Πρωτοπρ. Θεοδωρος Ζήσης - Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και αντιπαλαμικές ...

«Ο αντιπαπικός Άγιος και οι πολέμιοί του σήμερα» π. Θεόδωρος Ζήσης - Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και αντιπαλαμικές διεργασίες [ΠΕΡΙΛΗΨΗ & mp3-2015]

Θέματα ανάρτησης: Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς αποτελεί καύχημα της Θεσσαλονίκης και της Ορθοδοξίας, Οι παραδοξολογίες του Βαρλαάμ Καλαβρού, Οι αγώνες και οι ταλαιπωρίες που υπέστη ο Άγιος για να κατοχυρώσει την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων, Η καταδίκη του Βαρλαάμ και η υπεράσπιση του Αγίου Γρηγορίου περιλαμβάνονται στο Συνοδικό της Ορθοδοξίας, Γιατί δεν διαβάζονται αυτά την Κυριακή της Ορθοδοξίας; Από τα μεταπατερικά φτάσαμε στα αντιπαλαμικά

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

(Η περίληψη είναι κόπος και σπουδή μιας πνευματικής μου κόρης. Η επεξεργασία του Βίντεο είναι κόπος και σπουδή των τεχνικών του Ιστολογίου “Κατάνυξις” (ενίοτε και άλλων). Να ’χουν όλοι τους την ευχή μου!) π. Νικόλαος Μανώλης

Παρακολουθούμε στη σημερινή ανάρτηση το Κήρυγμα του π. Θεοδώρου, στην Β’ Κυριακή των Νηστειών, ημέρα μνήμης του Αγίου Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά, ο οποίος δεν αποτελεί καύχημα μόνο της Θεσσαλονίκης, αλλά ολόκληρης της Ορθοδοξίας.

Είναι ο μεγαλύτερος Πατέρας και Άγιος της 2ης μετά Χριστόν χιλιετίας. Κάνει εδώ ο π. Θεόδωρος, μια σύντομη αναφορά σε σταθμούς της ζωής του και στη συνέχεια συγκεντρώνει το ενδιαφέρον του σε συνοδικές αποφάσεις οι οποίες δικαίωσαν την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.

Επιμένει στις συνοδικές επικυρώσεις της διδασκαλίας του διότι έχουμε και στους καιρούς μας κάποια συνοδική διεργασία. Έχει εξαγγελθεί για το 2016 η αγία και μεγάλη σύνοδος η οποία έχει όπως θα δούμε σχέση με την διδασκαλία και το πρόσωπο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, δυστυχώς αρνητική.

Η ζωή του Αγίου χωρίζεται γενικά σε δύο μεγάλα μέρη: Το πρώτο αποτελεί η χρονική περίοδος από τα παιδικά του χρόνια μέχρι και του σημείου από όπου άρχισαν οι αγώνες και οι ταλαιπωρίες.

Μας λέει ο Συναξαριστής ότι το να αφιερωθούμε στον Θεό εξαρτάται από εμάς αλλά το να πέσουμε σε πειρασμούς, σε θλίψεις, σε ταλαιπωρίες, σε κακοπάθεια, δεν εξαρτάται από εμάς. Χωρίς αυτούς τους πειρασμούς δεν μπορεί κανείς να προχωρήσει στην αρετή και στην τελειότητα. Και τότε φανερώνεται το αν έχουμε πίστη στον Θεό.

Έζησε πολλά χρόνια στην άσκηση ο Άγιος αλλά του έλειπαν οι πειρασμοί. Επιτρέπει ο Θεός να πέσει σε πολύ μεγάλες δοκιμασίες για να αναφανεί τέλειος. Αυτοί οι πειρασμοί κράτησαν περίπου 23 έτη. Από τότε που έφυγε από το Άγιον Όρος προσκληθείς από Θεσσαλονικείς, γιατί εμφανίστηκε εδώ ένας πολύ μεγάλος αιρετικός, το ιταλικόν θηρίον, ο Καλαβρός Βαρλαάμ, μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Βαρλαάμ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους φιλόσοφους και εκπρόσωπος του διαφωτισμού. Άρχισε να ειρωνεύεται τους μοναχούς που ασχολούνταν με τη νοερά προσευχή και μάλιστα έλεγαν ότι κατά την διάρκεια αυτής, έβλεπαν ένα φως, όχι συνηθισμένο, αλλά φως που έμοιαζε με αυτό της Μεταμορφώσεως, Άκτιστο φως.

Στράφηκε εναντίον των μοναχών ο Βαρλαάμ, και δίδασκε ότι δεν υπάρχει Άκτιστο φως και ότι δεν μπορεί κανένας να πλησιάσει τον Θεό, παρά μόνο με την φιλοσοφία. Οι μοναχοί δεν είχαν πολύ μεγάλη θεολογική συγκρότηση και δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αυτόν τον μορφωμένο, τον φιλόσοφο, οπότε κάλεσαν σε βοήθεια τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά. Από τότε μέχρι το 1359 που εκοιμήθη ο Άγιος, είναι το δεύτερο μέρος της ζωής του, οι πειρασμοί και οι ταλαιπωρίες που υπέστη, αγωνιζόμενος για το μεγάλο αυτό δογματικό θέμα. Ο Άγιος Γρηγόριος δίδασκε τις θέσεις των Αγίων Πατέρων μας, ότι ο Θεός διακρίνεται σε ουσία και σε ενέργεια, ως προς την ουσία είναι ακατάληπτος, ως προς την ενέργεια όμως είναι μεθεκτός, προσιτός.

Ο Βαρλαάμ τα αρνήθηκε όλα αυτά και υποστήριζε ότι δεν υπάρχει διάκριση ουσίας και ενεργείας, ο Θεός είναι μόνον ουσία. Κι αυτές οι ενέργειες που κάνει στον κόσμο ο Θεός, είναι κτιστές, δεν είναι άκτιστες θείες ενέργειες.

Ανέλαβε ο Άγιος Γρηγόριος να κατοχυρώσει αυτή την διδασκαλία και ότι το φως το οποίο ένιωσαν οι Μαθητές κατά την Μεταμόρφωση του Χριστού, ήταν Άκτιστο, όχι κτιστό. Για να το πετύχει υπέστη του κόσμου τις ταλαιπωρίες. Τον κάλεσαν οι Μοναχοί εδώ στην Θεσσαλονίκη. Όταν έμαθε τις παραδοξολογίες του Βαρλαάμ, άρχισε να συντάσσει τα συγγράματά του υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων. Ταράχτηκε ο Βαρλαάμ με όλα αυτά. Επειδή είχε γνωστούς στην Κωνσταντινούπολη, κανόνισε να γίνει Σύνοδος για να κληθεί ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ως κατηγορούμενος. Αυτός κατόρθωσε να συντάξει μαζί με αγιορείτες μοναχούς ένα κείμενο, τον γνωστό Αγιορειτικό Τόμο. Με το κείμενο αυτό το οποίο υπέγραψαν όλοι οι Ηγούμενοι του Αγίου Όρους, πήγε στην Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, και εκεί ενώ εκλήθη σαν κατηγορούμενος, μόλις άρχισε να αποκρούει την διδασκαλία του Βαρλαάμ του Καλαβρού, όλοι ανεξαιρέτως και ο Αυτοκράτορας, δέχθηκαν την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου ότι διακρίνεται στον Θεό ουσία και ενέργεια και ότι οι ενέργειες αυτές είναι άκτιστες και ότι το φώς της Μεταμορφώσεως δεν ήταν κτιστό, αισθητό αλλά ήταν άυλο. Την ίδια χρονιά έγινε και άλλη Σύνοδος, γιατί πάλι ο Βαρλαάμ μαζί με τον Ακίνδυνο άρχισαν να επαναλαμβάνουν τα ίδια.

Δυστυχώς όμως πέθανε ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος ο Γ’ ο Παλαιολόγος και έγινε ο γνωστός εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στην οικογένεια των Παλαιολόγων και την οικογένεια των Κατακουζηνών, και εδώ στην Θεσσαλονίκη έγινε το κίνημα των ζηλωτών την περίοδο εκείνη. Επειδή άλλαξαν τα πράγματα στην Κωνσταντινούπολη, και επιπλέον ο Πατριάρχης πήγε με την πλευρά του Βαρλαάμ, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς κατηγορήθηκε, συνελήφθη και κλείστηκε στη φυλακή για 4 χρόνια. Έγραψε βέβαια εκεί πάρα πολλά έργα. Όταν έληξε αυτός ο εμφύλιος πόλεμος, έγινε άλλη Σύνοδος, κατά την οποία ο Άγιος δικαιώθηκε και συγχρόνως εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Δεν μπόρεσε να αναλάβει αμέσως τα καθήκοντά του λόγω του κλίματος που επικρατούσε. Μετά από κάποια χρόνια ανέλαβε τον αρχιερατικό θρόνο αλλά πάλι ανακίνησαν το θέμα Βαρλααμίτες και έγινε άλλη μία Σύνοδος, τέταρτη, όπου δικαιώνεται και πάλι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Εκεί συνετάγη ένας νέος Συνοδικός Τόμος με την διδασκαλία του Αγίου και την καταδίκη του Βαρλαάμ και των Βαρλααμιτών. Αυτός ο Συνοδικός Τόμος πέρασε και μέσα στο Συνοδικό της Ορθοδοξίας, το οποίο υπάρχει μέσα στο Τριώδιο. Είναι ένα κείμενο το οποίο άρχισε να συντάσσεται μετά την αναστύλωση των ιερών εικόνων, όπου καταδικάζονται όλες οι αιρέσεις. Προστέθηκε λοιπόν σε αυτό η καταδίκη του Βαρλαάμ και η υπεράσπιση του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας που διαβάζονται τα αναθέματα, κανονικά πρέπει να διαβάζεται και η καταδίκη του Βαρλαάμ και να λέγεται το «αιωνία η μνήμη» για τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Η Εκκλησία μας έχει κατοχυρώσει και δέχεται απολύτως την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Όμως προετοιμάζεται μια άλλη σύνοδος εδώ και 55 χρόνια. Ετοιμαζόταν ως Οικουμενική αλλά τώρα λένε ότι δεν θα είναι Οικουμενική, διότι κάθε Οικουμενική Σύνοδος πρέπει να εγκρίνει τις προηγούμενες, οι οποίες ήταν αντιπαπικές. Δηλαδή πρέπει η νέα Οικουμενική Σύνοδος να αναγνωρίσει την εβδόμη στην οποία καταδικάστηκε ο Βαρλαάμ και την ογδόη επί Αγίου Φωτίου όπου καταδικάστηκε η αίρεση του παπισμού και την καταδίκη αυτή την υπέγραψαν και οι ίδιοι οι παπικοί. Για να μη βρεθούν λοιπόν σε αυτό το δίλλημα, για να μη καταδικαστεί ο παπισμός επίσημα, λένε ότι αυτή η Σύνοδος δεν είναι Οικουμενική.

Αναφέρεται ο π. Θεόδωρος και για ένα άλλο λυπηρό συμβάν: Ένας ιερέας έγραψε κείμενο το οποίο δημοσιεύθηκε στο επίσημο περιοδικό της Εκκλησίας της Ελλάδος, και στο οποίο αρνείται ολοκληρωτικά τη διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά. Από τα μεταπατερικά φτάσαμε τώρα στα αντιπαλαμικά.

---

π. Θεόδωρος Ζήσης - Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και αντιπαλαμικές διεργασίες [mp3-2015]