Η «ΕΞΑΡΘΡΩΣΗ» ΤΟΥ ΗΘΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ .

                 

                    

  Για το πώς κατέστη δυνατόν να «εξαρθρωθεί ο ηθικός νόμος μπορεί να μας διαφωτίσει, με αιξερετική ακρίβεια κ’ ένας σοφός και Άγιος επίσκοπος του 20^ου αιώνα ο Νικόλαος Βελικιροβιτς, με όσα έχει γράψει στο βιβλίο του «Ο ΗΘΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ». Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το τέλος αυτού του βιβλίου, οπου εκτίθενται και τα πάντοτε επίκαιρα συμπεράσματα για την σχέση του ηθικού νόμου με ό, τι αποκαλούμε φυσικό νόμο(θέμα που ενδιαφέρει κυρίως στο διάλογο με τη σύγχρονη επιστήμη). Όπως εξηγεί λοιπόν, ο άγιος  Ιεράρχης  "Όποιος σπέρνει ανέμους θα θερίσει θύελλες" ,( είναι Βιβλικός λόγος) . Αυτό το λόγο σε πλήρη μέτρο η Ευρώπη βεβαίωσε με τη φρικτή της εμπειρία. Έσπερνε την ψευδή επιστήμη σαν τον άνεμο και θέριζε θύελλα μετά από τη θύελλα. Τη θερίζει και σήμερα, και θα τη θερίζει, ώσπου να πετάξει τους ανέμους της ψευδούς επιστήμης περι φυσικών νόμων και να αναγνωρίσει τον ηθικό νόμο του θεού ως το μοναδικό υπαρκτό νόμο.

        [ Παραθέτουμε στη συνέχεια αυτούσιο το κείμενο του αγ. Νικ. Βελιμίροβιτς, από το βιβλίο "ΠΕΡΙ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ", σελ. 169 εξ.]

    Υπήρχε  η επιστήμη  και πριν απ’ την Ευρωπαϊκοί επιστήμη. Σε υψηλό επίπεδο ήταν εκείνη στην αρχαία Αίγυπτο, στην Αραβία, στην Ινδία και στην Κίνα. Και στους Φοίνικες, τους Βαβυλωνίους, τους  Πέρσες και τους Μεξικάνους.  Η Ευρώπη πολλά δανείστηκε απ’ αυτούς και τα κληρονόμησε. Ανέκαθεν ο άνθρωπος εξερευνούσε τον εαυτό του και τον κόσμο γύρω του. Όμως ποτέ και σε κανέναν άλλο πολιτισμό οι επιστήμονες δε θεωρούσαν τη φύση ως νομοθέτη και ούτε πίστευαν στους φυσικούς νόμους.

    Έβλεπαν τη σειρά και την τάξη στη φύση, και τα ονόμαζαν η σειρά και η τάξη, αλλά όχι φυσικοί νόμοι.  Είναι μεγάλου ενδιαφέροντος το ερώτημα, τι παρέσυρε και αποπλάνησε τους δασκάλους της ευρωπαϊκής επιστήμης ώστε τη σειρά και την τάξη  στον υλικό κόσμο να ονομάσουν νόμους. Τι είδους αιτίες τους ώθησαν, ώστε δίπλα στους ηθικούς νόμους να ανακοινώσουν και τους φυσικούς νόμους ή ακόμα χειρότερα, τους νόμους γενικά να τους μεταφέρουν από το πεδίο του ηθικού στο πεδίο του φυσικού;

   Όποιος γνωρίζει την ιστορία των θρησκευτικών πολέμων στην Ευρώπη, την ιστορία της θρυμμάτισης της Εκκλησίας σε αμέτρητες σέκτες και τις διαμάχες μεταξύ του κληρικαλισμού και του αντικληρικαλισμού, από τη μία πλευρά, και όποιος γνωρίζει την ιστορία των επιστημονικών ανακαλύψεων στη σύγχρονη Ευρώπη από την άλλη πλευρά, αυτός μπορεί να δώσει αρκετά σαφή απάντηση στην τιθέμενη ερώτηση. Η απάντηση θα ήταν: οι αιτίες είναι δύο, πρώτα η ηθική αποδυνάμωση της δυτικής εκκλησίας ως φορέα και ερμηνευτή του η

θικού νόμου του Θεού, και δευτερευόντως ο φόβος των ανθρώπων μπροστά στο μέγεθος του σύμπαντος.

   Τίποτα πιο επικίνδυνο από το να απελευθερώνει ο κλήρος μιας εκκλησίας τον εαυτό του από συγκεκριμένες ηθικές υποχρεώσεις ενώ ταυτόχρονα να τις επιβάλει στους υπόλοιπους πιστούς ή όταν τις αυστηρές και σαφείς εντολές του Θεού τις νοθεύει, τις κάνει πιο ήπιες και τις αντικαταστεί με συγκεκριμένες τελετές και υλικές θυσίες, χωρίς την αληθινή μετάνοια για τις αμαρτίες και χωρίς την επιδιόρθωση, ή τελικά όταν στρέφεται στο να διευθύνει τις πολιτικές και οικονομικές και όλες τις άλλες κοινωνικές και κρατικές εργασίες.

    Και όλα αυτά είναι γνωστές ανωμαλίες στην ιστορία της δυτικής ανθρωπότητας, και μάλιστα ανωμαλίες όχι στιγμιαίες, αλλά αιώνων και όχι σποραδικές, αλλά συστηματικές. Δεν είναι περίεργο που εξαιτίας αυτού η συνείδηση των δυτικών μπερδεύτηκε και ξεσηκώθηκε και ότι οι μορφωμένοι άνθρωποι άρχισαν επάνω από τον καταπατημένο ηθικό νόμο του Θεού να αναζητούν κάποιους άλλους νόμους στο σύμπαν. Μόνο που ξεφεύγοντας από το ένα κακό εκείνοι έπεσαν στ’ άλλο.

Και ο ίδιος ο Κύριος Θεός, ο μόνος Νομοθέτης του μοναδικού νόμου, του ηθικού νόμου, ξεσηκώθηκε  ενάντια σε παρόμοιες ανωμαλίες στο λαό της Παλαιάς Διαθήκης. Το θυμό Του εξέφρασε μέσω του προφήτη Ησαΐα με τα εξής λόγια: «πλήρης ειμί ολοκαυτωμάτων... ου προσθήσεσθαι'  εάν φέρητε σεμίδαλιν, μάταιον θυμίαμα, βδέλυγμά μοι έστι... ουκ ανέχομαι νηστείαν και αργίαν... και εάν πληθύνητε την δέησιν, ουκ εισακούσομαι υμών» (Ησ. αϳ , 11, 13, 15). Γιατί; «Αι γαρ χείρες υμών αίματος πλήρεις» (Ησ. αϳ, 15). Πώς να μην ξεσηκωθούν κα ο Θεός και οι άνθρωποι ενάντια σε τέτοιες ανωμαλίες στην εκκλησία της Καινής Διαθήκης στη Δύση;

   Δεύτερη αιτία, είπαμε, ήταν ο φόβος μπροστά στο μέγεθος του σύμπαντος. Από την εποχή των μεγάλων αστρονόμων Κοπέρνικου και Κέπλερ εξοπλισμένοι με τα τηλεσκόπια, το εύρος του σύμπαντος μεγεθύνθηκε στα μάτια των ανθρώπων, μέχρι αδιανόητων και φοβερών διαστάσεων. Ο αριθμός των νεοανακαλυφθέντων αστέρων και πλανητών, που ορισμένοι ήταν τεράστιοι σε μέγεθος, γέμισαν την ψυχή των ανθρώπων με φόβο και ταραχή.  Τι είναι τότε η γη; Τι είναι ο άνθρωπος πάνω στη γη; Μπροστά στο φάσμα ενός τέτοιου αφάνταστου και τεράστιου σύμπαντος, η γη έμοιαζε με κόκκο άμμου στη θαλάσσια ακτή, και ο άνθρωπος αόρατη κουκίδα σ’ αυτόν τον κόκκο. Στους μορφωμένους παρατηρητές τέτοιου σύμπαντος και η γη και ο άνθρωπος έπεσαν στο βαρόμετρο των αξιών κοντά στο μηδέν. Οι Σιναϊτικές πλάκες του νόμου πάλι έσπασαν μπροστά στο είδωλο του σύμπαντος.  Η Επί του Όρους Ομιλία ανακηρύχθηκε ως ονειροφαντασία του «Καλλίστου εκ των υιών του ανθρώπου».

   Οι Ευρωπαίοι ερμηνευτές του νέου σύμπαντος του υποκλίθηκαν σα σ’ ένα παντοδύναμο είδωλο. Το σύμπαν τους φαινόταν τόσο μεγάλο, ώστε ούτε το Θεό δεν μπορούσαν να Τον φανταστούν μεγαλύτερο απ’ αυτό. Δεν πρέπει να μας φαίνεται παράξενο που το σύμπαν ανακηρύχθηκε από πολλούς απ’ αυτούς ως η μοναδική θεότητα, ως ο μοναδικός νομοθέτης, ως η μοναδική πηγή και πρότυπο όλων των νόμων. «Θεός ή φύση» (Deus sive natura) – αυτό κατέστη το Πιστεύω για πολυάριθμους επιστήμονες και φιλοσόφους στην Ευρώπη. 

  Αλλά θα έπρεπε να βρουν και να κωδικοποιήσουν αυτούς του επινοημένους νόμους αυτού του βουβού νομοθέτη. Και σ’ αυτήν την ενασχόλησή τους οι ευρωπαίοι επιστήμονες άρχισαν να ανταγωνίζονται και να φιλονικούν.  Αλλά η τιμωρία του Θεού τους ακολούθησε, όπως η σκιά το σώμα.  Η τιμωρία έγκειτο στο ότι ο καθένας απ’ αυτούς νομίζοντας ότι συλλέγει τους νόμους της φύσης από την ίδια τη φύση, επέβαλλε φανταστικούς δικούς του νόμους στη φύση. Γιϳ αυτό το λόγο και υπήρξαν συγκρούσεις, διαφωνίες και φιλονικίες γύρω από τους φυσικούς νόμους, εργαστήρια σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ατμόσφαιρα.

   Τελικά όλα όσα οικοδόμησαν αυτοί οι επιστήμονες με τα τούβλα διαφόρων φυσικών νόμων γκρεμίστηκαν σαν τον πύργο της Βαβέλ στις μέρες μας από τους ίδιους τους επιστήμονες, (όπως αναφέραμε προηγουμένως) . «Η επιστήμη σήμερα βρίσκεται σε αδιέξοδο», διακηρύττει ένα από τους μεγάλους σύγχρονους επιστήμονες. Η συμπαντική Σφίγγα έδειξε κάποιο νέο χαρακτήρα, αποτίναξε από πάνω της όλη τη σκόνη της ανθρώπινης σκέψης και των υποθέσεων περί του εαυτού της και έκανε θρύψαλα όλες τις πλάκες των φυσικών νόμων, που ήταν δεμένοι γύρω από το λαιμό της. Αυτό είναι αντίδραση της φύσης ενάντια στις ψευδείς θεωρίες και ενάντια στην περιφρόνηση του ηθικού νόμου του Θεού.

    Οι σπορείς του ανέμου εξαιτίας αυτού άρχισαν τώρα να ντρέπονται και κάτω από τη ντροπή να προφέρουν τη λέξη Θεός. Αφού αυτή η λέξη τώρα και γιϳ αυτούς κατέστη ως μοναδικό εναπομένον κλειδί για να ξεκλειδώσουν τα συμπαντικά μυστήρια. Αλλά από τον σπαρμένο άνεμο σηκώθηκε θύελλα ανείδωτη και αξέχαστη. Ακόμα και όταν οι σπορείς του ανέμου σταματήσουν εντελώς να σπέρνουν τον άνεμο, η θύελλα ακόμα για πολύ θα διαρκεί. Όπως και η τρικυμία στη θάλασσα που σηκώνεται με τους ανέμους, και διαρκεί ακόμα και όταν κοπάσουν οι άνεμοι.

     Και η θύελλα που σήμερα η Ευρώπη θερίζει  πράγματι  είναι ασυνήθιστη. Είναι δύσκολο να βρεις έκφραση που να περιγράψει στην ολότητά της αυτή τη θύελλα. Επειδή άρπαξε τη ρίζα της ψυχής του ανθρώπου, και κτύπησε την οικογένεια, την πόλη και το χωριό, κατώτερα και ανώτερα σχολεία, τη λογοτεχνία, την τέχνη, την πολιτική, τα κοινωνικά συστήματα, τις διεθνείς σχέσεις, τη φιλία, την ανθρωπιά, τη ντροπή, την αγνότητα, την αγιοσύνη και τον ηρωισμό ως ιδανικό τους χριστιανισμού, όλες τις αξίες.  Τα θραύσματα και συντρίμμια- όλων όσων είναι ανώτερα, οτιδήποτε Θεϊκού στον άνθρωπο και μεταξύ ανθρώπου με άνθρωπο – άφησε πίσω της αυτή η θύελλα σϳ όλο της το εύρος. Απϳ όλα εκείνα τα ευγενή, καλλιεργημένα με το χριστιανικό πνεύμα και ηθική στην παλαιά εποχή, απέμεινε μόνον κάτι που έμοιαζε με σιτάρι χτυπημένο από χαλάζι. Το ψέμα και η βία, σύρθηκαν από τις κρυμμένες θέσεις τους και ελεύθερα και αλαζονικά περπάτησαν το μεσημέρι στους μεγάλους δρόμους , υπό το χιτώνα του «νατουραλισμού».

    Ο νατουραλισμός σηματοδοτούσε στη λογοτεχνία την περιγραφή της ανηθικότητας, στην τέχνη και στη μόδα τη χωρίς ντροπή γύμνια, στην τραπεζαρία και την κουζίνα την περιφρόνηση της νηστείας, στο γάμο τη σωματική σχέση που γρήγορα διαλύεται, στην οικογένεια το αυτόβουλο των νέων, στις εργασίες την υπερίσχυση στην πονηριά, στην κοινωνία τη μάχη γιϳ αυτό κι εκείνο, στην πολιτική την αρπαγή της εξουσίας και του πλούτου, στις διεθνείς σχέσεις την καπηλεία του ξένου, είτε έντεχνα είτε δια της βίας.  Τα σχολεία της Ευρώπης έγιναν η κύρια εστία, τα κύρια αναγνωστήρια του νατουραλισμού.

    Και ο νατουραλισμός σήμαινε στη βάση του την απόρριψη του Θεού και του ηθικού νόμου του Θεού, και την πίστη στη φύση (natura) και στους νόμους της φύσης. Βλέποντας σε τι χάος και σε τι είδους καταστροφή τραβά ο νατουραλισμός γενικά την ευρωπαϊκή ανθρωπότητα, κάποιοι επιστήμονες προσπάθησαν να ορίσουν κάποιο ήθος, ή κάποιου είδους ηθική για τους ανθρώπους. Έγραφαν βιβλία «Περί φυσικής ηθικής» ή περί «Ηθικής χωρίς κυρώσεις» ή «Ο ουμανισνμός ως κοινωνική ηθική», ή περί «Κοινωνικής ηθικής υπό το φως των φυσικών επιστημών» και άλλα παρόμοια. Αυτά ήταν ηθικές χωρίς αυθεντία, χωρίς φως και δύναμη, αλλά όμως ηθικές, που  έδειχναν τουλάχιστον την ανησυχία λόγω της θολής πλημμύρας του νατουραλισμού.

     Αυτές ήταν χούφτες άμμου με τις οποίες προσπαθούσαν να σταματήσουν την πλημμύρα μετά την πτώση του φράγματος. Αλλά το φράγμα, το αιώνιο φράγμα, ήταν κτισμένο γερά από τον ηθικό νόμο του Θεού. Καμία δύναμη δεν μπορούσε να αντικαταστήσει αυτό το φράγμα, πόσο δε λιγότερο οι επινοημένες θεωρίες περί φυσικών νόμων. «Ζήσε σύμφωνα με τη φύση» ήταν το σύνθημα του ευρωπαϊκού νατουραλισμού. Αυτό δεν κατανοήθηκε με τρόπο που να σημαίνει ότι ο άνθρωπος πρέπει να ζήσει σύμφωνα με την πνευματική του και ηθική του φύση, γιατί τότε αναπόφευκτα θα οδηγείτο σϳ εκείνο το κορυφαίο ιδανικό τοποθετημένο μπροστά στην  ανθρωπότητα μέσω της εντολής: «Έσεσθε ουν υμείς τέλειοι, ως ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς τέλειος έστιν» (Μτ. εϳ 48).

    Όχι, αυτό το σύνθημα κατανοήθηκε με τρόπο που σήμαινε ότι ο άνθρωπος πρέπει να ζει όπως ζουν και τα άλλα έμβια στη φύση: να είναι τέλειος ως προς την πονηρία όπως η αλεπού, θηριώδης όπως ο λύκος, ύπουλος σαν το φίδι, και με βουλιμία όπως ένα γνωστό κατοικίδιο ζώο, σεξουαλικά σαν ένα άλλο κατοικίδιο, άρπαγας ως γεράκι και ως προς το μίσος και τη δολοφονία των απογόνων του σαν κάποιο άλλο πουλί, και τελικά, ως προς την αυτοκτονία σαν το σκορπιό, όταν όλος ο νατουραλισμός τον προδώσει.  Και ο νατουραλισμός αργά ή γρήγορα πρέπει να διαψευθεί όπως κάθε ψέμα.

   Οι χριστιανικές λαϊκές μάζες αντιστάθηκαν στο μορφωμένο νατουραλισμό υπερασπιζόμενες με την πίστη τους τον εαυτό τους και υπερασπιζόμενες την πίστη τους. Αλλά οι λόρδοι του νατουραλισμού στην επιστήμη, στη λογοτεχνία και στην τέχνη καθώς και στην ιδιωτική ζωή με τους τρόπους τους – διόλου εκλεπτυσμένους – υπέσκαβαν τη λαϊκή συνείδηση σπέρνοντας στη λαϊκή ψυχή τον αέρα τους, ώστε κατόπιν μαζί μϳ αυτόν το λαό να βρεθούν να θερίζουν θύελλες. Αλλά, αν και ακριβώς στην εποχή μας έφθασε αυτή η θύελλα στη Δύση στο αποκορύφωμα της μανίας της , όμως δεν πρέπει να απελπιζόμαστε για τη Δύση αλλά, πριν απ’ όλα «να κλάψουμε για μας και τα παιδιά μας».

   Αφού οι κακοί άνεμοι σπαρμένοι από την κακή επιστήμη τον 18^ο και τον 19^ο αιώνα στη Δύση άρχισαν να κοπάζουν στις μέρες μας. Οι σύγχρονοι φορείς της επιστήμης στους μεγάλους λαούς της Δύσης αποστασιοποιήθηκαν πλήρως από τους προγενεστέρους τους, από εκείνους τους μεγάλους σπορείς των ανέμων, πριν μισό αιώνα και απέρριψαν τον νατουραλιστικό τους απολυταρχισμό. Εκείνοι όντως ακόμα δεν κάθισαν δίπλα στα πόδια του Ιησού σαν τη Μαρία, αλλά έσκυψαν τα κεφάλια τους μπροστά στον ακατάληπτο Θεό.

    Ευτυχώς οι πολλών εκατομμυρίων λαϊκές μάζες σϳ αυτό το ανατολικό ημισφαίριο ακόμα ξέρουν μόνο για τον ηθικό νόμο, αν και τα παιδιά τους «παπαγαλίζουν» στα θλιβερά σχολεία την ψευδή και επικίνδυνη επιστήμη περί των φυσικών νόμων. Πρέπει να προσευχόμαστε στον Κύριο του θερίσματος να διώξει από τις πλευρές μας τους σπορείς των ανέμων και να σώσει την Ανατολή από τη σηκωμένη τρικυμία. Για να λάμψει πάλι από την Ανατολή ο Ήλιος του Δικαίου για όλο το ανθρώπινο γένος.