Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΕΡΜΑ
Ο Θεός δεν έχει περιγραφή και τέρμα· ούτε και οι ιδιότητές Του είναι δυνατό να έχουν. Μπαίνοντας ο άνθρωπος, δια της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, μέσα στους κόλπους της θεώσεως, πάσχει όλες αυτές τις ιδιότητες τις ατέρμονες, τις αψηλάφητες, τις ανεξιχνίαστες, τις απέραντες. Γι’ αυτό είπα ότι η μετάνοια δεν έχει τέρμα.Θέλω να σχολιάσω το θέμα της μετανοίας, παίρνοντας αφορμή από μερικά πράγματα πού με προεκάλεσαν και από τον προσωπικό μου βίο, αλλά και γενικώτερα.Βλέπω ότι μοναχοί στις ημέρες αυτές της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής, ευρίσκουν καιρό και ασχολούνται με θέματα επουσιώδη και λόγω της απειρίας τους όταν τους ερωτήσης γιατί ασχολούνται με αυτά, απαντούν. «Επειδή είχα καιρό και δεν είχα τίποτε άλλο να κάνω». Αυτό είναι ένα είδος μικροψυχίας, να μην πω ολιγοπιστίας.
Δεν έχεις τι να κάνης; Ίσως να ετελείωσες το διακόνημά σου και έχεις ένα
περιθώριο χρόνου. Τότε πήγαινε στο κελλί σου. Το κελλί είναι το
εργαστήριο της μεταβολής του χαρακτήρας σου. Δεν πηγαίνεις ναγονατίσης
εκεί μέσα; να κτυπήσης το μέτωπο σου κάτω, να κτυπήσης το στήθος, την
«ενθήκη» των κακών, αλλά και την «ενθήκη» των καλών; Και να κτυπήσεις
εκεί του Ιησού την πόρτα; Να ζήτησης, να αιτήσης, να επιμένης, ούτως
ώστε να σου άνοίξη;Έπειτα κάθεσαι και δεν μελετάς; Μα, οι μοναχοί είναι
θεολόγοι. Επί Βυζαντίου, στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινουπόλεως,
υπήρχαν όλοι οι επιστημονικοί κλάδοι. Όλες οι γνώσεις των ανθρώπων. Μόνο
η θεολογία απαγορευόταν. Η θεολογία ήταν στις ιερές Μονές. Δεν
εθεωρείτο ανθρώπινη γνώσι. Στους μοναχούς ανήκει η θεολογία, διότι
ερχόμενοι σε επαφή με τον Θεό προσωπικά, δέχονται τις ελλάμψεις και
αποκαλύψεις και γίνονται θεολόγοι. Γιατί λοιπόν, να μην ανοίξωμε το
Πανεπιστήμιο μας εδώ, ημέρα και νύκτα και να γίνωμε πραγματικοί
θεολόγοι; Είδα και επιμένω και δεν υποχωρώ, ότι τόση Χάρι παίρνει ο
μοναχός από την μελέτη στο κελλί του, μέσα στο πνεύμα της απολύτου
ησυχίας, σχεδόν ίση με αυτή πού δίνει η προσευχή.Εις αυτό επιμένω, διότι
χάριτι Χριστού, το εγεύθηκα όχι μια, αλλά πολλές φορές στην ζωή μου.Και
θέλω να τονίσω και κάτι ακόμα. Ο νόμος της επιρροής, ο κανόνας της
επιδράσεως, εφαρμόζεται απόλυτα. Τα συγγράμματα των Πατέρων πού μελετά ο
μοναχός με πίστι και πόθο και επικαλείται την ευχή τους είναι αδύνατο
να μην επιδράσουν επάνω του. Διότι οι Πατέρες ήσαν και εξακολουθούν να
είναι Πατέρες, και ζητούν αφορμή και αυτοί, όπως ο ίδιος ο Θεός, του
οποίου είναι «εικών και ομοίωσις», να μεταδώσουν σε μας τις Χάριτες τις
οποίες αυτοί ευρήκαν δια του αγώνος των. Με την ανάγνωσι και την μελέτη
τους να είσθε βέβαιοι, ότι η πατρική τους στοργή θα επιδράση επάνω
σας.Πολλές φορές συμβαίνει στον αγωνιζόμενο, να μην ημπορή να νικήση τον
παλαιό άνθρωπο, διότι είναι τόσο πολύ αιχμαλωτισμένος από τα πάθη του,
παρ’ όλο πού αυτός τα μισεί, τα αποστρέφεται, δεν τα θέλει· και αυτή η
κατάστασι θεωρείται κατά την παράδοσι της Εκκλησίας, ζωή μετανοίας.Τότε
μόνο δεν θεωρείται μετάνοια, όταν παύση ο άνθρωπος να αγωνίζεται και
λέγει: «Δεν ημπορώ πλέον. Δεν υπάρχει για μένα τίποτε». Αυτό λέγεται
απόγνωσι και το καταδικάζει η Εκκλησία ως βλασφημία κατά του Αγίου
Πνεύματος· περικόπτει και απορρίπτει αυτό το μέλος ως σάπιο, ως
βλάσφημο, στρεφόμενο κατά της αγαθότητας του Θεού.Δεν πρέπει λοιπόν, σε
καμμιά περίπτωσι να συστέλλωμε την πίστι μας. Ουδέποτε να σκεφθή κανείς,
ότι είναι αδύνατο να φθάσουμε στην ολοκληρωτική μετάνοια στην οποία μας
εκάλεσε ο Χριστός μας. Θα φθάσωμε χάριτι Χριστού. Ουδέποτε είναι ικανή
μόνη η ανθρώπινη ενέργεια και προσπάθεια να φθάση εκεί. Αυτό είναι
εγωιστικότατο και οι Πατέρες το κατεδίκασαν. Ο Μέγας Μακάριος λέγει ότι
τόση είναι η δύναμι της προθέσεως του ανθρώπου, τόσο μόνο ημπορεί ο
άνθρωπος, μέχρι πού να αντιδράση προς τον διάβολο. Προκαλούμενος υπό του
σατανά, υπό μορφή προσβολής «κάνε αυτό», τόσο μόνο ημπορεί να πή ο
άνθρωπος· «όχι δεν το κάνω». Μέχρι εκεί ημπορεί να πάη ο άνθρωπος. Από
εκεί και πέρα είναι έργο της Χάριτος. Γι’ αυτό ο Ιησούς μας, ετόνιζε με
έμφασι ότι, «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν».Άρα ποτέ να μην
συσταλήτε, ποτέ να μην κατεβαίνετε στην μικροψυχία, εφ’ όσο «δια πίστεως
βαδίζομεν». Ποτέ να μην λέγετε: «Δεν θα φθάσωμε εμείς στην απάθεια, δεν
θα φθάσωμε στον αγιασμό, δεν θα μιμηθούμε τους Πατέρες μας». Αυτό είναι
βλάσφημο. Θα τους φθάσωμε επειδή το θέλομε και εφ’ όσο το θέλομε θα μας
το δώση ο Χριστός μας.Μένοντας πιστοί και μη υποχωρούντες κατά πρόθεσι,
οπωσδήποτε θα το επιτύχωμε. Αυτή είναι η πραγματικότης. Έξω από αυτή
την γραμμή οι Πατέρες δεν παραδέχονται άλλη. Έξω από αυτή, θεωρείται
πλέον απόγνωσι. Δεν υπάρχει το «δεν μπορώ πλέον». Πώς δεν μπορείς; Δια
του Χριστού ισχύομε. «Πάντα ισχύομεν εν τω ενδυναμούντι ημάς Χριστώ».
«Πάντα»,είπε ο Παύλος, για να μην αφήση κανένα περιθώριο, μήπως πή
κάποιος «εγώ δεν ημπορώ». Αφού είναι «μεθ’ ημών ο Θεός, τις καθ’ ημών;
Ει Θεός ο δικαιών, τις ο κατακρίνων;»Κοιτάξετε το όριο της μετανοίας πως
αποκαλύπτεται μέσα στην Γραφή. Ο Πέτρος, ερώτησε τον Ιησού μας. «Κύριε,
καλά είναι έως επτά φορές να συγχωρώ αυτόν που μου φταίει;» Ο Πέτρος
τότε ατελής όντας, μη δεχθείς την έλλαμψι της Χάριτος, εσκέπτετο
ανθρωπίνως. Ενόμιζε με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με την αυστηρότητα του
Μωσαϊκού Νόμου, ότι έκανε μεγάλη οικονομία. Έφθασε, όχι μια αλλά επτά
φορές να συγχωρή. Και ο Ιησούς μας, ερμηνεύοντας του το πνεύμα της
Εκκλησίας, του λέγει: «όχι επτά αλλά εβδομηκοντάκις επτά», για να τονίση
έτσι το απεριόριστο της μετανοίας.Η ζωή μας εδώ είναι ένα
εικοσιτετράωρο επαναλαμβανόμενο. Αν και εις όλες τις στιγμές είμεθα
πάντοτε έτοιμοι, με νέες αποφάσεις, η πρόθεσί μας είναι σωστή, το πνεύμα
πρόθυμο, η σαρξ όμως είναι ασθενής. Και δεν είναι μόνο η σαρξ. Μαζί με
την σάρκα, με την φύσι, υπάρχουν οι έξεις, οι συνήθειες, οι τόποι, τα
περιβάλλοντα, τα πρόσωπα, τα πράγματα και ο ίδιος ο διάβολος. Όλοι αυτοί
οι παράγοντες δημιουργούν την αντίθεσι, και μένει σε μας μόνο η πρόθεσι
η ιδική μας και η ενεργούσα μυστηριωδώς θεία Χάρις, πού είναι
παντοδύναμη.Θεωρητικά όλα αυτά είναι εύκολα, πρακτικά όμως είναι
δύσκολα, όπως από την πείρα ο καθένας γνωρίζει. Αποφασίζομε κάθε πρωί,
κάθε στιγμή, ότι από τώρα και στο εξής δεν θα υποδουλωθούμε στα πάθη.
Ναι, αλλά τα πάθη δεν αφορίζονται, δεν εξορκίζονται, για να τους πούμε
«φύγετε» και δεν σας θέλομε και να φύγουν, θέλουν τιτανική μάχη και
αντίδρασι για να φύγουν. Και αυτό γίνεται όταν νικήση η Χάρις, όχι ο
άνθρωπος. Διότι τα πάθη και οι αρετές είναι υπεράνω της φύσεως μας. Δεν
τα πιάνομε, δεν τα ελέγχομε. Αυτά μόνο η θεία Χάρις θα τα διώξη, θα
απελάση τα πάθη και θα ελκύση τις αρετές. Πότε όμως; Όταν εμείς
επιμένωμε.Γι’ αυτό ο Ιησούς μας ετόνισε την υπομονή και την επιμονή. «Εν
τη υπομονή ημών κτήσασθε…».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου