
Nous vivons la fin des temps.
Καὶ καθὼς κόμπιαζα κάπως, μὲ ρώτησε ἂν διάβασα τὴνἈποκάλυψη. Ναί, τὴν εἶχα διαβάσει.
- Ἐκεῖ τὰ βλέπετε ὅλα καθαρά, εἶπε. Κι αὐτὰ ποὺ γίνονται καὶ τὰ ὅσα θὰ συμβοῦν.
Προτοῦ φύγουμε, τὸν παρακαλέσαμε νὰ μᾶς εὐλογήσει. Στάθηκε μιὰ στιγμή.
- Εἶστε ὀρθόδοξοι; ρώτησε.
- Ναί.
- Ὢ τότε... εἶπε μὲ μία κίνηση ποὺ σήμαινε πώς, ἀφοῦ εἴμασταν ὀρθόδοξοι, δὲν ὑπῆρχε δυσκολία σ' αὐτὸ ποὺ τοῦ ζητούσαμε.
Μᾶς εὐλόγησε καὶ τοῦ φιλήσαμε τὸ χέρι.
Σὰν ξαναπήραμε τὸμονοπάτι, ὁ πατὴρ Γερόντιος μοῦ ζήτησε νὰ τοῦ μεταφράσω ἑλληνικὰ τὴ συζήτηση. Τοῦ τὰ εἶπα ὅλα.
- Σωστά σᾶςμίλησε, εἶπε. Πολὺ σωστά. Αὐτὰ πιστεύουμε ὅλοι μας ἐδῶ.
Ο γκρεμός των Καρουλιών
Στὰ πόδια μαςτώρα χαίνει ὁγκρεμνὸς τῶν Καρουλιῶν. Γιὰ νὰ μᾶς τονώσει στὸν ἀνήφορο, ὁ συνοδός μας κόβει καὶ μᾶς προσφέρει κλωνάρια ἀπὸ μιὰν ἐρημική, μεγάλη φασκομηλιὰ ποὺ κανεὶς δὲν ξέρει πῶς ξεπετάχτηκε, σὲ μιὰ στροφὴ τοῦ μονοπατιοῦ, ἀπὸ τοὺς βράχους. Τόσο ἔντονη εὐωδιὰ δὲν θυμοῦμαι νὰ αἰσθάνθηκα ἄλλη φορὰ ἀπὸ θάμνο. Εἶναι ἄραγε τὸ κλίμα ποὺ τῆς δίνει τὸ χάρισμα νὰ ἀναδίνει τόσο ἄρωμα; Εἶναι μήπως ἡ δύναμη ποὺ πρέπει νὰ βάλει τὸ φυτὸ γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ὑπάρξει καὶ νὰ φουντώσει μέσα στὴν τόση ξηρότητα; Μὲ θέλγει τόσο ποὺ κρατῶ τὰ φύλλα της ἀκατάπαυστα κοντὰ στὸ πρόσωπό μου.
Φτάσαμε στὴν κορυφὴ τῶν Καρουλιῶν. Προχωροῦμε λίγο ἀκόμα, ἀπὸ ἕνα κάπως ὁμαλότερο μονοπάτι, στὶς ὑπώρειες τῆς μεγάλης κορυφῆς τοῦ Ἄθω, καὶ βρισκόμαστε μέσα σ' ἕνα μεγαλόπρεπο τοπίο ποὺ ἁπλώνεται πλατιὰ στὴ νοτιοδυτικὴ πλευρὰ τῆς χερσονήσου. Ἀλλεπάλληλες μεγάλες χαράδρες σκίζουν τὸ βουνὸ καὶ σχηματίζουν μιὰ σειρὰ βραχώδη παραπετάσματα ποὺ κατεβαίνουν ὥς τὴ θάλασσα. Ἀρκετὰ σκόρπια κελλιὰ βλέπουμε σὲ πετρώδεις πλαγιές, ἀνάμεσα σὲ ἄγριους θάμνους, πιὸ προσιτὰ ὅμως ἀπὸ κεῖνα τῶν Καρουλιῶν, σὰν ἐξοχικά, ἀπόμερα καλύβια γεωργῶν. Πρὸς τὰ ἀπάνω εἶναι τὰ Κατουνάκια. Τὰ ἡσυχαστήρια ποὺ βλέπουμε σκορπισμένα στὴν ἀπέναντί μας πλαγιὰ ἀποτελοῦν τὴ Μικρὴ Ἁγία Ἄννα. Πέρα ἀπὸ ἄλλες χαράδρες ἀπλώνεται ἀμφιθεατρικὰ ἡ καθαυτὸ Ἁγία Ἄννα, μεγάλη σκήτη, ὁλόκληρο χωριό, σὰν τὰ Καυσοκαλύβια, μὲ πολλὲς οἰκοδομὲς καὶ φουντωμένα περιβόλια. Ἐκεῖ πιὰ ἡ Ἔρημος ἔχει τελειώσει.
Ο αγιογραφικός οίκος
Ἀφήνουμε δίπλα μας ἕνα μικρὸ ἐλαιώνα, φυτεμένο σὲ πεζούλια, περνοῦμε μιὰ ἀγροτικὴ πόρτα, προχωροῦμε κάτω ἀπὸ μιὰ κληματαριά. Βρισκόμαστε σ' ἕναν ὡραῖο κῆπο σὰν ταράτσα ποὺ ἀγναντεύει, ἀπὸ πολὺ ψηλά, τὴ θάλασσα. Ὁ ἥλιος βασιλεύει ἀπέναντί μας, ὁλοπόρφυρος. Στεκόμαστε μερικὰ λεπτὰ μαγεμένοι ἀπὸ τὴ σιγή, ἀπὸ τὰ φλογερὰ χρώματα τοῦ οὐρανοῦ, ἀπὸ τὴ δύναμη αὐτῆς τῆς φύσης. Τελειότερο περίγυρο γιὰ ν' ἀφοσιωθεῖ κανεὶς ὁλότελα στὴ ζωὴ τοῦ πνεύματος δὲν μπορῶ νὰ φανταστῶ. Ὁ νοῦς, ἐδῶ, ἀπορίχνει αὐθόρμητα ὅ,τι περιττὸ καὶ μάταιο σέρνει μαζί του καὶ συγκεντρώνεται στὰ οὐσιώδη. Ἡ ἔξαρση, σὲ μιὰ τέτοια ἀτμόσφαιρα, πρέπει νὰ εἶναι συνηθισμένη κατάσταση, κανόνας ζωῆς. Ἀκοῦμε νερὸ νὰ κελαρύζει. Τὸ ἔφεραν πρόσφατα οἱ Δανιηλαῖοι, ἀπὸ μακριά, στὴν καρδιὰ τῆς Ἐρήμου, καὶ γλύκαναν κάπως τούτη τὴ γωνιά της. Εἲμαστε στὸν περίβολο τοῦ ἁγιογραφικοῦ τους οἴκου. Ὁ προϊστάμενός του, ὁ γέροντας Στέφανος, μᾶς περιμένει καὶ προχωρεῖ, εὐγενικὸς καὶ γλυκομίλητος, νὰ μᾶς καλωσορίσει.

Athos: Katounakia, Summer 2008 (Byzantine Chant)

Ἡ ἀγάπη γιὰ τὸν ἄλλον...

• Εἶπε ὁ ἀββᾶς Ἀντώνιος:

«Ἐγὼ δὲν φοβᾶμαι πιὰ τὸν Θεό, ἀλλὰ τὸν ἀγαπῶ, γιατί ἡ ἀγάπη διώχνει πέρα τὸν φόβο».

• Εἶπε πάλι:

«Ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατος τῆς ψυχῆς ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν πλησίον. Ἂν κερδίσουμε τὸν ἀδελφό, τὸν θεὸ κερδίζουμε, ἐνῶ ἂν σκανδαλίσουμε τὸν ἀδελφό, στὸν Χριστὸ ἁμαρτάνουμε».

  

• Ὁ ἀββᾶς Ἀγάθων εἶπε:

«Ποτὲ δὲν πλάγιασα νὰ κοιμηθῶ, ἔχοντας δυσαρεστηθεῖ μὲ κάποιον, ἀλλὰ οὔτε καὶ ἄφησα -ὅσο μποροῦσα- ἄλλον νὰ κοιμηθεῖ, ἔχοντας κάτι μὲ μένα».

• Ἔλεγε ὁ ἀββᾶς Ἀγάθων:

«Ἂν γινόταν νὰ βρῶ ἕνα λεπρὸ καὶ νὰ τοῦ δώσω τὸ δικό μου σῶμα καὶ νὰ πάρω τὸ δικό του, εὐχαρίστως θὰ τὸ ἔκαμνα.

Γιατί αὐτὴ εἶναι ἡ τέλεια ἀγάπη».

• Ἔλεγε ὁ ἀββᾶς Ἰωάννης ὁ Κολοβός:

«Δὲν γίνεται νὰ χτίσει κανεὶς τὸ σπίτι, ἀρχίζοντας ἀπὸ πάνω καὶ προχωρώντας πρὸς τὰ κάτω.

Ἀπὸ τὰ θεμέλια θὰ ἀρχίσει καὶ θὰ προχωρήσει πρὸς τὰ πάνω».

Τὸν ρωτοῦν:

«Τί σημαίνουν αὐτὰ τὰ λόγια;»

«Τὸ θεμέλιο, ἀπαντᾶ, εἶναι ὁ πλησίον, προκειμένου νὰ τὸν σώσεις, καὶ πρῶτος ἐσὺ ὠφελεῖσαι, γιατί ἂπ΄αὐτὸν κρέμονται ὅλες οἱ ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ».

• Ὁ ἀββᾶς Ἰωάννης εἶπε:

«Ὁ πατέρας μας, ὁ ἀββᾶς Ἀντώνιος, εἶπε: Ποτὲ δὲν ἔβαλα τὸ δικό μου συμφέρον πιὸ πάνω ἀπὸ τὴν ὠφέλεια τοῦ ἀδελφοῦ μου».

• Εἶπε ὁ ἀββᾶς Ὑπερέχιος:

«Προσπάθησε νὰ γλυτώσεις -ὅσο μπορεῖς- τὸν πλησίον ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες χωρὶς νὰ τὸν προσβάλεις, διότι καὶ ὁ Θεὸς δὲν ἀποστρέφεται ὅσους μετανοοῦν. Ἐπίσης, λόγος κακίας ἢ πονηρίας ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ σου ἃς μὴν παραμένει στὴν καρδιά σου, γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ λές: Συγχώρεσέ μας τὰ παραπτώματά μας, ὅπως καὶ ἐμεῖς συγχωροῦμε ἐκείνους ποὺ μᾶς ἔφταιξαν».

• Ἕνας Γέροντας εἶπε:

«Ἂν κάποιος σου ζητήσει ἕνα πράγμα καὶ σὺ βιάζοντας τὸν ἑαυτό σου τὸ προσφέρεις, φρόντισε καὶ ὁ λογισμός σου νὰ εὐαρεστηθεῖ μὲ αὐτὸ ποῦ δίνεις, καθὼς εἶναι γραμμένο: Ἂν κάποιος σὲ ἀγγαρεύσει νὰ πᾶς μαζί του ἕνα μίλι, πήγαινε δυό. Δηλαδὴ ἂν κάποιος σου ζητήσει κάτι, νὰ τοῦ τὸ δώσεις μὲ ὅλο σου τὸ εἶναι».

Δυὸ Γέροντες ζοῦσαν ὡς μοναχοὶ πολλὰ χρόνια μαζὶ καὶ ποτὲ δὲν μάλωσαν. Εἶπε ὁ ἕνας στὸν ἄλλον:

«Ἃς φιλονικήσουμε κι ἐμεῖς μιὰ φορὰ ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι».

Ὁ ἄλλος ἀποκρίθηκε:

«Δὲν ξέρω πῶς γίνεται ἡ φιλονικία».

Καὶ τοῦ λέει ὁ ἀδελφός:

«Νά, θὰ βάλω στὴ μέση ἕνα τοῦβλο. Ἐγὼ θὰ λέω ὅτι εἶναι δικό μου κι ἐσὺ νὰ λές, ὄχι, δικό μου εἶναι, καὶ ἀπὸ δῶ γίνεται ἡ ἀρχή».

Ἔβαλαν πράγματι στὴ μέση ἕνα τοῦβλο. Λέει ὁ ἕνας:

«Αὐτὸ εἶναι δικό μου».

Ὁ ἄλλος εἶπε: «Ὄχι, εἶναι δικό».

Εἶπε ὁ πρῶτος:

«Έ, ἂν εἶναι δικό σου, πάρ΄το καὶ πήγαινε».

Καὶ ἔφυγαν, χωρὶς νὰ βροῦν αἰτία γιὰ φιλονικία.

• Ἕνας Γέροντας εἶπε:

«Ποτὲ δὲν ἐπεθύμησα ἕνα ἔργο ποῦ νὰ ὠφελεῖ ἐμένα καὶ νὰ βλάπτει τὸν διπλανό, γιατί πίστευα ὅτι τὸ κέρδος τοῦ ἀδελφοῦ μου εἶναι καρποφορία γιὰ μένα».

Κάποιος ἀπὸ τοὺς Πατέρες πῆγε στὴν πόλη νὰ πουλήσει τὸ ἐργόχειρό του. Ἐκεῖ εἶδε ἕναν φτωχὸ ποὺ ἦταν γυμνός, καὶ ἐπειδὴ τὸν σπλαχνίστηκε, τοῦ χάρισε τὸ ἐπανωφόρι του. Ὁ φτωχὸς ὅμως πῆγε καὶ τὸ πούλησε. Ὅταν τὸ ἔμαθε αὐτὸ ὁ Γέροντας, λυπήθηκε καὶ μετάνιωσε ποὺ τοῦ ἔδωσε τὸ ἔνδυμα.

Ἐκείνη τὴ νύχτα παρουσιάστηκε στὸν Γέροντα -σὲ ὄνειρο- ὁ Χριστός, φορώντας τὸ ἐπανωφόρι. Τοῦ λέει:

«Μὴ λυπᾶσαι, νά, φορῶ αὐτὸ πού μου ἔχεις δώσει».

• Οἱ Γέροντες ἔλεγαν:

«Ὁ καθένας ὀφείλει τὰ προβλήματα τοῦ πλησίον νὰ τὰ κάνει δικά του καὶ σὲ ὅλα νὰ συμπάσχει μὲ αὐτόν. Καὶ νὰ χαίρεται καὶ νὰ κλαίει μαζὶ μ΄αὐτόν, καὶ μὲ τέτοια διάθεση νὰ στέκεται ἀπέναντί του, σὰν νὰ φοράει τὸ σῶμα τοῦ πλησίον καὶ σὰν νὰ πρόκειται γιὰ τὸν ἑαυτό του, ἂν ποτὲ συμβεῖ κάτι κακὸ σ΄ἐκεῖνον.

Αὐτὰ εἶναι σύμφωνα μὲ τὴ Γραφὴ ποῦ λέει: Χάρη στὸν Χριστὸ ὅλοι εἴμαστε ἕνα σῶμα.

Καί: Ὅλοι ὅσοι πίστευσαν στὸν Χριστὸ εἶχαν μιὰ καρδιὰ καὶ μιὰ ψυχή».

• Ἕνας ἀδελφὸς ρώτησε κάποιον Γέροντα:

«Γιατί, ὅταν κάνω τὶς μικρές μου προσευχὲς (τὸν κανόνα μου), προσέχω ὅτι ἄλλοτε δὲν ὑπάρχει εὐφορία στὴν καρδιά μου καὶ ἄλλοτε προθυμία;»

Ἀπαντᾶ ὁ Γέροντας:

«Πῶς λοιπὸν θὰ φανεῖ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀγαπᾶ τὸν Θεό;»

Καὶ συμπλήρωσε:

«Ἐμένα τὸ σῶμα μου μέχρι τώρα δὲν μπόρεσε νὰ ἀνταποκριθεῖ στὴν προαίρεσή μου».

• Ἕνας Γέροντας εἶπε:

«Μὴν ἀπαιτεῖς ἀγάπη ἀπὸ τὸν πλησίον, γιατί ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶ κάποιον καὶ δὲν βρίσκει ἀνταπόκριση ταράζεται.

Καλύτερα, ἐσὺ δεῖξε τὴν ἀγάπη στὸν πλησίον, ἔτσι κι ἐσὺ νιώθεις ἀνάπαυση, ἀλλὰ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὁδηγεῖς σὲ ἀγάπη καὶ τὸν πλησίον».

• Εἶπε πάλι:

«Τὸ νὰ ὑστερεῖς στὸ θέμα τῆς ἀγάπης ἀπέναντί των ἀδελφῶν προέρχεται ἀπὸ τὸ ὅτι δέχεσαι τοὺς λογισμοὺς ποὺ ξεκινοῦν ἀπὸ ὑποψία καὶ ἐμπιστεύεσαι στὰ αἰσθήματά σου. Ἐπιπλέον καὶ ἀπὸ τὸ ὅτι δὲν θέλεις νὰ παθαίνεις ἀντίθετα ἀπὸ ὅ,τι ἐπιθυμεῖς. Ἐκεῖνο λοιπὸν πού σου χρειάζεται εἶναι μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ, πρῶτα πρῶτα νὰ μὴ δίνεις ἐμπιστοσύνη στὶς ὑπόνοιές σου καὶ ὕστερα μὲ ὅλη σου τὴν προθυμία καὶ τὴ δύναμη νὰ ταπεινώνεσαι ἐνώπιόν των ἀδελφῶν, καὶ νὰ κόβεις γιὰ χάρη τοὺς τὸ θέλημά σου».

•Έλεγε ἐπίσης ὅτι ἡ ἀγάπη ποὺ ἔχει ἀφετηρία τὸν Θεὸ εἶναι πιὸ δυνατὴ καὶ ἀπὸ τὴν ἀγάπη ποὺ τὴν ἔχει κανεὶς ἐκ φύσεως.

Πνευματική συζήτηση του Ρώσου Στάρετς (γέροντα) Σαμψών Σίβερς με αγρότισσα.

Από το βιβλίο του Μ. Mελινού
«Άνθη αγίας Ρωσίας»

- Στάρετς Σαμψών: Όταν πρόκειται να πας κάπου, κόρη μου, να προσεύχεσαι πολύ, πριν. Πριν το φαγητό, επίσης, πρέπει να προσευχόμαστε. Να ευχαριστούμε αδιάκοπα το Θεό που έχουμε την υγεία μας. Δώρο δικό Του είναι. Πρέπει να είμαστε ταπεινόφρονες. Να ξεριζώνουμε την υπερηφάνεια από την καρδιά μας. Πολλές φορές έρχεται μια αρρώστια και μας ταπεινώνει. Γι’ αυτό την επιτρέπει ο Θεός. Πρώτα ο Θεός, μετά ο συνάνθρωπος και μετά ο εαυτός μας. Ποτέ μην υπόσχεσαι ασυλλόγιστα. Ο υπερήφανος υπόσχεται αβασάνιστα, από εγωισμό. Ο ταπεινός λέει «θα προσπαθήσω».
- Αγρότισσα: Στάρετς, μπορώ να βάφω τα χείλη;
- σ. Σαμψών: Όχι. Βλέπεις και οι ιερείς δεν επιτρέπουν να πλησιάζουν γυναίκες στη Θεία Κοινωνία με βαμμένα χείλη.
- Αγρότισσα: Μα, πάτερ, στην εργασία μας λένε ότι είναι χλωμά τα χείλη μας και γι’ αυτό πρέπει να τα βάφουμε.
- σ. Σαμψών: Είναι ένας τρόπος για να προσελκύετε την προσοχή. Ένα στοιχείο του φλερτ, ας πούμε. Εγώ θα το έλεγα είδος πνευματικής πορνείας, διότι μ’ αυτόν τον τρόπο προκαλούνται οι άνδρες. Δεν υπάρχουν άσχημες κοπέλες. Ακόμα και αν έχει πρόσωπο αλόγου μια κοπέλα που σκέπτεται τον Θεό, είναι όμορφη! Κάποια κοπέλα ήλθε σ’ εμένα και παραπονιόταν γιατί ο Θεός την έπλασε άσχημη. Έλεγε πως ήταν απαίσια. Εγώ της είπα ότι ο Θεός της έδωσε με αγάπη την εμφάνιση αυτή κι ότι αν ήταν διαφορετική, ίσως ν’ αμάρτανε από τους ποικίλους πειρασμούς. Πολλές φορές, η ομορφιά είναι δυστυχία και για τις γυναίκες και για τους άνδρες. Συχνά, δίχως να το θέλει η γυναίκα γίνεται πειρασμός για τους άλλους. Είναι άθλος για τον όμορφο άνδρα και την όμορφη γυναίκα να διατηρήσουν την καθαρότητα της ψυχής και του σώματος. Την αθωότητα. Όντως, είναι Θεού δώρο η ομορφιά. Όταν όμως δεν υπάρχει, δεν πρέπει να παρεμβαίνουμε στο δημιούργημα του Θεού με τεχνικά μέσα, για να το διορθώσουμε. Επίσης, δεν πρέπει να κάνουμε το δάσκαλο σε κανένα. Με τη θέλησή σου, κόρη μου, να φαίνεσαι κουτή από ταπείνωση. Ο ταπεινός δεν διδάσκει κανένα. Παριστάνει τον ανόητο κι ας έχει δύο πτυχία κι ας ομιλεί ένδεκα γλώσσες! Φοβάται μήπως μάθουν οι άλλοι ότι είναι τόσο έξυπνος και ικανός. Θέλει, το δώρο που του έδωσε ο Θεός, να το χρησιμοποιεί για να Τον δοξάζει κι όχι για την χαρά των δαιμόνων! Όλα για τη δόξα του Θεού. Πολλοί λένε ότι επειδή μια φορά μόνο ζούμε, πρέπει να εκμεταλλευόμαστε τις γνώσεις, τα ταλέντα, την πείρα και να τα επιδεικνύουμε στους άλλους. Αυτοί δεν είναι άνθρωποι της πίστεως. Οι σκέψεις αυτές είναι αμαρτωλές. Πρέπει παντού και πάντα να υποτασσόμεθα στη θέληση του Θεού. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι αδιάκοπα μας βλέπει ο Θεός. Αν το σκεφτόμαστε συνέχεια, θα αμαρτάνουμε λιγότερο.
- Αγρότισσα: Αν τις μέρες της νηστείας βρισκόμαστε στο τραπέζι μαζί με ανθρώπους που δεν νηστεύουν λόγω πεποιθήσεως, τι θα κάνουμε; Θα φάμε για να μη τους φέρουμε σε δύσκολή θέση ή θα τηρήσουμε τη νηστεία;
- σ. Σαμψών: Βεβαίως και θα νηστέψουμε. Δεν στέκει η δικαιολογία ότι δεν πρέπει να τους φέρουμε σε δύσκολη θέση. Αυτά τα λόγια είναι, μπορώ να πω, τραγούδι των δαιμόνων. Πρέπει να τηρούμε αυστηρά τη νηστεία. Μα, φοβόμαστε, να μην κάνουμε κάτι που είναι αντίθετο στη θέληση του Θεού; Όταν βρεθούμε σε ένα τραπέζι με άθεους, θα τους πούμε: «Δεν μπορώ να φάω, γιατί απλούστατα δεν θέλω να προσβάλω τον Θεό»!
Οι μοναχοί την Τετάρτη και την Παρασκευή κάνουν ιδιαίτερη προσευχή, διότι αυτές τις ημέρες νηστεύουν πιο πολύ και συλλογίζονται τα Πάθη του Κυρίου. Ο Θεός βλέπει και ευλογεί. Όλοι πρέπει να τηρούμε τη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, δείχνοντας έτσι την ευγνωμοσύνη μας στο Θεό.
- Αγρότισσα: Πάτερ, δεν μπορώ να πείσω τον πατέρα μου να πηγαίνει στην εκκλησία. Αν πεθάνει, δίχωσ να κοινωνήσει, τι γίνεται;
- σ. Σαμψών: Καλό είναι να του δίνεις πνευματικά βιβλία να διαβάζει και να προσεύχεσαι γι’ αυτόν…
- Αγρότισσα: Ο πατέρας μου αισθάνεται πολύ αμαρτωλός κι ότι γι’ αυτό δεν έχει το δικαίωμα να πηγαίνει στην εκκλησία.
- σ. Σαμψών: Οι δαίμονες του βάζουν αυτή τη σκέψη, για να τον κρατούν μακριά από τη σωτηρία. Αυτό είναι υπερηφάνεια.
- Αγρότισσα: Πάτερ, ο πατέρας μου είναι ανάπηρος. Έχει το ένα του χέρι. Αυτό, όπως είναι φυσικό, τον γεμίζει με θλίψη.
- σ. Σαμψών: Με την υπομονή, μπορεί να καλύψει πολλές αμαρτίες. Ο Θεός και βλέπει και ακούει… Κάθε πρωί που λες καλημέρα στους γύρω σου, πρέπει να πεις και στον Θεό. Να προσευχηθείς δηλαδή. Το βράδυ επίσης. Αυτά πες και στον πατέρα σου. Πάντα υπάρχει η παρουσία του Θεού στη ζωή μας. Μη μαλώνεις τον πατέρα σου, αν σε κουράζει. Χρειάζεται λεπτότητα και ευαισθησία για να τον βοηθήσεις. Εμείς που γνωρίζουμε, δεν πρέπει να κάνουμε τους δικαστές στους άλλους και να τους κατηγορούμε. Με αγάπη και υπομονή να τους βοηθούμε να πλησιάσουν τον Θεό. Ο Θεός ζητά ευθύνες περισσότερες απ’ αυτούς που γνωρίζουν…
- Αγρότισσα: Δηλαδή στάρετς, είναι σε καλύτερη θέση αυτοί που δεν γνωρίζουν και δεν πιστεύουν;
- σ. Σαμψών: Δεν είναι έτσι, γιατί απλούστατα όλοι γνωρίζουμε τι θέλει ο Θεός. Κάνουμε όμως ότι δεν ακούμε. Είμαστε ηδονοθήρες. Σκεπτόμαστε μόνο την απόλαυση, γι’ αυτό δεν μπορούμε να δικαιωθούμε. Ο σατανάς καραδοκεί δίπλα μας. Ο άνθρωπος που αγωνίζεται πνευματικά, έχει μεγαλύτερο πόλεμο από τον διάβολο. Ο φύλακας άγγελος είναι ένας. Τα δαιμόνια γύρω μας πολλά. Συνεχώς. Φοβούνται το σταυρό. Κι όμως δεν χρησιμοποιούμε αυτό το όπλο. Να ‘χετε πάντοτε μαζί σας ένα μικρό σταυρό. Είναι δύναμη μεγάλη. Οι δαίμονες δεν τολμούν να πλησιάσουν τους ανθρώπους και τα σπίτια που προστατεύονται από το σταυρό.
- Αγρότισσα: Πάτερ, κάποιες φορές δυσκολεύομαι να δείξω καλοσύνη στους γύρω μου. Δεν ξέρω γιατί.
- σ. Σαμψών: Πρέπει ν’ αγαπάμε τον Θεό και τους ανθρώπους. Αυτή είναι η βάση της ζωής. Με καθαρή, όμως, καρδιά. Έτσι μπορούμε εύκολα να δεχθούμε και να εφαρμόσουμε τους νόμους του Θεού: Ταπείνωση, καθαρότητα, αυταπάρνηση. Η ταπείνωση γεννάει την αγάπη του Θεού. Η κοσμική αγάπη είναι απλά συναισθήματα. Η αγάπη του Θεού είναι βαθιά, ουσιαστική, πνευματική. Έχει άμεση σχέση με την πίστη. Στην πίστη και στην ταπείνωση βασίζεται η σωτηρία μας. Ο άθεος που συνειδητά δεν αναγνωρίζει τη σημασία της πίστεως και της ταπεινοφροσύνης, είναι υπηρέτης του σατανά. Γι’ αυτό κλαίμε για τη Ρωσία. Επειδή απομακρύνθηκε από το Θεό και στη θέση του έβαλε το διάβολο με την υπερηφάνειά του. Ο διάβολος είναι πρόσωπο. Ο νόμος του είναι η υπερηφάνεια, σε όλες τις εκφράσεις της. Ο κόσμος, δυστυχώς, φοβάται και μισεί την ταπεινοφροσύνη και την πίστη!
Πρέπει να έχουμε ως πρότυπα τους αγίους πατέρας. Έζησαν με την ευλογία του αγίου Πνεύματος. Γι αυτό η καρδιά τους είχε μέσα της μόνο αγάπη. Ο Θεός έχει φτιάξει χριστιανική την καρδιά μας. Το χαρακτηριστικό του χριστιανού, είναι να αγαπά και να προσεύχεται για τον άλλο. Όποιος κι αν είναι. Μερικοί λένε την Κυριακή Προσευχή συχνά. Αλλά μολονότι επαναλαμβάνουν το «αφες ημίν τα αφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών...», τελειώνοντας την προσευχή κάνουν τα ίδια σφάλματα, εξαιτίας της κακής καρδιάς τους. Αυτοί τηρούν μόνο τα της επιφανείας. Η ουσία, η πεμπτουσία του Χριστιανισμού είναι να συγχωρείς, να δικαιολογείς, να μη κατακρίνεις, να βοηθάς το συνάνθρωπο. Ο πόρνος, ο αλκοολικός, ο μοιχός, αν μετανιώσουν θα σωθούν. Αυτός όμως που έχει κακή καρδιά και δεν συγχωρεί, δεν θα απολαύσει τη ζεστασιά του Θεού. Οι χριστιανικές αρετές εμπνέονται στον άνθρωπο, από το άγιο Πνεύμα. Ιδιαίτερα οι μητρικές προσευχές εξοπλίζουν το παιδί με ενάρετη διάθεση. Πηγαίνοντάς το από μικρό στην εκκλησία και κοινωνώντας το, σταυρώνοντάς το και μιλώντας του συνεχώς για το Θεό και τους αγίους, το θωρακίζουμε. Όταν θηλάζει η μητέρα, πρέπει συγχρόνως να προσεύχεται. Έτσι το μωρό μαζί με το γάλα παίρνει και τους ευλογημένους καρπούς της μητρικής προσευχής.
Οι αλλόδοξοι δυτικοί, έχουν μπερδεμένες θέσεις. Συγχέουν την ψυχή με το πνεύμα.
Η Ορθοδοξία, κόρη μου, είναι η κιβωτός της σωτηρίας, την οποία σου εύχομαι!

Ο στάρετς Σαμψών, κοιμήθηκε στη Μόσχα στις 24 Αυγούστου 1979.

ΠΗΓΗ: http://periodikoendon.blogspot.com/2010/12/blog-post.html

 
ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΜΨΩΝ ΜΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΚΝΑ...

Όσιος Πατήρ Γαβριήλ, ο Εξομολογητής – Σαλός

 

Λίγα λόγια γιά τόν βίο του.

Ὁ π.Γαβριὴλ ὁ Γεωργιανὸς γεννήθηκε στὶς 26 Αὐγούστου 1926 στὴν Τυφλίδα .Ὁ πατέρας τοῦ ἦταν φανατικὸς κομμουνιστής.

Ἡ μητέρα του ,ἡ ὁποία ἀργότερα ἔγινε μοναχὴ μὲ τὸ ὄνομα Ἄννα ,ἐκοιμήθη στὶς 26 Ἀπριλίου 2000 καὶ εἶναι θαμμένη δίπλα στὸν γιό της.

Οἱ γείτονές του τὸν θυμοῦνται ἀπὸ μικρὸ παιδὶ νὰ νηστεύει καὶ παρόλη τὴν ἀθειστικὴ ἀνατροφὴ ποὺ ἔλαβε, στὰ 12 τοῦ χρόνια ἤξερε τὸ εὐαγγέλιο ἀπέξω .Ἔγινε μοναχὸς τὸ 1955 ἐπὶ κομμουνιστικοῦ καθαστῶτος. Γιὰ σαράντα χρόνια ἔζησε σὲ νεκροταφεῖα, φυλακὲς καὶ ψυχιατρεῖα. Ἐπὶ δεκαπέντε χρόνια ζητιάνευε ταπεινωμένος, λοιδωρούμενος καὶ περιφρονημένος ἀπ’ ὅλους.

Ἡ «σαλότητά» του ἄρχισε νὰ ἐκδηλώνεται στὶς 1 Μαίου 1965. Σ’αὐτὴν τὴν ἐπίσημη γιὰ τοὺς κομμουνιστὲς ἡμέρα,παρουσία τῶν ἀρχῶν,εἶχε συγκεντρωθεῖ μεγάλο πλῆθος στὴν κεντρικὴ πλατεία τῆς Τυφλίδας. Πίσω ἀπὸ τοὺς ἐπίσημους δυὸ τεράστια πορτραίτα τοῦ Στάλιν καὶ τοῦ Λένιν κάλυπταν ἕνα μεγάλο μέρος ἑνὸς κτιρίου.

Ξαφνικά,καὶ ἐνῶ στὴν ἀσφυκτικὰ γεμάτη ἀπὸ κόσμο πλατεία οἱ ἐκδηλώσεις εἶχαν φτάσει στὸ ἀποκορύφωμά τους, ἡ 12μετρη φωτογραφία τοῦ Στάλιν ἔπιασε φωτιά. Τί εἶχε γίνει; Ὁ μοναχὸς Γαβριὴλ καταφέρνοντας νὰ φτάσει στὸν πρῶτο ὄροφο τοῦ κυβερνητικοῦ κτιρίου, ἄνοιξε τὸ παράθυρο καὶ περιέλουσε τὸ πίσω μέρος τῶν πορτραίτων μὲ βενζίνη βάζοντας φωτιά.

Μετὰ ἀπὸ λίγο κάηκε καὶ τὸ πορτραῖτο τοῦ Λένιν. Ὁ τρόμος εἶχε ἁπλωθεῖ πάνω ἀπὸ τὸ πλῆθος καὶ ἐπικρατοῦσε νεκρικὴ σιγῆ. Ὅσο τὰ πορτραίτα καιγόνταν ὁ μοναχὸς Γαβριὴλ φώναζε ἀπὸ τὸ παράθυρο τὰ παρακάτω λόγια: «Ὁ Κύριος εἶπε νὰ μὴ φτιάχνουμε εἴδωλα. Νὰ μὴν ἔχετε ἄλλους θεοὺς ἐκτὸς ἀπὸ ἐμένα.Καλοί μου ἄνθρωποι συνέλθετε! Ὅσοι ἔζησαν σ’αὐτὴν τὴ γῆ ἦταν πάντα χριστιανοί! Ἐσεῖς γιατί προσκυνᾶτε τὰ εἴδωλα; Ἡ δόξα ἀνήκει μόνο στὸ Θεό.Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς πέθανε καὶ τὴν τρίτη ἡμέρα ἀναστήθηκε…Τὰ εἴδωλά σας ὅμως δὲ θὰ ἀναστηθοῦν ποτέ. Ἀκόμη καὶ ὅταν ζοῦσαν ἦταν νεκροί»!

Ἀμέσως τὸν κατέβασαν κάτω μὲ ἕνα πυροσβεστικὸ ὄχημα τοῦ ὁποίου ὕψωσαν τὴν σκάλα .Ἔπειτα τὸ πλῆθος ὅρμησε ἐπάνω του. Τὸν χτύπησα μὲ κλωτσιές, μὲ τὶς κάνες τῶν ὅπλων, μὲ τοὺς πυροσβεστικοὺς σωλῆνες, φωνάζοντας: «Ἀφῆστε μὲ νὰ ἀποτελειώσω αὐτὴν τὴν ψείρα!…» Ὅλοι ἤθελαν νὰ πατήσουν αὐτὸν τὸν »εχθρό τοῦ λαού»γιὰ νὰ δείξουν τὸν ζῆλο τους. Μὲ δυσκολία τὸν ἔβγαλαν οἱ πυροσβέστες ἀπὸ τὰ νύχια τοῦ πλήθους .Ὁ λόγος ποὺ δὲν τὸν πυροβόλησαν ἦταν ὅτι μετὰ ἀπ’ὅλα αὐτὰ ἔδειχνε ἀκριβῶς σὰν ἕνα πτῶμα.

Τὸ κεφάλι τοῦ ἦταν ἀνοιγμένο καὶ τοῦ εἶχαν σπάσει 17 κόκκαλα. Γιὰ ἕναν μήνα ἦταν στὸ νοσοκομεῖο ἀναίσθητος. Μετὰ ἀπὸ πολλὰ χρόνια τὸν ἔβγαλαν ἀπὸ τὴ φυλακὴ ἀφοῦ τοῦ ἔδωσαν ἕνα »πιστοποιητικό τρέλλας». Ζοῦσε μαζὶ μὲ τὴ μητέρα του.Κανεὶς δὲν τὸν δεχόνταν σπίτι του,οὔτε σὲ καμία δουλειά.

Ὅλοι τὸν ἤξεραν καὶ τὸν φοβόνταν. Οὔτε αὐτὸς οὔτε ἡ μάνα τοῦ μποροῦσαν νὰ βγοῦν ἔξω κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἡμέρας.Ἐὰν ἔβγαιναν οἱ γείτονες ἀμόλουσαν τὰ σκυλιὰ ἐπάνω τους

Γιὰ πολὺ καιρὸ ὁ μοναχὸς Γαβριὴλ ζοῦσε περιφρονημένος καὶ διωκόμενος ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Μυστικὰ ἀποτραβιόνταν σὲ μία μικρὴ σπηλιὰ ποὺ εἶχε σκάψει σ’ἕναν βράχο καὶ προσευχόνταν μὲ δάκρυα.Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ ἐκκλησίες ἦταν κατεστραμμένες καὶ οἱ ἄνθρωποι φοβοῦνταν νὰ ἐπικοινωνήσουν μεταξύ τους.

Ὁ γέροντας Γαβριὴλ εἶχε φτιάξει στὴν αὐλὴ τοῦ μία μικρὴ ἐκκλησία μὲ τέσσερις τρούλους. Τοῦ τὴν κατέστρεψαν πολλὲς φορές, αὐτὸς ὅμως τὴν ξαναέφτιαχνε μὲ μεγαλύτερο ζῆλο.

Όταν ὁ καιρὸς τῶν διωγμῶν πέρασε, πολλοὶ ἄνθρωποι ἄρχισαν νὰ ἀναζητοῦν στὸ πρόσωπό του ἕναν πνευματικὸ καθοδηγητή. Εἶχε τὸ προορατικὸ χάρισμα ἐνῶ ὑπάρχουν πολλὲς μαρτυρίες γιὰ θαύματα ποὺ ἔχει ἐπιτελέσει.Τὰ τελευταία χρόνια τῆς ζωῆς τοῦ ἀποτραβήχθηκε στὴ Μονὴ Mtskheta ὅπου ἔγινε ἀρχιμανδρίτης καὶ ὅπου καὶ τὸν κήδεψαν.Πρὶν πεθάνει τοῦ πῆραν αἷμα γιὰ κάποιες ἀναλύσεις. Αὐτὸ τὸ αἷμα δὲν χάλασε. Ὁ Θεὸς τῆς ἀληθείας ἐδοξάσθη σ’αὐτόν. Ἡ μορφὴ τοῦ γέροντα Γαβριὴλ ἔδειχνε ξεκάθαρα ὅτι ὁ Χριστὸς κατοικεῖ στὴν ψυχή του.Ἐκοιμήθη στὶς 2 Νοεμβρίου 1995.

«Ὅτι εἶναι κακὸ στὸν ἄνθρωπο εἶναι συμπτωματικό. Νὰ μὴν περιφρονεῖτε κανέναν,ἀκόμη κι ἂν βλέπετε πόσο ἀνήθικοι,μέθυσοι καὶ βλάσφημοι εἶναι.Ἡ Εἰκόνα τοῦ Θεοῦ ὑπάρχει καὶ σ’αὐτοὺς κάπου, χωρὶς βέβαια νὰ τὸ συνειδητοποιοῦν. Εἶναι φυσιολογικὸ ὁ ἐχθρὸς νὰ θέλει νὰ λερώσει αὐτὴν τὴν Εἰκόνα.Δὲν εἶναι καθόλου εὔκολο νὰ βλέπεις τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ σὲ ἐκείνους ποὺ σὲ ὀνειδίζουν καὶ σοῦ συμπεριφέρονται σὰν θηρία. Αὐτοὺς ὅμως πρέπει νὰ τοὺς λυπᾶσαι ἀκόμη πιὸ πολὺ ἐπειδὴ ἡ ψυχὴ τοὺς ἔχει παραμορφωθεῖ,χωρὶς ἴσως νὰ μπορεὶ νὰ ἐπανορθωθεῖ ποτέ,καταδικάζοντας τὴ ψυχή τους σὲ αἰώνια βάσανα…Πόσο δύσκολο εἶναι αὐτό: Ν’ἀγαπήσει κάποιος τοὺς ἐχθρούς του! (Γέροντας Γαβριήλ).

[ΠΗΓΗ: ΑΝΑΒΑΣΕΙΣ: Διδαχή του Γέροντος Γαβριήλ του διά Χριστόν σαλού από τή Γεωργία].

ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ

ΠΗΓΕΣ:ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ:ΑΝΑΒΑΣΕΙΣ-ΔΟΓΜΑ-ΑΗΔΟΝΙ- ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΟΣΙΟ

Ὁ Άγιος Γέροντας Γαβριὴλ ὁ διὰ Χριστὸν σαλὸς (1929-1995)

 Εισαγωγικά

Το Σάββατο, στις 22 Φεβρουαρίου 2014, σύμφωνα με την απόφαση της αγίας Συνόδου της Αποστολικής Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Γεωργίας,πραγματοποιήθηκε ανακομιδή των αγίων λειψάνων του Όσιου Πατρός Γαβριήλ, του Ομολογητή, τα οποία μεταφέρθηκαν στο Ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος στη γυναικεία Μονή του Σαμτάβρο.

   Στις 20 Δεκεμβρίου του 2012, σύμφωνα με την απόφαση της Συνόδου της Αποστολικής Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Γεωργίας ανακηρύχθηκε Άγιος ο αρχιμανδρίτης Γαβριήλ (Ουργκεμπάτζε) με το εξής όνομα: Όσιος Πατήρ Γαβριήλ, ο Ομολογητής – Σαλός. Η μνήμη του πλέον θα τιμάται στις 2 Νοεμβρίου.

Ο Όσιος στάρετς Αμβρόσιος της Όπτινα(10 Οκτωβρίου 1891) Εικόνα 5 του 1660

Ο στάρετς Αμβρόσιος θεωρείται ο κορυφαίος από τους γέροντες της "Οπτινα. Είχε τίς αρετές πού είχαν όλοι οί άλλοι γέροντες μαζί καί μάλιστα στο ύψιστο σημείο τους. Διακρινόταν για την αγία ταπείνωση του, την αγνότητα του νου καί της καρδίας, την αγάπη του πού ξεχείλιζε, καθώς καί για την αυτοθυσία πού έδειχνε για τη σωτηρία του πλησίον του. Λόγω της μεγάλης ταπεινοφροσύνης του ο Κύριος τον προί­κισε με πνευματικά χαρίσματα, με τα όποια θεράπευε τίς ψυχές πού υπόφεραν. Διάβαζε τίς καρδιές, γνώριζε τα παρελθόντα καί τα παρόντα καί προγνώριζε τα μέλλοντα των ανθρώπων. Πρόσφερε στους συνομιλητές του τον αληθι­νό, άποκαλυμμένο λόγο του Θεοΰ. Τόσο μεγάλα ήταν τα χαρίσματα του, ώστε κοντά του, στο ταπεινό κελλάκι του, έφταναν κάθε μέρα εκατοντάδες άνθρωποι για να τον δουν καί να τον ακούσουν. Ανάμεσα τους ήταν κι οί συγγραφείς Ντοστογιέφσκυ, Τολστόι, Λεόντιεφ, Σολόβιεφ, Κιρεγιέφσκυ κ.ά. Ό Ντοστογιέφσκυ τόσο πολύ ενθουσιάστηκε με την επίσκεψη του στην "Οπτινα, ώστε στο τελευταίο έργο του, τους «Αδελφούς Καραμάζωφ», περιέγραψε πιστά την πνευ­ματική εικόνα του μοναστηρίου καί του στάρετς Αμβροσίου. Ό πασίγνωστος π. Ζωσιμάς του έργου δεν ήταν άλλος από το στάρετς Αμβρόσιο, τα λόγια καί τίς συμβουλές του οποί­ου ό Ντοστογιέφσκυ έβαλε στο στόμα του ήρωα του.

Ό στάρετς γεννήθηκε στις 23 Νοεμβρίου του 1812 στο χωριό Λιπόβιτς του Ταμπώφ. ^τΗταν το έκτο από τα οκτώ παιδιά του Μιχαήλ Θεοδώροβιτς Γρένκωφ καί στο βάπτι­σμα του 'δωσαν το όνομα Αλέξανδρος, προς τιμήν του αγί­ου Αλεξάνδρου Νέφσκυ.

Ό Αλέξανδρος ήταν από μικρός πολύ ζωηρός, γεμάτος ορμητικότητα καί ζωτικότητα, σωστό ζιζάνιο. Οί Γρένκωφ δεν πίστευαν ποτέ πώς ένα τέτοιο ζωηρό παιδί θα μπορούσε να είχε σπουδαία εξέλιξη. Το οικογενειακό περιβάλλον πάντως επέδρασε θετικά επάνω του. Το σπίτι τους ήταν κατά κάποιο τρόπο ενοριακό κέντρο. Ό πάππους του ήταν ιερέας, ό πατέρας του ψάλτης. Στό αναλόγιο της εκκλησίας μαζί με τον πατέρα ανέβαιναν καί τα παιδιά κι έψαλλαν μαζί του. Ό Αλέξανδρος έμαθε το αλφάβητο προτού πάει στο σχολείο από το Ψαλτήρι καί το Μέγα Ωρολόγιο.

Τα πνευματικά καί διανοητικά χαρίσματα του δεν άργη­σαν να φάνουν. Τόσο στο ενοριακό σχολείο του Ταμπώφ όσο καί στο σεμινάριο της ίδιας πόλης οπού φοίτησε για έξι χρό­νια, διακρίθηκε ιδιαίτερα καί αποφοίτησε από τους πρώτους. Ιδιαίτερη κλίση είχε κυρίως στα θεολογικά καί φιλοσοφικά μαθήματα.

Μετά το σεμινάριο δούλεψε λίγα χρόνια σαν δάσκαλος. Μέσα του όμως δεν ικανοποιούνταν με το έργο αυτό. Εΐχε βαθύτερες ανησυχίες καί κυρίως τον απασχολούσε μια υπόσχεση πού είχε δώσει όταν, τελειόφοιτος στο σεμινάριο, είχε αρρωστήσει πολύ βαριά κι υποσχέθηκε στο Θεό πώς αν γίνει καλά θα φορέσει το μοναχικό σχήμα.

Ό Αλέξανδρος πήγε στο μοναστήρι της "Οπτινα σε ηλικία 27 ετών. Τον δέχτηκαν με αγάπη καί σε λίγες μέρες του ανέθεσαν σαν προσωρινό διακόνημα ν' αντιγράψει το βιβλίο «Αμαρτωλών Σωτηρία», πού είχε μεταφραστεί από την ελληνική.

Σύντομα τον έκαναν δόκιμο καί του ανέθεσαν να διακονεί στο κελλί του στάρετς Λεωνίδα, να διαβάζει τίς ακολουθίες καί να βοηθάει στο ζυμωτήριο. Μετά από λίγο καιρό τον έστειλαν να ζήσει στη σκήτη του μοναστηρίου, όπου του ανά­θεσαν το διακόνημα του μαγείρου.

Ό Αλέξανδρος παρατηρούσε τη μοναχική ζωή καί προ­σπαθούσε να τη μάθει καί να τη βιώσει όσο καλύτερα καί πιστότερα μπορούσε. Σημαντικός δάσκαλος σ' αυτό το θέμα ήταν ό στάρετς Λεωνίδας, τον όποΐο ό Αλέξανδρος προσπα­θούσε με κάθε τρόπο να τον πλησιάζει. Μα κι ό στάρετς τον εκτίμησε από την πρώτη στιγμή καί τον συμπάθησε. Κι επειδή ό ϊδιος ήταν πολύ ηλικιωμένος, τον παράδωσε στο στάρετς Μακάριο, πού 'ταν άριστος καθοδηγητής ψυχών.

Λένε πώς όταν τον είδε ό γέροντας Λεωνίδας, φώναξε κοντά του τον π. Μακάριο καί του είπε:

- Ό νέος αυτός έρχεται κοντά σε μας τους γέροντες. Εγώ είμαι ηλικιωμένος, φεύγω άπ' αυτή τη ζωή. Τον παραδίνω σε σένα. Καθοδήγησε τον όσο καλύτερα μπορείς. Θα σου φανεί χρήσιμος.

Ό γέροντας Μακάριος τον πρόσεξε ιδιαίτερα Του έμφύτεψε τη σοφία της ταπεινοφροσύνης καί τον κράτησε στη σκήτη ως το θάνατο του.

Σύντομα ό Αλέξανδρος συνειδητοποίησε κοντά του πώς το πρώτο καί κύριο καθήκον του αληθινού μονάχου ήταν ή έκκοπή του θελήματος. Κι ή πρώτη του άσκηση στη μοναχι­κή αυτή αρετή ήταν ή τοποθέτηση του στο διακόνημα του βοηθοϋ μαγείρου. Αυτός, ένας πρώην διδάσκαλος, να δουλεύει τώρα στο μαγειρείο της σκήτης ως βοηθός μάγειρα! Ό Αλέξανδρος όμως είχε ενστερνιστεί κιόλας το σκοπό καί το νόημα του μοναχισμού καί τα δεχόταν όλα ευχάριστα καί με αξιοζήλευτη υπομονή καί υπακοή.

Το φθινόπωρο του 1841 άφησε το μαγειρείο, γιατί ορί­στηκε διακονητής του στάρετς Μακαρίου. Πολύ σύντομα στη συνέχεια έγινε μοναχός καί μετονομάστηκε Αμβρόσιος. Στίς 2 Φεβρουαρίου του 1843 ό π. Αμβρόσιος χειροτονή­θηκε διάκονος, ενώ στα τέλη του 1845 (9 Δεκεμβρίου), στην ηλικία των τριάντα τριών χρόνων, χειροτονήθηκε Ιερο­μόναχος.

Πολύ σύντομα μετά τη χειροτονία του καί μετά τίς ουρά­νιες εμπειρίες πού έζησε ως λειτουργός πια ό π. Αμβρόσιος, άρπαξε ένα δυνατό κρυολόγημα πού εξελίχτηκε πολύ άσχη­μα. Τον καθήλωσε για τρία περίπου χρόνια στο κρεβάτι. Είναι θαύμα το ότι επέζησε, αλλά ή υγεία του από τότε έγι­νε πολύ εΰθραστη.

Είκοσι χρόνια ε'κανε υποτακτικός του στάρετς Μακαρίου ό π. Αμβρόσιος. Είκοσι χρόνια μαθητείας σ' έναν πραγμα­τικά μεγάλο δάσκαλο. Ό υποτακτικός θαύμαζε την ταπεί­νωση, την υπομονή, την αγάπη και την αυταπάρνηση του γέροντα του καί προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τον μιμηθεί. Σάν φίλεργη μέλισσα δούλευε άοκνα κοντά του καί ρουφού­σε κάθε λόγο πού έβγαινε από τα χείλη του σοφού καί αγίου αύτού ανθρώπου. Εκείνη την περίοδο ό μεγάλος στάρετς ασχολήθηκε με την έκδοση των πατερικών έργων πού είχε μεταφράσει από την ελληνική ό όσιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκυ. Καί σαν άριστος γνώστης καί διδάσκαλος της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ό π. Αμβρόσιος, μαζί με το φιλόσοφο Ίβάν Κιρεγιέφσκυ, ήταν οι κυριότεροι βοηθοί του σ' αυτό το «έργο του Θεού» όπως το αποκαλούσε.

Έτσι ό π. Αμβρόσιος εμπλούτισε ακόμα περισσότερο το νου του με το απόσταγμα της σοφίας των αγίων πατέρων. Ήταν μια ενασχόληση πού τον ευχαριστούσε πολύ καί τον έκανε να θαυμάσει μα καί να ενστερνιστεί τον πλούτο της πατερικής σοφίας. Κι όλη αυτή ή γνώση του φάνηκε πολύ χρήσιμη αργότερα, όταν ό Θεός οικονόμησε να διακονήσει κι αυτός ως γέροντας.

Το 1860 ήταν μια θλιβερή χρονιά για την "Οπτινα. Ό στάρετς Μακάριος, πού με την παρουσία του, τη σοφία του καί την αγιότητα του ξεκούραζε κι ωφελούσε πλήθος ψυχές, ήρθε ή ώρα ν' αναπαυτεί από τους κόπους καί τους ασκητι­κούς αγώνες του καί να παρουσιαστεί στο νυμφίο Χριστό πού τόσο αγάπησε από τη νεότητα του.

Προτού κοιμηθεί ακόμα ό στάρετς Μακάριος, είχε αρχί­σει να προετοιμάζει τον π. Αμβρόσιο για να τον διαδεχτεί στο διακόνημα της πνευματικής καθοδήγησης. Τον τελευ­ταίο καιρό έστελνε πολλά από τα πνευματικά του παιδιά να τον συμβουλεύονται καί να συζητούν τα προβλήματα τους μαζί του. Κι ή θητεία του π. Αμβροσίου κοντά στους μεγά­λους στάρετς Λεωνίδα και Μακάριο τον είχαν προετοιμάσει  κατάλληλα για το έργο αυτό.

"Ετσι, μετά την κοίμηση του στάρετς Μακαρίου, τα πολυάριθμα πνευματικά του παιδιά άρχισαν φυσιολογικά να τρέχουν κοντά στον καινούργιο γέροντα για να κορεσουν την πνευματική τους δίψα. Κι ό π. Αμβρόσιος αποδείχτηκε άξιος συνεχιστής καί διάδοχος του γέροντα του.

Ή φήμη του νέου στάρετς άρχισε να διαδίδεται παντού.

Γύρω στα 1890 ό στάρετς άρχισε να μη νιώθει  καλά. Ή προχωρημένη ηλικία του ,οι κόποι πού κατέβαλε, οι αρρώστιες πού είχε περάσει κι ή πολύχρονη άσκηση βάραιναν πάνω στο πολύπαθο κορμί του. Αυτό το τελευταίο διάστημα πού ό στάρετς έμενε στο Σαμορντίνο συνέπεσε ν' αντιμετωπίσει καί πολλές θλίψεις, πού τον κατέβαλαν ακόμα περισσότερο.

Ή ανατολή του ηλίου της 11ης Όκτωβρίου του 1891 ήταν ή τελευταία της επίγειας ζωής του στάρετς. Γύρω στίς 11 ή ώρα το πρωί του διάβασαν την ευχή «εις ψυχορραγούντα». "Ολα έδειχναν πώς ή ψυχή του προετοιμαζόταν να χωριστεί από το σκήνωμα της. Ό ετοιμοθάνατος στάρετς πήρε μια βαθιά ανάσα καί μετά σήκωσε με κόπο το δεξί του χέρι, το ακούμπησε στο μέτωπο του, μετά στο στήθος, στο δεξί του ώμο καί κατέληξε κουρασμένο στον αριστερό. "Ήταν ή σταυρική επισφράγιση της γήινης πορείας του, το «τετέλεσται» της νίκης. Σέ λίγα λεπτά παρέδωσε την αγία ψυχή του ειρηνικά στα χέρια του Θεοΰ. Στό πρόσωπο του εκείνη τη στιγμή είχε ζωγραφιστεί μια ύπερκόσμια χαρά καί στα χεί­λη του διακρινόταν ένα ουράνιο χαμόγελο. Το πνευματικό κενό πού άφησε πίσω του ήταν πολύ μεγάλο.

Τα λείψανα των Αγίων στάρετς της Όπτινα

Μετά την απελευθέρωση της Ρωσίας από τον άθεϊστικό ζυγό το 1989 έγινε ή έκταφή του καί ανακηρύχτηκε άγιος. Σήμερα τον εύλαβοΰνται πολύ καί τον προσκυνούν παντού. Το ιερό λείψανο του αναπαύεται στο καθολικό της "Οπτινα πού λειτουργεί ξανά κι έχει περίπου εκατό μοναχούς.

Πηγή το βιβλίο του Πέτρου Μπότση''Πατερικό της Όπτινα/www.proskynitis.blogspot.com

Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: «Μέγας Ἱεροεξεταστής » καί «Στάρετς Ζωσιμᾶς»

Τήν διαφορά μεταξύ δυτικῆς καί Ὀρθοδόξου Παραδόσεως, πού εἶναι διαφορά μεταξύ λογικοκρατίας καί ἡσυχασμοῦ τήν συναντοῦμε στό τελευταῖο μυθιστόρημα τοῦ Ντοστογιέφσκι μέ τόν τίτλο «Ἀδελφοί Καραμάζωφ», πού ἔχει χαρακτηρισθῆ ὡς ἀριστούργημα.

Στό πέμπτο κεφάλαιο τοῦ δευτέρου βιβλίου, μέ τί τλο «Ὁ Μέγας Ἱεροεξεταστής», παρουσιάζεται τό «ποίημα » πού ἐμπνεύσθηκε ὁ Ἰβάν καί τό διάβασε στόν ἀδελφό τοῦ Ἀλιόσα Καραμάζωφ. Ὁ Ἰβάν ἦταν ἐκπρόσωπος τῆς ρωσικῆς διανόησης πού εἶχε ἐπηρεασθῆ ἀπό τόν δυτικό διαφωτισμό καί ὁ Ἀλιόσα ἦταν ἐκπρόσωπος τῆς διανόησης πού εἶχε ἐπηρεασθῆ ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, στήν ἡσυχαστική της ἔκφραση.

Σύμφωνα μέ τό «ποίημα» αὐτό, ὁ «Μέγας Ἱεροεξεταστής», ὁ ὑπέργηρος Καρδινάλιος τῆς Σεβίλης τῆς Ἱσπανίας, κατά τόν 16ον αἰώνα, ὅπου ἔδρασε ἡ Ἱερά Ἐξέταση, συνέλαβε τόν Χριστό πού εἶχε ἔλθει στόν κόσμο γιά δεύτερη φορά καί εὐεργετοῦσε τούς ἀνθρώπους, Τόν ἔκλεισε σέ μιά «στενόχωρη σκοτεινή φυλακή στό παλιό χτίριο τοῦ Ἱεροδιδασκαλείου» καί τό βράδυ τοῦ ἀπηύθυνε ἕνα μονολογικό κατηγορητήριο.

Τό βασικό ἐρώτημα πού τίθεται, κατά τόν μονόλογο τοῦ «Μεγάλου Ἱεροεξεταστοῦ», εἶναι: «ἐλευθερία ἤ εὐτυχία;». Ἔλεγε ὁ Ἱεροεξεταστής ὅτι Ἐκεῖνος (δηλαδή ὁ Χριστός) ὁμίλησε στούς ἀνθρώπους γιά τήν ἐλευθερία, ἀλλά οἱ ἄνθρωποι ἀναζητοῦν καί θέλουν περισσότερο τήν εὐτυχία καί αὐτό τό ἀνθρώπινο αἴτημα ἐκπληρώνει καί ἱκανοποιεῖ ὁ Καθολικισμός.

Τό ἐρώτημα αὐτό «ἐλευθερία ἤ εὐτυχία;» τίθεται στήν προοπτική τῶν τριῶν πειρασμῶν τοῦ Χριστοῦ, τούς ὁποίους δέχθηκε στήν ἔρημο πρίν ἀρχίση ἐπισήμως τό ἔργο Του.

Κατά τόν Ἱεροεξεταστή ὁ Χριστός μέ τό νά ἀρνηθῆ νά μετατρέψη τούς λίθους σέ ψωμιά καί νά τά μοιράση στούς ἀνθρώπους καί μέ τό νά ὑποδείξη τόν πνευματικό ἄρτο ἀρνήθηκε νά προσφέρη τήν εὐτυχία στούς ἀνθρώπους. Αὐτό τό λάθος του τό διόρθωσε ὁ καθολικισμός.

Μέ τήν ἄρνηση τοῦ Χριστοῦ νά πέση ἀπό τό πτερύγιο τοῦ Ναοῦ, νά δείξη ἕνα θαῦμα στούς ἀνθρώπους καί ἔτσι νά πιστεύσουν σέ Αὐτόν, ἀρνήθηκε νά σκλαβώση τούς ἀνθρώπους μέ ἕνα θαῦμα καί λαχταροῦσε τήν ἐλεύθερη ἀγάπη. Ὅμως, ὁ λαός ἐπιθυμεῖ τό θαῦμα, τό μυστήριο καί τό κύρος, πράγμα τό ὁποῖο δέν πρόσφερε ὁ Χριστός στούς ἀνθρώπους.

Μέ τήν ἄρνηση τοῦ Χριστοῦ νά ὑποταγῆ στόν διάβολο καί νά λάβη τίς βασιλεῖες τοῦ κόσμου ἔδωσε προτεραιότητα στήν λατρεία τοῦ Θεοῦ καί γενικά τήν ἐλευθερία. Ὅμως, ἔχασε τήν εὐκαιρία νά θεμελιώση τήν παγκόσμια κυριαρχία καί νά δώση τήν παγκόσμια εἰρήνη, πράγμα πού θέλει ὁ κόσμος, νά προσκυνήση δηλαδή κάποιον, νά ἐναποθέση σέ κάποιον τήν συνείδησή του γιά νά ἀπολαύση τήν εὐτυχία. Αὐτήν τήν ἀνάγκη τήν ἀντιμετώπισε ἡ Ρώμη πού πῆρε τήν ἐξουσία ἀπό «Ἐκεῖνον», τόν διάβολο, «τό ξίφος τοῦ Καίσαρα».

Ὁ «Μέγας Ἱεροεξεταστής» πολλές φορές στόν τραγικό μονόλογό του ἔθεσε στόν Χριστό τό ἐρώτημα: «Γιατί ἦρθες λοιπόν τώρα νά μᾶς ἐνοχλήσεις;». Ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ ἐκλαμβάνεται ὡς ἐνοχλητική, γιατί ἀποβλέπει στήν ἐλευθερία καί ὄχι στήν εὐτυχία. Καί πολλές φορές ὁ Ἱεροεξεταστής ὁμολόγησε ὅτι ὁ Καθολικισμός «διόρθωσε τό ἔργο Του», ἀφοῦ Ἐκεῖνος βασίζεται στήν ἐλευθερία, ἐνῶ αὐτός ἐπιδιώκει τήν εὐτυχία τῶν ἀνθρώπων, μέ ὁποιοδήποτε κόστος.

Ὁ Ἀλιόσα, πού ἄκουσε τό ποίημα τοῦ Ἰβάν γιά τόν Μεγάλο Ἱεροεξεταστή, ὁμολόγησε ὅτι αὐτή ἡ σκηνή δέν ἀναφέρεται σέ κάποιο ὀρθόδοξο, ἀλλά σέ ἕνα κομμάτι τῆς Ρώμης (Καθολικισμοῦ), στό ὁποῖο ἀνήκουν ὁ Ἱεροεξεταστής καί οἱ Ἰησουΐτες. Ἀναφερόμενος στούς Ἰησουΐτες, ὁ Ντοστογιέφσκι, βάζοντας στό στόμα τοῦ Ἀλιόσα λέγει τά ἑξῆς: «Αὐτοί εἶναι ἁπλῶς καί μόνον ἡ ρωμαϊκή στρατιά γιά τή μελλοντική γήϊνη αὐτοκρατορία μέ αὐτοκράτορα τόν πρωθιερέα τῆς Ρώμης… νά τό ἰδανικό τους, μά χωρίς κανένα μυστήριο, χωρίς καμιά ἀνώτερη ὀδύνη… Εἶναι μιά ἁπλούστατη δίψα ἐξουσίας, τῶν γήϊνων χυδαίων ἀγαθῶν, τῆς καθυπόταξης… ἕνα εἶδος μελλοντικῆς δουλοπαροικίας μέ τόν ὅρο αὐτοί νά γίνουν τσιφλικάδες… αὐτό εἶναι ὅλο κι ὅλο πού θέλουν. Ἴσως οὔτε κἄν νά πιστεύουν στόν Θεό».

Σέ ἀντίθεση μέ τίς ἀπόψεις τοῦ Μεγάλου Ἱεροεξεταστῆ πού ἐκφράζουν τόν Καθολικισμό, στό βιβλίο παρουσιάζεται καί ἡ ἀξία τῶν Στάρετς, πού ἐκφράζουν τόν ὀρθόδοξο ἡσυχαστικό μοναχισμό. Εἶναι σημαντικό νά δοῦμε πῶς παρουσιάζει τήν προσωπικότητα καί τήν διδασκαλία τῶν Στάρετς. Στό τέταρτο κεφάλαιο τοῦ πρώτου βιβλίου κάνει λόγο γιά τούς Στάρετς.

Στήν ἀρχή τοῦ κεφαλαίου αὐτοῦ γίνεται λόγος γιά τό ὅτι, ἐνῶ ὁ θεσμός τῶν Στάρετς ἐμφανίσθηκε στά ρωσικά Μοναστήρια τά ἑκατό τελευταῖα χρόνια, ἐν τούτοις οἱ Στάρετς (οἱ ἡσυχαστές Πατέρες) ὑπῆρχαν «σ’ ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Ἀνατολή, εἰδικά στό ὄρος Σινά καί στόν Ἄθω». Ἐπίσης, ἀναφέρει ὅτι καί στήν Ρωσία τά παλιά χρόνια ὑπῆρχαν Στάρετς, ἀλλά ξεχάσθηκε ὁ θεσμός αὐτός καί οἱ Στάρετς ἐξαφανίσθηκαν «μετά τίς συμφορές τῆς Ρωσίας, τήν ἐπιδρομή τῶν Τατάρων, τίς ταραχές, τή διακοπή τῶν σχέσεων μέ τήν Ἀνατολή, ὕστερ’ ἀπό τήν πτώση τῆς Κωνσταντινούπολης». Ὅμως, ὁ π. Παΐσιος Βελιτσκόβσκι καί οἱ μαθητές του ἐπανέφεραν τόν θεσμό τῶν Στάρετς καί μάλιστα ἐκεῖνο τόν καιρό ἀνθοῦσε «στό φημισμένο ἐρημητήριο Κοζέλσκαγια Ὄπτινα».

Οἱ ρῶσοι Στάρετς εἶναι οἱ ἡσυχαστές Πατέρες πού διέθεταν τήν ὀρθόδοξη μέθοδο γνώσεως τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ νήψη καί ἡ προσευχή, ἡ ἀπόκτηση τῆς καρδιακῆς εἰρήνης καί τῆς κοινωνίας μέ τόν Θεό, ὅπως περιγράφεται στήν Φιλοκαλία. Ὑπῆρχαν Στάρετς παλαιά στήν Ρωσία, ἀλλά μέ τήν ἐπίδραση τοῦ δυτικοῦ ἐκκοσμικευμένου μοναχισμοῦ ἐξαφανίσθηκαν καί ἄρχισαν ξανά νά ἐμφανίζωνται μέ τήν ἐπίδραση τοῦ ἁγιορείτικου ἡσυχαστικοῦ μοναχισμοῦ.

Ὁ Ντοστογιέφσκι ἀναλύει τήν προσωπικότητα τῶν Στάρετς, οἱ ὁποῖοι βοηθοῦν τούς ἀνθρώπους νά νικήσουν τόν ἑαυτό τους καί νά φθάσουν «στήν ἀπόλυτη ἐλευθερία», ἀπέκτησαν μιά «λεπτή διορατικότητα» καί καταλαβαίνουν τήν ἐσωτερική ψυχική κατάσταση τῶν συνομιλητῶν τους, ἀγαποῦν περισσότερο ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἰδιαίτερα αὐτούς πού ἁμάρτησαν πιό πολύ.

Στό τρίτο κεφάλαιο τοῦ δευτέρου βιβλίου μέ τίτλο «Ἀπ’ τίς Ὁμιλίες καί τίς Διδαχές τοῦ Στάρετς Ζωσιμᾶ» παρουσιάζει μερικές ἀπό αὐτές, ὅπως «περί τοῦ Ρώσου μοναχοῦ καί τῆς σημασίας του», «ὀλίγα περί κυρίων καί δούλων καί περί τοῦ ἄν οἱ δοῦλοι δύνανται νά καταστῶσιν οἱ μέν διά τούς δέ ἀδελφοί ἐν πνεύματι», «περί προσευχῆς, ἀγάπης καί ἐπαφῆς μετ’ ἄλλων κόσμων», «δύναταί τις νά κρίνει τούς ὁμοίους του; Περί τῆς μέχρι τέλους πίστεως», «περί Κολάσεως καί ἐξωτέρου πυρός, Μυστικιστική θεώρησις».

Γιά τούς ρώσους μοναχούς λέγει ὅτι «εἶναι ταπεινοί καί πρᾶοι πού θέλουν ν’ ἀπομονωθοῦν καί νά προσευχηθοῦν φλογερά στήν ἡσυχία τους… αὐτοί εἶναι ἕτοιμοι κάθε στιγμή γιά τό πλήρωμα τοῦ χρόνου. Φυλᾶνε προσωρινά στήν ἀπομόνωσή τους μέ εὐσέβεια τήν ἀναλλοίωτη εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ σ’ ὅλη τήν ἁγνότητα τῆς θεϊκῆς ἀλήθειάς Του, ὅπως τούς τήν παράδωσαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ μάρτυρες, κι ὅταν θά χρειαστεῖ θά τήν ὑψώσουν στόν κόσμο πού ἡ πίστη του ἔχει κλονιστεῖ». Κάνει λόγο γιά τήν ἀδιάλειπτη προσευχή γιά ὅλο τόν κόσμο, ἀλλά καί γιά τήν ἀγάπη σέ ὅλη τήν δημιουργία τοῦ Θεοῦ, ἀκόμα «καί στό κάθε της κομματάκι». Ὅποιος ἀγαπᾶ ὅλη τήν δημιουργία στό τέλος θά ἀγαπήση ὅλο τόν κόσμο «μέ μιά ἀκέραια, παγκόσμια ἀγάπη». Εἶναι χαρακτηριστική ἀκόμη καί ἡ διδασκαλία τοῦ Στάρετς Ζωσιμᾶ, ὅπως τήν παρουσιάζει ὁ Νοστογιέβσκι γιά τήν Κόλαση.

Εἶναι ἀξιοπρόσεκτα ὅσα γράφει γιά τήν διδασκαλία τοῦ στάρετς Θεράποντος, σύμφωνα μέ τήν ὁποία οἱ μοναχοί πρέπει νά ἀγαποῦν «τόν κοσμάκη τοῦ Θεοῦ » καί πρέπει νά ἔχουν τήν ἀρετή τῆς αὐτομεμψίας καί νά θεωροῦν ὅτι εἶναι χειρότεροι ἀπό ὅλους τούς κοσμικούς καί ἔνοχοι γιά ὅλα ὅσα γίνονται στόν κόσμο, νά διακρίνωνται γιά τήν νήψη στήν καρδιά, τήν μετάνοια, χωρίς νά τίθενται ὅρια στόν Θεό, νά μήν ὑπερηφανεύωνται, νά ἀγαποῦν τούς ἀνθρώπους καί νά μή μισοῦν αὐτούς πού τούς ὑβρίζουν καί τούς συκοφαντοῦν «τούς ἀθεϊστές, τούς δάσκαλους τοῦ κακοῦ, τούς ὑλιστές, ἀκόμα καί τούς μοχθηρούς ἀπ’ αὐτούς ὄχι μονάχα τούς ἀγαθούς, γιατί ὑπάρχουν ἀνάμεσά τους πολλοί ἀγαθοί καί ἰδιαίτερα στήν ἐποχή μας», νά προσεύχωνται λέγοντας: «Σῶσον, Κύριε, ἐκείνους πού δέν ἔχουν κανέναν νά προσευχηθεῖ γιά χάρη τους, σῶσον κι ἐκείνους πού δέ θέλουν νά σοῦ ἀπευθύνουν προσευχές». Ἐπίσης, τούς προέτρεπε νά φροντίζουν γιά τό ποίμνιο, νά ἐξηγοῦν τό Εὐαγγέλιο, νά μήν εἶναι φιλοχρήματοι, νά ἔχουν πίστη καί νά τήν κρατοῦν ψηλά.

Ὁ Ντοστογιέφσκι, μέ τό λογοτεχνικό του χάρισμα, ζωγράφισε περίτρανα τήν διαφορά μεταξύ τῆς Δύσεως καί τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς, ἀφοῦ ἡ Δύση χαρακτηρίζεται, μέ ποικίλους τρόπους καί βαθμούς, ἀπό τήν νοοτροπία τοῦ «ἱεροεξεταστοῦ», πού λογοποιεῖ τήν πί στη καί ἐνδιαφέρεται γιά τήν εὐτυχία τῶν αἰ σθήσεων, συνδέεται μέ τόν σχολαστικισμό καί τόν ἠθικισμό, ἐνῶ ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολή ἐκφράζεται ἀπό τούς στάρετς- ἡσυχαστές Πατέρες, οἱ ὁποῖοι ἀποβλέπουν στήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν τυραννία τῶν παθῶν καί τήν ἕνωσή τους μέ τόν Θεό καί ὄχι στήν εὐτυχία τῶν αἰσθήσεων.

Καί τά τρία αὐτά παραδείγματα, ἤτοι Βαρλαάμ καί Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Θωμᾶς Ἀκινάτης καί Κάλλιστος Ἀγγελικούδης, Μέγας Ἱεροεξεταστής καί στάρετς Ζωσιμᾶς, δείχνουν τήν ἀλλοίωση τήν ὁποία ὑπέστη ἡ Δύση καί ὅτι ἡ δι αφορά της ἀπό τήν ὀρθόδοξη Ἀνατολή ἔγκειται κυρίως στήν ἀπώλεια τοῦ ἡσυχασμοῦ, τῆς μεθόδου γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί φυσικά εἶχε ὡς ἐπακόλουθο τήν διαφορετική θεολογία καί ὁρολογία γιά τόν Θεό καί τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.

© 2013 Ἱερά Μητρόπολις Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου.