ΠΙΣΩ ΑΠ' ΤΗΝ ΒΙΤΡΙΝΑ Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΠΙΣΩ ΑΠ' ΤΗΝ ΒΙΤΡΙΝΑ Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Η Εκκλησία του Χριστού είναι επίσημα υπό διωγμό.Πίσω από την ευδιάκριτη κατάργηση της δημοκρατίας κρύβεται επιμελώς η ανενεργοποίηση και η η αφαιρετική εικόνα της ενοχλούσης Εκκλησίας.Η από χρόνια μεθοδευμένη απαξίωση και υποβάθμιση του θεσμού της ενεργείται σταδιακά,με την γνωστή ρήση του Γκαίμπελς και τους υποκριτικούς θεατρινισμούς των τεκτονικών κομμάτων.Το κράτος τις τελευταίες μέρες δίνει ρεσιτάλ διαφήμισης στο χρυσούν παρακράτος.Οι κρατούντες στα ευαγή κρατητήρια της ΓΑΔΑ,οσονούπω θα εμφανιστούν ως προβλητέοι ήρωες,ως πατριδοκάπηλοι σωτήρες και ως μαρτυρικοί ομολογητές της παντελώς άγνωστης γι' αυτούς, Ορθοδοξίας.Όμως,φαλαγγίτες Παναγούληδες δεν υφίστανται,ο Γιάννης Αγιάννης ποτέ δεν φορούσε μαύρα και ο Μικρός Ήρωας ήταν θεοσκέπαστος,ευσεβής παριώτης. Από την άλλη,ο Οικουμενισμός χτυπάει εκ των έσω,με την αλλοίωση του ορθόδοξου φρονήματος και των πατερικών παραδόσεων της Εκκλησίας.Μην έχετε την οποιαδήποτε ψευδαίσθηση,πως μασονικοί ράβδοι εν μέρει,ποιμένουν εκ δεξιών το ποίμνιο,το οποίο βέβαια,εγκλωβισμένο σε πλανερές,κατευθυνόμενες νουθεσίες,φοβάται ν' αντιδράσει.Λίγες οι φωνές που ανθίστανται,ο π.Ζήσης,ο π.Μεταλληνός,ο ευσεβέστατος θεολόγος κ.Δημήτρης Σωτηρόπουλος,οι ορθόδοξοι αδελφοί μας του Πατρίου Ημερολογίου και μετά,τίποτα...Ο λαός χειραγωγείται σε μια δρομολογημένη βία,γιατι ο απώτερος στόχος του κατοχικού συστήματος είναι ο εμφυλιακός προσδιορισμός,ώστε η μνήμη να λακίσει από τις καθημερινές επισκέψεις της μεταναζιστικής τρόικας στην χώρα μας.Την δεκαετία του '80,υπήρχε ένα άκρως ποιοτικό, συμβολικό τραγούδι,που έλεγε,Πίσω απ' την βιτρίνα η Δραπετσώνα,το Κερατσίνι,η Ελευσίνα.Πίσω απ' την βιτρίνα όλα αυτά...

                                                                         Γεώργιος Αγιοκυπριανίτης

Αναρτήθηκε από ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ στις 3:30 π.μ.

ΤΟ ΘΕΟΠΟΝΤΙ,ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ

ΤΟ ΘΕΟΠΟΝΤΙ,ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ

Τρία ἡμερόνυχτα σχεδὸν ἔβρεχεν. Εἶχε βρέξει ὅλον τὸν Ὀκτώβριον καὶ τὸν Νοέμβριον, καὶ μέρος τοῦ Δεκεμβρίου. Τὸν Ἰανουάριον εἶχον ἁγιασθῆ τὰ νερά, κ᾿ εἶχον «φωτισθῆ νοτιές», ἐξηκολούθησεν ὅμως αὐτὸς ὁ καιρός, ὑγρὸς καὶ ἄστατος ἐπὶ μῆνας. Μόλις εἶχε πνεύσει 〈βορρᾶς〉, δύο ἡμέρας, κ᾿ εἶχε πέσει ὀλίγον χιόνι στὰ βουνά. Τέλος τὸν Ἀπρίλιον ἀκόμη ἔβρεχεν, ἔβρεχε. Τὸ… ποὺ εἶναι στὴν ἀθλίαν γειτονιάν μας, ὁ ρ〈υπαρὸς〉 χείμαρρος, ἡ στενὴ καταβόθρα τοῦ χωριοῦ, ὅπου κατασταλάζουν ὅλες οἱ μοῦργες τῶν ἐλαιοτριβείων, κι ὅλα τὰ νερὰ τῶν οἰκιῶν, κι ὅλα τὰ καθάρματα τῶν 〈ποτοκίων〉*, εἶχε πλημμυρήσει δέκα φορὲς ἤδη. Τὰ νερὰ εἶχον ἐκχειλίσει, κ᾿ εἶχον γίνει λίμνη γύρω μας, καὶ ἠπείλουν τὰ θεμέλιά μας. Τὸ κατώγι μας, ὅπως ὅλα τὰ κατώγεια, εἶχε πλημμυρήσει νερόν, κ᾿ εἴχομεν πληρώσει τρεῖς δραχμὰς εἰς τὸν Πακέτον, τὸν βαστάζον τῆς ἀγορᾶς, ὡς προσκολλημένον διαρκῶς εἰς τοῦ Ζιμπλοῦ τὸ μαγαζί, τὸ ἀντικρινό μας, διὰ νὰ τὸ ἀδειάση.

Μάταιος κόπος καὶ δαπάνη. Ἀποβραδὺς τὸ ἄδειαζεν ὡς ἔγγιστα, ἕως τὸ πρωὶ ἐγέμιζε πάλιν τρεῖς πιθαμὲς νερόν. Τὰ καυσόξυλα ἔπλεον, δύο εὔκαιρα βαρέλια ἐκολυμβοῦσαν, τὸ πιθάρι τοῦ λαδιοῦ, ἂν καὶ δεμένον καλὰ στὸν τοῖχον καὶ σφραγισμένον καλῶς μὲ τὸ καλυμμά του, εἶχεν ἀρχίσει νὰ κλονίζεται. Θεέ μου, ἦτον φόβος καὶ τρόμος.Ὅλην τὴν νύκτα δὲν ἠμποροῦσα νὰ κοιμηθῶ. Ἂν ἔκλεια πρὸς στιγμὴν τὰ ὄμματα, ἐξυπνοῦσα ἔμφοβος ἀπὸ ἀστραπὴν ἢ βροντήν, ἢ ἀπὸ σφοδρὰν ἐπίτασιν βροχῆς κι ἀνέμου. Ἀκόμη καὶ σεισμοὺς εἶχε κάμει. Ὡς φοβερὰ ἡ ὀργή σου, Κύριε! Φαντασθῆτε, ἂν ἐτρόμαζον κ᾿ ἐδειλιοῦσαν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τοὺς σεισμούς, εἰς ποῖον ὕπαιθρον θαλάσσης καὶ ἀβύσσου θὰ κατέφευγον ἀπὸ τὸν φόβον μὴ καταρρεύσουν τὰ σπίτια καὶ τοὺς πλακώσουν. Ὤ, ἁμαρτωλοί, ποῦ φύγωμεν;Ἔλεγα μέσα μου τὰς δύο Παρακλήσεις, τὴν μεγάλην καὶ τὴν μικράν. Συνήθως ἅμα ἔφθανα εἰς τὸ «Ἄλαλα τὰ χείλη τῶν ἀσεβῶν» παρετήρησα ὅτι ἐκόπαζε πρὸς καιρὸν ἡ βροχή, καὶ τότε ἦτο μία ἄνεσις, ἂν καὶ μετ᾿ ὀλίγον ἐξανάρχιζε πάλιν ραγδαία...

Αναρτήθηκε από ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ στις 12:13 π.μ.

ΓΡΑΙΚΟΛΑΤΙΝΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΙΡΕΣΗΣ,ΡΑΓΙΑΔΕΣ ΕΚΠΟΙΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ

ΓΡΑΙΚΟΛΑΤΙΝΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΙΡΕΣΗΣ,ΡΑΓΙΑΔΕΣ ΕΚΠΟΙΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ

 

Είναι κάποιοι Οικουμενιστές, που ερωτοτροπούν με τους αιρετικούς. «Γραικολατίνους» τους ονομάζει ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός. «Φευκτέον αυτούς», λέγει. Να τους αποφύγουμε. Να μη τους ακολουθήσουμε στη σφαλερή τους πορεία. Είναι οι μοντέρνοι και φιλελεύθεροι ορθόδοξοι! Είναι οι συνθηκολόγοι της Πίστης. Είναι οι ενδοτικοί και «ενωτικοί Γραικολατίνοι», έτοιμοι πάντα να ξεπουλήσουν τα ιερά και όσια της Ορθοδοξίας. Στ' όνομα, τάχα, της αγάπης, είναι πρόθυμοι να πέσουν και να προσκυνήσουν τους αιρετικούς. Είναι πρόθυμοι να πουλήσουν τα πρωτοτόκια της ευλογημένης Ορθοδοξίας, αντί «πινακίου φακής»! Δεν τους είναι δύσκολο να επαναλάβουν νέες προδοτικές «ενωτικές» Φερράρες και Φλωρεντίες. «Υπέρ της των πάντων ενώσεως» εύχεται και παρα­καλεί η Εκκλησία μας. Την ενότητα και ένωση των Εκ­κλησιών ποθούμε βαθύτατα όλοι και προσευχόμαστε και την επιζητούμε. Ποτέ, ωστόσο, υποταγή στους ετερόδοξους. Προϋπόθεση για την ένωση, είναι η επιστροφή των πλανεμένων στην Ορθόδοξη Εκκλησία, την Εκκλησία των Αποστόλων και της Παραδόσεως.

Ή ένωση είναι α­νέφικτη, δίχως την άρση των διαφορών. Θεία Κοινωνία από «κοινό Ποτήριο» τότε μόνο είναι δυνατή, σαν υπάρ­ξει δογματική ενότητα.Όπως είπε ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Νείλος Καβάσιλας,σαν απομακρυνθεί η αιτία, τότε μονάχα εί­ναι δυνατό να έχουμε την ελπίδα για ειρήνη και ενότη­τα, σαν όμως η αιτία εξακολουθεί να υπάρχει, τότε μά­ταιη κάθε προσπάθεια...Αλλά και ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ιερε­μίας ο Β', απάντησε στους Βυττεμβεργίους Λουθηρανούς θεολόγους: «Μηδέν παρά τα διατεταγμένα τοις ιεροίς Αποστόλοις και ταις αγίαις Συνόδοις μεταχειρίζεσθαι η φρονείν. Ο γαρ τούτον τον όρον φνλάττων ορθώς, συγχορευτής ημίν εσται, συγκοινωνός και ομόπιστος. Ο γαρ τους προειρημένους κανόνας απαναινόμενος και κα­τά των Αποστόλων όμοσε χωρών και κατά των Αγίων αναίδην φερόμενος Αποστόλων, τίνα αν σχοίη προς η­μάς κοινωνίαν; Τις δέ μερίς μεθ' ημών έσται τούτω;» Τί­ποτε λέγει, δεν πρέπει να παραδεχόμαστε και δεχόμαστε, ούτε να φρονούμε, αντίθετα απ' όσα διατάξανε οι Από­στολοι και οι άγιες Σύνοδοι. Γιατί, όποιος φυλάσσει τούτο τον όρο, θάναι φίλος και σύντροφος μαζύ μας και θάχει την ίδια πίστη με μας. Μα όποιος αρνείται τους ό­ρους τούτους κι' ορμά ενάντια στους Αποστόλους και α­νεμπόδιστα, ποιά επικοινωνία θα μπορούσε νάχει με μας; Ποιό μερίδιο και ποιά συμμετοχή θάχει τούτος ο άνθρωπος μαζύ μας;

 

 

* Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος

 

Αναρτήθηκε από ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ στις 4:41 π.μ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ,ΜΕΡΕΣ 1969 Μ.Χ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ,ΜΕΡΕΣ 1969 Μ.Χ.

Στην οδό Αιγύπτου ―πρώτη πάροδος δεξιά―
Τώρα υψώνεται το μέγαρο της Τράπεζας Συναλλαγών
Τουριστικά γραφεία και πρακτορεία μεταναστεύσεως.
Και τα παιδάκια δεν μπορούνε πια να παίξουνε από τα τόσα τροχοφόρα που περνούνε.
Άλλωστε τα παιδιά μεγάλωσαν, ο καιρός εκείνος πέρασε που ξέρατε
Τώρα πια δε γελούν, δεν ψιθυρίζουν μυστικά, δεν εμπιστεύονται,
Όσα επιζήσαν, εννοείται, γιατί ήρθανε βαριές αρρώστιες από τότε
Πλημμύρες, καταποντισμοί, σεισμοί, θωρακισμένοι στρατιώτες·
Θυμούνται τα λόγια του πατέρα: εσύ θα γνωρίσεις καλύτερες μέρες
Δεν έχει σημασία τελικά αν δεν τις γνώρισαν, λένε το μάθημα οι ίδιοι στα παιδιά τους
Ελπίζοντας πάντοτε πως κάποτε θα σταματήσει η αλυσίδα
Ίσως στα παιδιά των παιδιών τους ή στα παιδιά των παιδιών των παιδιών τους.
Προς το παρόν, στον παλιό δρόμο που λέγαμε, υψώνεται Η Τράπεζα Συναλλαγών
―εγώ συναλλάσσομαι, εσύ συναλλάσσεσαι αυτός συναλλάσσεται―
Τουριστικά γραφεία και πρακτορεία μεταναστεύσεως
―εμείς μεταναστεύουμε, εσείς μεταναστεύετε, αυτοί μεταναστεύουν―
Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει, έλεγε κι ο Ποιητής
Η Ελλάδα με τα ωραία νησιά, τα ωραία γραφεία, τις ωραίες εκκλησιές.

Η Ελλάς των Ελλήνων.

*  Μανώλης Αναγνωστάκης.

ΜΗ ΚΛΕΙΝΕΤΕ ΤΟ ΓΟΝΥ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΑΠΑ

ΜΗ ΚΛΕΙΝΕΤΕ ΤΟ ΓΟΝΥ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΑΠΑ

 

Αφήνω συμβουλήν εις τους πιστούς και πνευματικά μου τέκνα να ακολουθούν την Εκκλησίαν... Εάν ενω­θούν με τους Λατίνους, τότε, να χωρήσουν, να αποχωρήσουν τελείως ακολουθούντες εκείνο το οποίον παρελάβομεν και τους α­γίους Πατέρας. Εάν ο ποιμήν είναι αληθής, οφείλετε να ακολουθήτε τον αληθή ποιμένα. Εάν δεν είναι αληθής, ακολουθήτε τον Χριστόν, ο Οποίος είναι αληθής.Οι Άγιοι Πατέρες δεν επλανήθησαν διότι είχον ταπείνωσιν, είχον το Πνεύμα το Άγιον, το οποίον τους ωδήγει και δεν τους άφηνε να πλανηθούν.Πως είναι δυνατόν, να τιμήση κάποιος τους τοιού­τους (νεωτεριστάς Αρχιερείς), οι οποίοι συνετάραξαν την Εκκλησίαν, εκλόνισαν τας πεποιθήσεις των Ορθοδόξων Χριστιανών, και να υπακούση εις αυτούς, όταν αυτοί με πλατύ το στόμα κηρύττουν εναντίον των Αγίων Αποστόλων;....Ως γέρων πνευματικός λέγω εις τα πρόβατα του Χριστού προσέξατε, μη δεχθήτε φιλίαν και ένωσιν με τον Πάπαν, διότι ο Πάπας, εάν και την όψιν του προσώ­που του άλλαξε εναντίον της εντολής του Θεού (Λευϊτ. Α'9)..., εάν και ήλλαξε την μορφήν του σώματος και μετεμορφώθη εις γυναίκα, την γνώμην του δεν την άλλαξε.Δια να γίνη ένωσις με τους παπιστάς και τον Πάπα, πρέπει ο Πάπας να μετανοήση και να επιστρέψη εις την μίαν αγίαν καθολικήν και αποστολικήν Εκκλησίαν, την οποίαν μας παρέδωκε ο Χριστός, δια των Αγίων Απο­στόλων και των Αγίων Πατέρων των επτά Οικουμενι­κών Αγίων Συνόδων.

Ο Πάπας απεσχίσθη και οφείλει να επιστρέψη εις την μίαν πίστιν, την οποίαν παραχάρα­ξαν εις το εν βάπτισμα, το όποιον κατήργησαν και το α­ντικατέστησαν με ράντισμα και επίχυσιν ύδατος, και εις τα δόγματα και ιεράς παραδόσεις, τας οποίας τελείως κατεφρόνησαν. Και εάν θέλουν διάλογους και συζητή­σεις αυτά πρέπει να γίνουν επάνω εις το σύμβολον της πίστεως εις δέκα λεπτά της ώρας. Συμφωνείτε; αποπτύετε την πλάνην και τας αιρέσεις σας; επιστρέφετε εις τον Θεόν και την Αγίαν Εκκλησίαν; Σας δεχόμαστε. Δεν δέχεσθε; πηγαίνετε εκεί που σας στέλλουν οι Άγιοι Από­στολοι, οι Άγιοι Πατέρες και αι επτά Οικουμ. Σύνοδοι, εις το ανάθεμα....Εάν ημείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί εφυλάττωμεν ό­σα η πίστις ημών υπαγορεύει, όλα τα έθνη, ως λέγει ο θείος Χρυσόστομος, θα εγένοντο Χριστιανοί. Διότι ο­ποία πίστις ανέδειξεν Αποστόλους, Μάρτυρας, Ομολογητάς, Οσίους και δικαίους; Η Ορθόδοξος. Οποία πίστις ετέλεσε μεγάλα ένδοξα και θαυμαστά σημεία; Η Ορθόδοξος. Δίκαιον είναι να είπωμεν τις Θεός μέγας ως ο Θεός ημών και οποία πίστις ως η ημετέρα πίστις, η Ορθόδοξος!

 

 

* Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος

Αναρτήθηκε από ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ στις 4:40 π.μ.

ΜΝΗΜΗ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΜΝΗΜΗ ΘΑΝΑΤΟΥ

 

Τὶ μὲ κοιτὰζεις ἄνθρωπε; κἀγὼ ἄνθρωπος ἤμην,               κι ἀπό ὁμοίαν ὡς καὶ σύ, ἤμην πλασμένος ζύμην. Κἀγὼ ὑπῆρχον ἄλλοτε, ὅ,τι καὶ σύ ῾σαι τώρα, καὶ σὺ ὡς εἶμαι τώρα γώ, νὰ γίνῃς θά ῾λθῃ ὥρα. Τὸ δρέπανόν του τὸ βαρὺ ὁ θάνατος συστρέφει, μικρούς, μεγάλους πάντοτε, θερίζει, καταστρέφει. Τὴν ἡλικίαν, τίτλους καὶ εὐγένειαν δὲν βλέπει, καὶ τὴν σκληράν τ᾿ ἀπόφασιν, ποσῶς δὲν μετατρέπει. Τὸ σκῆπτρον, τὸ διὰδημα, τὴν μεγαλοφυΐαν, εἰς τοῦ τάφου τὴν ισότητα, τὰ ῥίπτει μ᾿ ἀσπλαχνίαν. Καὶ πλούσιον καὶ πένητα, ἄρχοντα, στρατιώτην, εἰς τάφου φυλακήν στενήν τὸν καθιστᾷ δεσμῶτην. Ὅμως μετὰ τὸν θάνατον ὑπάρχει κόσμος ἄλλος, ἐκ᾿ εἶναι τίτλος καὶ βαθμός, ἐκεῖ πλοῦτος μεγάλος.                Χρυσεστεμμέν᾿ ἡ ἀρετὴ μ᾿ ἀθάνατον βραϐεῖον,                 μακαριότης ἄπαυστος μακρὰν ἀπὸ δακρύων.          Λοιπὸν εἰς τὴν χώραν τ᾿ Οὐρανοῦ ἂν θέλεις συ να φθάσῃς,                Εὐαγγελίου τὴν ὁδὸν φρόντισον νὰ περάσης.          Ἡ γῆ ἅπασα ἓν μνῆμα, καὶ ὁ κόσμος εἶν᾿ ἓν θῦμα, νεκροθάπτης ὁ καιρός.    Ὡς εἰς τὸν βράχον θραύεται τὸ ἓν μετ᾿ ἄλλο κῦμα,           αἱ γενεαὶ παρέρχονται καὶ σπῶσιν εἰς τὸ μνῆμα.           Καὶ ὁ ἀνεμοστρόϐιλος γοργὸς περνᾷ τῶν χρόνων,           καὶ τὴν σκηνήν τοῦ σύμπαντος ὁ θάνατος σαρώνων.           ... ἀθάνατος ὑψοῦται,           κ᾿ ἡ γῆ ἓν κοιμητήριον Ἰωασαφὰτ ἁπλοῦται...           Στρέφει ὁ κόσμος ἄπαυστα κ᾿ εἰς κάθε γύρισμά του           ἕνα κρημνίζει ἀπ᾿ ἐδῶ, κι᾿ ἄλλον ἐκεῖ σηκώνει·           κι᾿ ἐκεῖνος ποὺ σηκώνεται πατεῖ τὸν ἀποκάτου,           καὶ λησμονεῖ ὅτι κι᾿ αυτόν θὰ τὸν πατήσουν σκόνη. Ἅνθρωπε ὑπερήφανε σταμάτησε τὸ βῆμα, καὶ μετὰ προσοχῆς πολλῆς θεώρησον τὸ μνῆμα.           Πῶς δέχεται τὸ εὔθαρτον καὶ ἄχαρόν σου σῶμα,           ποὺ χῶμα ἦτον πρώτερον καὶ θὲ νὰ γίνῃ χῶμα. Ματαιότης Ματαιοτήτων, τὰ πάντα ματαιότης, ὅσα οὐχ ὑπάρχει μετὰ θάνατον.           Τὸ ἄνθος μαραίνεται, τὸ φύλλο ξεραίνεται, ὁ κόσμος περνᾷ.           Καὶ μόνος ὁ θάνατος ὑπάρχει ἀθάνατος, αὐτός δὲν γερνά. * Ανωνύμου συγγραφέως,λαική παράδοση.

Αναρτήθηκε από ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ στις 6:36 π.μ.

ΤΟΥΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΓΙΑ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΚΙ ΕΚΕΙΝΟΙ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΝ ΤΟΥΣ ΘΡΟΝΟΥΣ

ΤΟΥΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΓΙΑ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΚΙ ΕΚΕΙΝΟΙ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΝ ΤΟΥΣ ΘΡΟΝΟΥΣ

 

Είναι τολμηρό, αγαπητοί μου, να ζωγραφίζη, τολμηρότερο να ψάλλη, κι ακόμα πιο τολμηρό να ομιλή κανείς για το Χριστό· πάντοτε μεν, αλλά μάλιστα σήμερα, που ενώπιόν μας είναι ο Εσταυρωμένος, μετέωρος μεταξύ ουρανού και γης. Ζαλίζεται το μυαλό, τραυλίζει η γλώσσα. Κι όχι μόνο η δική μας φτωχή γλώσσα, μα και η γλώσσα των μεγαλυτέρων ρητόρων της Εκκλησίας, αλλά και των αγγέλων και αρχαγγέλων. Μόλις τολμούμε και λέμε: «Προσκυνούμέν σου τα πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου ανάστασιν».Από όλα τα ιερά κείμενα, αποστόλων ευαγγελίων και προφητειών, εκλέγω ένα λόγο που είπε ο Χριστός την τελευταία νύκτα της επιγείου ζωής του στον κήπο της Γεθσημανή. Η σπείρα με τον Ιούδα έρχονταν να τον συλλάβουν· ο θάνατος πλησίαζε με βήματα γοργά· το πικρό «ποτήριον» φαινόταν στο βάθος του ορίζοντος. Τότε ο Κύριος στρέφεται στους μαθητάς του και τους λέει: «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου». Τι άραγε να σημαίνουν τα λόγια αυτά του Κυρίου μας; Ας εξετάσουμε με ιερά κατάνυξι.«Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου». Εκ πρώτης όψεως, αγαπητοί μου, ο λόγος αυτός φαίνεται παράξενος. Διότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι Θεός· αυτό είναι το δόγμα, η μεγαλυτέρα αλήθεια της πίστεώς μας. Αφού λοιπόν είναι Θεός αληθινός και ως Θεός είναι απρόσβλητος από τον ανθρώπινο πόνο, πώς λέει ότι είναι «περίλυπος»;Βεβαίως είναι Θεός. Είναι όμως «διπλούς την φύσιν» (δοξ. στιχ. πλ. δ΄), Θεός και άνθρωπος, και στον λόγο αυτόν εκφράζεται ως άνθρωπος· εδώ ομιλεί η ανθρωπίνη φύσις. Από την ώρα που ο Χριστός έγινε άνθρωπος, δοκιμάζει και αυτός όλα τα ανθρώπινα πλην της αμαρτίας. Είναι λυπημένος ο Χριστός. Αλλά δεν είναι μόνο σήμερα λυπημένος· πάντοτε υπήρξε ο Άνθρωπος του πόνου. Από την ημέρα που γεννήθηκε μέχρις ότου είπε: «Τετέλεσται»,η ζωή του ήταν ζωή θλίψεως. Σήμερα όμως η θλίψι του φτάνει στο κατακόρυφο, πλέει σε ωκεανό θλίψεως. Τι άραγε τον κάνει να πη το λόγο αυτό; ποια είναι η θλίψις του Χριστού μας; Ο Χριστός δεν μιλάει εδώ για πόνους σωματικούς· μιλάει για άλλο πόνο, πόνο ψυχικό. Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου.

Γιατί; ποιος είναι ο πόνος αυτός;Κατά άνθρωπον δεν πέρασε ούτε θα περάση από τη γη αγιωτέρα φυσιογνωμία από τον Ιησούν Χριστόν. Δίδαξε αλήθειες υψηλές, ρήματα αιώνια· «ουδέποτε ούτως ελάλησεν άνθρωπος» .Ο Σωκράτης και οι μαθηταί του, εάν ζούσαν στην εποχή του, θα κάθονταν κοντά του, θα εγγράφονταν μαθηταί στο σχολείο του και θα έλεγαν: «Είς ημών εστιν ο καθηγητής, ο Χριστός».Ο Χριστός δεν δίδαξε μόνο· έκανε και θαύματα αναρίθμητα, σημεία μεγάλα και θαυμαστά. Είπε στο λεπρό: «Καθαρίσθητι» στον τυφλό: «Ανάβλεψον»  στον παράλυτο: «Άρον τον κράβατόν σου»  είπε στον άνεμο: «Σιώπα», στη θάλασσα: «Πεφίμωσο» στα στοιχεία της φύσεως: «Ησυχάστε»· είπε στον υιό της χήρας: «Εγέρθητι»  στο Λάζαρο: «Δεύρο έξω»   στους νεκρούς: «Αναστηθήτε». Και μόνο αυτά; Ο Χριστός ό,τι δίδαξε το εφήρμοσε. Η αρετή του ξεπέρασε τα ανθρώπινα μέτρα, έφθανε τα άστρα «εκάλυψεν ουρανούς».Κανείς δεν θα μπορέση ποτέ να απαντήση στο ερώτημά του: «Τις εξ υμών ελέγχει με περί αμαρτίας;» .Αντί λοιπόν ο λαός να στεφανώση με τα καλύτερα άνθη τον ιδεώδη αυτόν άνθρωπο, για τον οποίο ο Πιλάτος τους είπε: «Ίδε ο άνθρωπος»,ο Χριστός εισέπραξε τα «λουλούδια» της μαύρης αχαριστίας των Ιουδαίων. Και τι δεν άκουσε ο Υιος της Παρθένου! Είσαι «φάγος και οινοπότης, φίλος τελωνών και αμαρτωλών» είσαι «Σαμαρείτης και δαιμόνιον έχεις», είσαι «πλάνος» (Ματθ. 27,63)· βγάζεις τα δαιμόνια «εν τω άρχοντι των δαιμονίων», με τη δύναμι του «Βεελζεβούλ».Τα «ωσαννά» των βαΐων  σύντομα τα διαδέχθηκε το: «σταυρωθήτω». Να γιατί ο Χριστός λέει «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου».Αλλά έχει κι άλλη αιτία λύπης, πιο μεγάλη: είναι η εγκατάλειψις των μαθητών του. Δεν τον καταλάβαιναν, δεν τον υπήκουαν· τους μιλούσε για ταπείνωσι, κι αυτοί ονειρεύονταν θρόνους· έδειξαν ολιγοπιστία, αμφιβολία. Η συμπεριφορά τους πολλές φορές τον λύπησε. Και η λύπη κορυφώθηκε σε τρία γεγονότα που συνέβησαν στο στενό τους κύκλο: ένας τον πρόδωσε για τριάντα αργύρια, ο άλλος τον αρνήθηκε εμπρός σε μια υπηρέτρια, και οι άλλοι διασκορπίσθηκαν και τον άφησαν μόνο.

 

Να προχωρήσουμε τώρα πιο βαθειά; Αν εξετάσουμε τον εαυτό μας, θα δούμε ότι η πιο μεγάλη αιτία λύπης του Χριστού, για την οποία είπε: «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου»,είμαστε αδελφοί μου βέβαια, όλοι εμείς οι Χριστιανοί. Οι Εβραίοι μια φορά τον σταύρωσαν, εμείς τον σταυρώνουμε καθημερινώς. Το προείδε στην όλη αμαρτωλότητα και αθλιότητά μας. Ο Σωκράτης μπορεί να θεωρηθή σαν Χριστιανός προ Χριστού· εμείς, λαϊκοί και κληρικοί, συχνά ζούμε σαν ειδωλολάτρες μετά Χριστόν.«Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου». Και φθάνουμε τώρα στην καρδιά της υποθέσεως. Παρακαλώ προσέξτε. Είναι περίλυπος η ψυχή τού Χριστού μας, διότι πρόκειται να μπη – πού; Στη μαύρη σπηλιά που δεν τόλμησε  να μπη κανένας κι όποιος μπήκε δεν ξαναβγήκε. Θα μπη εκεί μέσα, θα παλέψη στήθος με στήθος, και θα βγη νικητής και θριαμβευτής. Ποια είναι η μαύρη σπηλιά; Είναι εκείνο που εμείς δεν το φοβόμαστε, το υποτιμούμε και παίζουμε μαζί του· είναι η αμαρτία· οι αμαρτίες μου, οι αμαρτίες σας, οι αμαρτίες όλου του κόσμου. Αυτός τώρα θα τις φορτωθή· και ενώ είναι ο αναμάρτητος, θα γίνη «ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου».Επειδή λοιπόν προβλέπει αυτή την δεινή ώρα που, αυτός ο Αθώος, θα έλθη σε επαφή με την άβυσσο της ανθρωπίνης αμαρτίας, γι’ αυτό λέει: «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου».Μας συγκινεί ο λόγος αυτός του Χριστού μας. Μας συγκινεί διότι είναι λόγος ανθρώπινος, λόγος που εκφράζει την οδύνη της ανθρωπίνης φύσεως. Το: «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου» είναι και δικό μας. Διότι ποιος, (σάς ερωτώ), ποιος από μας δεν δοκίμασε τ’ αγκάθια του ανθρωπίνου πόνου; Αν υπάρχη νησί που να μην το αγγίζουν απ’ όλες τις μεριές τα κύματα, τότε θα βρεθή και άνθρωπος που να μην τον αγγίζη ο πόνος. Κι αν ακόμη υποτεθή ότι η επιστήμη βρίσκει τρόπο να θεραπεύση όλες τις σωματικές ασθένειες, ο πόνος της ψυχής όμως θα μένη. Κι όταν η ψυχή πονάη, τι να τα κάνης τ’ άλλα; Γι’ αυτό είπα, ότι ο λόγος αυτός του Χριστού μας εκφράζει.Ελάτε, αδέρφια μου, για λίγο την ημέρα αυτή να κατεβούμε τα σκαλοπάτια της θλίψεως. Μικρά παιδιά στο νησί μου, παίζοντας στην ακροθαλασσιά, ακουμπούσαμε το αυτί μας κάτω στην αμμουδιά κι ακούγαμε τη θάλασσα να βογγάη· ελάτε λοιπόν ν’ ακούσουμε τώρα πώς βογγάει η ανθρώπινη ψυχή και λέει κι αυτή: «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου».Δεν ακούτε;

 

Το λέει η νεαρά χήρα που παλεύει τώρα μόνη της. Το λένε τα ανήλικα ορφανά που έμειναν χωρίς προστάτη. Το λένε οι κρατούμενοι πίσω απ τα κάγκελα των φυλακών όλου του κόσμου. Το λένε οι άρρωστοι που στενάζουν στα κρεβάτια των νοσοκομείων. Το λέει ο φτωχός οικογενειάρχης. Το λέει ο αδικούμενος εργάτης. Το λέει και ο πατέρας που μόχθησε για το παιδί του κι αυτό γίνεται άσωτος υιός, το λέει η μάνα που βλέπει την κόρη της να παίρνη το δρόμο της ατιμίας. Το λέει η απατημένη γυναίκα, που την άφησε ο άντρας της, το λέει κι ο απατημένος σύζυγος που έχασε τη γυναίκα του. Το λέει τέλος και όλη η πατρίδα μας, που δοκιμάζει την αχαριστία των «φίλων» που ξέχασαν τις θυσίες της, και βλέπει τους εχθρούς της να υψώνουν κεφάλι και ρωτάει μαζί με τον προφήτη Ιερεμία· «Ινατί ότι οδός ασεβών ευοδούται;» .Αλλ’ ας μη μείνουμε, αγαπητοί μου αδελφοί, μόνο στο: «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου». Ο Χριστός δεν είπε μόνο το λόγο αυτό. Από τα άγια χείλη του Υιού της Παρθένου βγήκαν και κάποια άλλα λόγια. Εκείνος είπε: «Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε· αλλά θαρσείτε! εγώ νενίκηκα τον κόσμον». Στον κόσμο θα δοκιμάσετε θλίψι, αλλά έχετε θάρρος, εγώ τον έχω νικήσει τον κόσμο.Ας έλθουν λοιπόν οι λύπες, οι δοκιμασίες, οι θλίψεις· ας σείεται η γη, ας μαίνεται η κόλασις· θαρσείτε πιστοί, θαρσείτε Έλληνες, θαρσείτε λαοί! Τα δεινά θα περάσουν. Η νίκη ανήκει στα παιδιά του Χριστού· ον, παίδες, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας· αμήν.

 

 

* Μακαριστού Ιεράρχου,π.Αυγουστίνου Καντιώτη.

 

Αναρτήθηκε από ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ στις 6:36 π.μ.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΘΕ Ν' ΑΠΟΘΑΝΩ

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΘΕ Ν' ΑΠΟΘΑΝΩ

 

Τὸ νὰ μιλᾷ κανένας σήμερα καὶ νὰ γράφει γιὰ κάποια πράγματα τῆς θρησκείας, ὁ πολὺς κόσμος τὸ νομίζει γιὰ ἀνοησία. Καὶ ἀκόμα μεγαλύτερη ἀνοησία ἔχει τὴν ἰδέα πῶς εἶναι τὸ νὰ γράφει γιὰ τοὺς ἅγιους μάρτυρες, καὶ μάλιστα γιὰ κείνους ποὺ μαρτυρήσανε κατὰ τὰ νεότερα χρόνια ποὺ βασιλεύανε οἱ Τοῦρκοι ἀπάνω στὴ χριστιανοσύνη, ἐπειδὴς ὁ λίγος καιρὸς ποὺ μᾶς χωρίζει ἀπ᾿ αὐτοὺς κάνει ὦστε νὰ τοὺς νοιώθουμε πολὺ κοντά μας, ἀνθρώπους σὰν κ᾿ ἐμᾶς, ἐνῷ τοὺς ἀρχαίους μάρτυρες τοὺς βλέπουμε μέσα ἀπὸ τοὺς αἰῶνες ποὺ περάσανε ἀπὸ τότε ποὺ μαρτυρήσανε καὶ στὴ φαντασία μας παρουσιάζονται εὐκολότερά με τὸν φωτοστέφανο τοῦ ἁγίου.Κανένας λαὸς δὲν ἔχυσε τόσο αἷμα γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, ὅσο ἔχυσε ὁ δικός μας, ἀπὸ καταβολὴ τοῦ χριστιανισμοῦ ἴσαμε σήμερα. Κι αὐτὸς ὁ ματωμένος ποταμὸς εἶναι μια πορφύρα ποὺ φόρεσε ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, καὶ ποὺ Θά ῾πρεπε νὰ τὴν ἔχουμε γιὰ τὸ μεγαλύτερο καύχημα, κι ὄχι νὰ τὴν καταφρονοῦμε καὶ νὰ μὴ μιλοῦμε ποτὲ γι᾿ αὐτή, καὶ μάλιστα νὰ ντρεπόμαστε νὰ μιλήσουμε γι᾿ αὐτή, σὲ καιρὸ ποὺ δὲ ντρεπόμαστε γιὰ τὶς πιὸ ντροπιασμένες καὶ σιχαμερὲς παραλυσίες ποὺ κάνουνε οἱ ἄνθρωποι στὸν ἀδιάντροπο καιρό μας.

 

 

Εμεῖς οἱ σημερινοὶ πονηρεμένοι ἄνθρωποι φροντίζουμε μονάχα γιὰ τὴν καλοπέραση τοῦ κορμιοῦ μας, καὶ γιὰ τοῦτο ἡ ψυχή μας ἔχασε τὴν εὐαισθησία της, μ᾿ ὅλα τὰ πνευματικὰ γιατρικὰ ποὺ λέμε πῶς ἔχουμε. Καὶ γι᾿ αὐτὸ περιφρονοῦμε καὶ τοὺς λέμε ἀνόητους ἐκείνους ποὺ δὲν κοιτάζουνες τὸ ὑλικὸ συμφέρο τους, ἀλλὰ κάνουνε κάποιες θυσίες. Κατὰ πολὺ ἀνόητους καὶ μικρόμυαλους θεωροῦμε ἐκείνους ποὺ θυσιάσανε τὴ ζωή τους γιὰ τὴν πίστη τους, ἀφοῦ, κατὰ τὴν ἁμαρτωλὴ κρίση μας, δὲν κοιτάξανε νὰ χαροῦνε τὰ νιάτα τους καὶ ν᾿ ἀπολάψουνε τοῦτον τὸν κόσμο, ποὺ εἶναι χειροπιαστὸς καὶ σίγουρος, ἀλλὰ βασανιστήκανε, φυλακωθήκανε, δαρθήκανε καί, στὸ τέλος, σφαχτήκανε ἢ κρεμαστήκανε, οἱ ἄμυαλοι, γιὰ κάποιους ἴσκιους ποὺ λέγουνται ἀθάνατη ζωὴ καὶ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.Μ᾿ αὐτὰ τὰ λόγια βροντοφωνεῖ πῶς ἡ Ἐκκλησία μας, μὲ τὰ μαρτύρια ποὺ τραβᾷ ἀπὸ αἰῶνες, εἶναι ἡ ἀληθινὴ Ἐκκλησία, ἡ βλογημένη ἀπὸ τὸν Κύριο, κι ὄχι ἡ Δυτική, ἡ καλοπερασμένη ἡ ὑπερήφανη ἀφέντρα, ποὺ ὄχι μονάχα τὸ αἷμα της δὲν ἔχυσε γιὰ τὸν Χριστό, ἀλλὰ ἡ ἴδια ἔκαιγε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δὲν τῆς ἤτανε ὑπάκουοι.Οἱ δικοί μας οἱ ἅγιοι, ποὺ μαρτυρήσανε στὸν καιρὸ ποὺ εἴμαστε σκλάβοι στοὺς Τούρκους, ἤτανε ταπεινοί, ἁπλοί, λιγομίλητοι, μὲ τὴ φωτιὰ τῆς πίστης στὰ στήθιά τους, ἀπονήρευτοι κι ἀγράμματοι, ἀφοῦ τὸ μόνο ποὺ γνωρίζανε νὰ λένε μπροστὰ στὸν ἀγριεμένο τὸν κριτὴ ἤτανε Χριστιανὸς γεννήθηκα καὶ Χριστιανὸς θ᾿ ἀποθάνω!

 

Νέοι ἄνθρωποι, παλικάρια ἀπάνω στ᾿ ἄνθος τῆς νιότης τους, πηγαίνανε προθυμερὰ νὰ παραδοθοῦνε γιὰ τ᾿ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, κι ἀντὶς ἀρραβωνιάσματα καὶ σφαζόντανε σὰν τ᾿ ἀρνιὰ ἡ κρεμαζόντανε μὲ τὴ θελιά, στὸν λαιμό τους καί, γιὰ νὰ τοὺς τυραγνᾶνε περισσότερο οἱ ἄπιστοι, κόβανε τὸν λαιμό τους σιγὰ-σιγὰ μὲ στομωμένα μαχαίρια ἢ τοὺς χωρίζανε μὲ σάπια σχοινιὰ ποὺ κοβόντανε, γιὰ νὰ τοὺς ξανακρεμάσουνε. Καὶ τὰ μόνα ποὺ ξέρανε ἀπὸ τὴ Θρησκεία μας οἱ περισσότεροι ἀπ᾿ αὐτοὺς ἤτανε τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶπε: «Ὅποιος μὲ ὁμολογήσει μπροστὰ στους ἀνθρώπους, θὰ τὸν ὁμολογήσω κὶ ἐγὼ μπροστὰ στὸν Πατέρα μου, ποὺ εἶναι στὸν οὐρανό, κι ὅποιος μ᾿ ἀρνηθεῖ μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους, θὰ τὸν ἀρνηθῶ κ᾿ εγώ μπροστὰ στὸν Πατέρα μου, ποὺ εἶναι στὸν οὐρανό». Καθὼς καὶ τὰ λόγια, τοῦτα, ποὺ εἶπε ὁ Κύριος: «Μὴ φοβηθεῖτε ἀπὸ κείνους ποὺ σκοτώνουνε τὸ σῶμα, μὰ ποὺ δὲν μποροῦνε νὰ σκοτώσουνε τὴν ψυχή», καί: «Ὅποιος χάσει τὴ ζωή του γιὰ τ᾿ ὄνομά μου, αὐτός θὰ ζήσει στην αἰώνια ζωή».Ὤ! Τι ὕψος καὶ πόση πνευματικὴ εὐπρέπεια εἶχε ἡ φυλή μας, τὸν καιρὸ ποὺ θαρροῦμε ἐμεῖς πὼς ἤτανε ἀγράμματη καὶ βάρβαρη. Ἐμεῖς, οἱ σημερινοί, εἴμαστε βάρβαροι, ποὺ δὲν εἴμαστε σὲ θέση νὰ νοιώσουμε ὅσο πρέπει την εὐγένεια καὶ τὸ μεγαλεῖο τῆς θυσίας γιὰ τ᾿ ὄνομα του Χριστοῦ, ποὺ τὴν προσφέρανε μὲ τὰ κορμιά τους ἐκείνοι οἱ λεονταρόψυχοι, ποὺ γι᾿ αὐτούς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης πὼς δὲν γεννηθήκανε ἀπὸ αἵματα, μήτε ἀπὸ θέλημα της σάρκας, μήτε ἀπὸ θέλημα ἀντρός, ἀλλὰ πὼς γεννηθήκανε ἀπὸ τὸν Θεό. Ἡ γενεὰ ἡ δική μας, «ἡ μοιχαλὶς καὶ ἁμαρτωλός», ἂς κάνει τὸν ἔξυπνον ἐκεῖ ποὺ δὲν χωρᾷ καμιὰ ἐξυπνάδα, ἂς περιπαίζει ἐκείνους ποὺ δώσανε τὸ αἷμα τους γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς αἰώνιας ζωῆς. Θὰ ἔρθει μέρα ποὺ θὰ δώσει ἀπολογία καὶ σὲ τοῦτο τον κόσμο καὶ στὸν ἄλλον, καὶ τότε θὰ καταλάβει σὲ τί σκοτάδι βρισκότανε...

 

* Φώτης Κόντογλου,από το βιβλίο του,Πονεμένη Ρωμιοσύνη.

Αναρτήθηκε από ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ στις 6:35 π.μ.

ΤΟ ΣΧΟΙΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ

ΤΟ ΣΧΟΙΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ

Πως μας θωρείς ακίνητος; που τρέχει ο λογισμός σου, τα φτερωτά σου τα όνειρα;
Γιατί στο μέτωπό σου να μη φυτρώνουν, γέροντα, τόσες χρυσές αχτίδες,
όσες μας διδ' η όψη σου παρηγοριές κ' ελπίδες;
Γιατί στα ουράνια χείλη σου να μη γλυκοχαράζει, πατέρα, ένα χαμόγελο;
Γιατί να μη σπαράζει μέσα στα στήθη σου η καρδιά,
και πως στο βλέφαρό σου ούτ' ένα δάκρυ επρόβαλε, ούτ' έλαμψε το φως σου;
Ολόγυρά σου τα βουνά κ' οι λόγγοι στολισμένοι το λυτρωτή τους χαιρετούν.
Η θάλασσ' αγριωμένη από μακρά σ' εγνώρισε και μ' αφρισμένο στόμα φιλεί,
πατέρα μου γλυκέ, το ελεύθερο το χώμα, που σε κρατεί στα σπλάχνα του.
                                    

Θυμάται την ημέρα που, πατέρα μου, σ' εδέχτηκε.
Θυμάται στο λαιμό σου, το ματωμένο το σχοινί,
και στ' άγιο πρόσωπό σου τ' άτιμα τα ραπίσματα,
το βόγγο, τη λαχτάρα, του κόσμου την ποδοβολή.
Θυμάται την αντάρα, την πέτρα που σου εκρέμασαν,
τη γύμνια του νεκρού σου,
το φοβερό το ανέβασμα του καταποντισμού σου;

                                    

Το μάρμαρο μένει βουβό και θε να μείνει ακόμα,
ποιος ξέρει ως πότ' αμίλητο το νεκρικό σου στόμα.
Κοιμάται κι ονειρεύεται και τότε θα ξυπνήσει,
όταν στα δάση, στα βουνά, στα πέλαγα, βροντήσει το φοβερό μας κήρυγμα.
"Χτυπάτε, πολέμαρχοι! Μη λησμονείτε το σχοινί, παιδιά, του πατριάρχη!"

 

 

* Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

ΠΡΩΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ

ΠΡΩΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ

Απόδοση στην ομιλουμένη: Δημήτριος Αθανασόπουλος, θεολόγος.

Εκδόσεις: Νεκτ. Παναγόπουλος.

ΛΟΓΟΣ Α'  

Η νηστεία είναι πρόσταγμα προφητικό.

1. «Να σαλπίσετε, λέγει, κατά την πρώτη ημέρα του μήνα με την σάλπιγγα, καθώς και κατά την επίσημη ημέρα της μεγάλης εορτής σας» (Ψαλμ. 80, 4).

  Αυτό είναι πρόσταγμα προφητικό. Για μας δε από την σάλπιγγα πιο μεγαλόφωνο και από κάθε όργανο μουσικό πιο επίσημο, την αναμενόμενη εορτή των εορτών υποδηλώνουν τα αναγνώσματα (Ησ.58, 4· 6). Διότι εγνωρίσαμε την χάρη των νηστειών από τον Ησαΐα, που απέρριψε μεν τον ιουδαϊκό τρόπο της νηστείας, την δε αληθινή νηστεία σε μας έδειξε. «Να μη νηστεύετε χάριν διαμάχης και έριδος», «αλλά να καταργήσεις κάθε σύνδεσμο αδικίας» (Ησ. 63, 6). Και ο Κύριος λέγει· «να μη γίνεσθε σκυθρωποί, αλλά να νίψεις το πρόσωπό σου, και να αλείψεις το κεφάλι σου» (Ματθ. 6, 16-17). Ας συμπεριφερθούμε λοιπόν, όπως εδιδαχθήκαμε, να μη φαινόμαστε σκυθρωποί για τις ημέρες που έρχονται, αλλά με φαιδρό πρόσωπο προς αυτές, όπως πρέπει στους αγίους, να συμπεριφερόμαστε. Κανείς άκαρδος δεν στεφανώνεται, κανείς κατηφής δεν στήνει τρόπαιο. Να μη σκυθρωπάσεις ενώ δέχεσαι περιποιήσεις. Είναι άτοπο να μη χαιρόμαστε για την υγεία της ψυχής, αλλά να λυπόμαστε με την αλλαγή των τροφών και να φαινόμαστε ότι χαριζόμαστε στην ηδονή της σάρκας, παρά στην επιμέλεια της ψυχής. Διότι ο μεν κορεσμός σταματά την ευχαρίστηση στην κοιλιά, η δε νηστεία ανεβάζει το κέρδος στην ψυχή. Να χαίρεσαι διότι σου έχει δοθεί από τον ιατρό φάρμακο που καταστρέφει την αμαρτία. Διότι όπως ακριβώς στα έντερα των παιδιών τα αναζωογονούμενα σκουλήκια εξαφανίζονται με κάποια δραστικά φάρμακα, έτσι και την αμαρτία, πού βρίσκεται στο βάθος της ψυχής, την σκοτώνει η νηστεία που εισχωρεί στην ψυχή, η οποία νηστεία είναι πράγματι αξία του ονόματός της.  

Η νηστεία να γίνεται χωρίς υποκρισία. Κάθαρση της ψυχής από τα αμαρτήματα.

2. «Άλειψε το κεφάλι σου και  πλύνε  το  πρόσωπό  σου» (Ματθ. 6, 17). Σε μυστήρια σε καλεί ο λόγος. Αυτός που αλείφθηκε εμυρώθηκε· αυτός που ενίφθηκε εκαθαρίσθηκε. Να εννοείς τη νομοθεσία στον εσωτερικό άνθρωπο. Να καθαρίσεις την ψυχή από τα αμαρτήματα. Να χρίσεις το κεφάλι σου με χρίσμα άγιο, για να γίνεις μέτοχος του Χριστού, και έτσι να προσέλθεις στη νηστεία. Να μην αλλοιώσεις το πρόσωπό σου όπως ακριβώς oι υποκριτές. Το πρόσωπο αμαυρώνεται, όταν η εσωτερική διάθεση επισκιάζεται με το επίπλαστο εξωτερικό σχήμα, καλυπτόμενη με το ψεύδος σαν με παραπέτασμα.Υποκριτής είναι αυτός που υποδύεται ξένο πρόσωπο στο θέατρο· ενώ είναι δούλος, πολλές φορές υποδύεται το πρόσωπο του κυρίου, και ενώ είναι πολίτης, το πρόσωπο του βασιλέως. Έτσι και στον βίο αυτό, σαν στη σκηνή της δικής τους ζωής, οι πολλοί παίζουν θέατρο, άλλα μεν φέροντας στην καρδιά, άλλα δε δεικνύοντας φανερά στους ανθρώπους. Να μην αλλοιώνεις λοιπόν το πρόσωπό σου. Όποιος είσαι, τέτοιος να φαίνεσαι· να μην υποκρίνεσαι τον σκυθρωπό, επιδιώκοντας την δόξα από του να φαίνεσαι εγκρατής. Διότι ούτε ευεργεσία που διατυμπανίζεται είναι όφελος, και κανένα κέρδος δεν προέρχεται από νηστεία που δημοσιεύεται. Διότι εκείνα που γίνονται επιδεικτικά δεν προεκτείνουν τον καρπό στη μέλλουσα ζωή, αλλά τον περιορίζουν στον έπαινο των ανθρώπων. Τρέξε λοιπόν με χαρά στη δωρεά της νηστείας. Η νηστεία είναι αρχαίο δώρο· δεν παλαιώνει και δεν γηράσκει, αλλά πάντοτε ανανεούμενο, ανθίζει πάντοτε για να φέρει ώριμους καρπούς.  

3. Νομίζεις ότι υπολογίζω την αρχαιότητά της από το νόμο; Η νηστεία είναι παλαιότερη και από το νόμο. Εάν αναμείνεις λίγο, θά βρεις την αλήθεια του λόγου.

Η νηστεία είναι η πρώτη εντολή του Θεού στον Παράδεισο. Η παράβασή της από τους πρωτοπλάστους  ειναι η πτώση του ανθρωπίνου γένους στην αμαρτία.

  

Μη νομίζεις οτι η ημέρα του εξιλασμού, που έχει διαταχθεί για τον Ισραήλ τον έβδομο μήνα (Λευϊτ  16 - 29· 23, 27), την δεκάτη ημέρα του μήνα, αυτή είναι η αρχή της νηστείας. Έλα λοιπόν,  βαδίζοντας μέσω της  ιστορίας,  ερεύνησε την αρχαιότητά της. Διότι δεν είναι νεώτερο το εφεύρημα. Το κειμήλιο είναι των πατέρων. Κάθε τι που είναι αρχαίο, είναι σεβαστό. Να σέβεσαι την παλαιότητα της νηστείας. Είναι συνομήλικη με την ανθρωπότητα· η νηστεία ενομοθετήθηκε στον παράδεισο. Είναι η πρώτη εντολή που έλαβε ο Αδάμ· «από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού δεν θα φάτε» (Γεν. 2, 17). Το «δεν θα φάγετε» ειναι νομοθεσία νηστείας και εγκρατείας. Εάν είχε νηστεύσει από τον καρπό του δένδρου η Εύα, τώρα δεν θα είχαμε ανάγκη από τη νηστεία αυτή. «Διότι δεν έχουν ανάγκη ιατρού οι υγιείς,  αλλά  οι άρρωστοι» (Ματθ. 9, 12).

Η μετάνοια χωρίς την νηστεία είναι αργή  

Επάθαμε πολλά  κακά από την αμαρτία· ας θεραπευθούμε με την μετάνοια. Η μετάνοια δε χωρίς τη νηστεία είναι αργή. «Καταραμένη η γη, αγκάθια και τριβόλια να σου βλαστάνει» (Γεν. 3, 17-18). Επροστάχθηκες να δοκιμάζεσαι, όχι βέβαια να ζεις τρυφηλώς. Με τη νηστεία να εξομολογείσαι στον Θεό. Αλλά και ο τρόπος ζωής στον παράδεισο είναι εικόνα νηστείας, όχι μόνον διότι ο άνθρωπος με το να είναι ομοτράπεζος των αγγέλων κατώρθωνε με την ολιγάρκεια την ομοίωση προς αυτούς, αλλά διότι και όσα ύστερα εφεύρε η διάνοια των ανθρώπων, δεν είχαν επινοηθεί ακόμη από τους τρεφομένους στον παράδεισο· όχι ακόμη οινοποσίες, όχι ακόμη ζωοθυσίες· ούτε όσα θολώνουν τον ανθρώπινο νου.

Με τη νηστεία επανερχόμαστε στον Παράδεισο.

4. Επειδή δεν ενηστεύσαμε, εφύγαμε από τον παράδεισο· ας νηστεύσουμε λοιπόν, για να επανέλθουμε σ'αυτόν. Δεν βλέπεις τον Λάζαρο, πώς με τη νηστεία μπήκε στον παράδεισο; (Λουκ. 16, 20-31). Να μην μιμηθείς την παρακοή της Εύας, να μην παραδεχθείς το φίδι πάλι σαν σύμβουλο, που προτείνει την βρώση, φροντίζοντας για το σώμα.

Στους ασθενείς επιβάλλεται όχι η ποικιλία των φαγητών αλλά η νηστεία και η δίαιτα.

Να μην προφασίζεσαι αρρώστια του σώματος και αδυναμία. Διότι τις δικαιολογίες δεν τις λέγεις σε μένα, αλλά σ' αυτόν που γνωρίζει. Πες μου, δεν μπορείς να νηστεύεις; Μπορείς όμως να παραχορταίνεις για όλη τη ζωή και να συντρίβεις το σώμα σου με το βάρος των φαγητών. Kαι όμως στους ασθενείς όχι ποικιλία φαγητών, αλλά ασιτία και δίαιτα γνωρίζω ότι επιβάλλουν οι ιατροί. Πώς λοιπόν συ που μπορείς αυτά, προφασίζεσαι ότι δεν μπορείς εκείνα; Τι είναι ευκολότερο για την κοιλιά, να περάσει τη νύκτα με την λιτότητα της δίαιτας, ή με την αφθονία των φαγητών να κείτεται βαρειά; Μάλλον δε μήτε να κείτεται, αλλά να πυκνοστριφογυρίζει παραφορτωμένη και στενοχωρημένη με κίνδυνο να ανοίξει; Εκτός αν πεις οτι οι κυβερνήτες σώζουν ευκολότερα το βαρυφορτωμένο πλοίο από το καλά εφοδιασμένο και ελαφρό. Διότι αυτό μεν το οποίο πιέζεται από το πλήθος του φορτίου, η μικρή τρικυμία το καταβυθίζει, εκείνο δε που έχει σύμμετρα τα εμπορεύματα εύκολα διαπλέει την τρικυμία, επειδή τίποτα δεν το εμποδίζει να ανέβει ευκολότερα. Kαι τα σώματα λοιπόν των ανθρώπων όταν παραφορτώνονται με τον συνεχή χορτασμό, εύκολα υποκύπτουν στις ασθένειες· όταν δε κάνουν χρήση στερεάς και ελαφράς τροφής, και το αναμενόμενο από τη νόσο κακό ξεφεύγουν, όπως την κακοκαιρία το πλοίο και το ήδη παρόν ενοχλητικό το ξεπερνούν, σαν κάποια έφοδο δίνης. Όμως και η ησυχία κατά την γνώμη σου είναι πιο κουραστική από το τρέξιμο και η ηρεμία από την πάλη, εάν ακριβώς ισχυρίζεσαι ότι και η τρυφή είναι καταλληλότερη από την δίαιτα γιά τούς άσθενείς.

Η πολυτέλεια και η ποικιλία των φαγητών εδημιούργησε τα διάφορα είδη των ασθενειών. 

Διότι η δύναμη που κυβερνά τον άνθρωπο την αυτάρκεια και την λιτότητα εύκολα μεν επεξεργάσθηκε και την έκαμε οικεία στο τρεφόμενο· όταν όμως παρέλαβε την πολυτέλεια και ποικιλία των φαγητών, έπειτα επειδή δεν μπόρεσε προς το τέλος να αντέξει, εδημιούργησε τα διάφορα είδη των ασθενειών.  

Η νηστεία στην Π. Διαθήκη.  

5. Αλλ' ο λόγος ας βαδίζει με την  ιστορία,  εξετάζοντας την αρχαιότητα της νηστείας. Kαι όπως όλοι οι άγιοι, σαν κάποια πατρική κληρονομιά, την εκληρονόμησαν, έτσι την διαφύλαξαν, παραδίνοντας ο πατέρας στο παιδί, απ' όπου και σε μας διαδοχικά διασώθηκε το κτήμα. Δεν υπήρχε στον παράδεισο οίνος· όχι ακόμη ζωοθυσίες· όχι ακόμη κρεοφαγίες. Μετά τον κατακλυσμό ο οίνος· μετά τον κατακλυσμό, «να τρώγετε από όλα, σαν χλωρά χορτάρια» (Γεν. 9, 3). 'Οταν απορρίφθηκε η τελείωση, τότε επιτράπηκε η απόλαυση. Δείγμα δε της απειρίας του οίνου ο Νώε που αγνοούσε την χρήση του οίνου. Διότι ακόμη δεν είχε εισέλθει στη ζωή, ούτε είχε χρησιμοποιηθεί στις συναναστροφές των ανθρώπων. Επειδή ούτε άλλον είχε δει, ούτε ο ίδιος εδοκίμασε, περιέπεσε απρόσεκτα στη μέθη του οίνου.  

«Διότι εφύτευσε άμπελο ο Νώε, και ήπιε από το γέννημα του καρπού και εμέθυσε» (Γεν. 9, 20-21)· όχι διότι ήταν μέθυσος, αλλά διότι δεν εγνώριζε την μέτρια πόση. Τόσον το εύρημα της οινοποσίας είναι νεώτερο από  τον παράδεισο,  και τόσον παλαιός ο σεβασμός της νηστείας. Αλλά εγνωρίσαμε οτι και ο Μωύσής με τη νηστεία επλησίασε το όρος (Έξοδ. 24, 18). Διότι δεν θα αποτολμούσε ενώ εκάπνιζε η κορυφή, ούτε θα είχε το θάρρος να εισέλθει στον γνόφο, εάν δεν είχε οπλισθεί με το όπλο της νηστείας. Με τη νηστεία υποδέχθηκε το νόμο που εγράφη με το δάκτυλο του Θεού στις πλάκες. Και επάνω μεν η νηστεία έγινε πρόξενος της νομοθεσίας, κάτω δε η γαστριμαργία τους εξέτρεψε σε ειδωλολατρεία. «Διότι εκάθισε o λαός για να φάει και να πιει, και εσηκώθηκαν μετά για να διασκεδάσουν» (Έξοδ. 32,6).  

Η μέθη καταστρέφει την πνευματικότητα του ανθρώπου.  

Σαράντα ημερών προσμονή  με  νηστεία και προσευχή του δούλου του Θεού την αχρήστευσε μία oινοποσία. Διότι αυτές τις πλάκες που έλαβε η νηστεία με το δάκτυλο του Θεού γραμμένες, αυτές η μέθη εκομμάτιασε, διότι ο προφήτης δεν έκρινε άξιο να νομοθετείται μέθυσος λαός από τον Θεό. Σε μια φευγαλέα στιγμή, με την γαστριμαργία, ο λαός εκείνος που είχε γνωρίσει τον Θεό με τα πιο μεγάλα θαύματα, εκυλίσθηκε στην ειδωλολατρική τρέλα των Αιγυπτίων. Σύγκρινε και τα δύο· πώς δηλαδή η νηστεία οδηγεί στο Θεό και πώς η τρυφή προδίδει την σωτηρία. Κατέβα, βαδίζοντας τον δρόμο προς τα κάτω.  

Τα ευεργετικά αποτελέσματα της νηστείας στην Παλαιά και Κ. Διαθήκη.  

6. Τι εβεβήλωσε τον Ησαύ και τον έκαμε δούλο του αδελφού του; Δεν ήταν ένα φαγητό, για το οποίο επώλησε τα πρωτοτόκια; (Γεν. 25, 30-34). Τον δε Σαμουήλ δεν τον εχάρισε στην μητέρα του η προσευχή με τη νηστεία; (Α' Βασιλ.1, 13-16). Τι έκαμε τον Σαμψών ακαταμάχητο και μεγάλο ήρωα; Δεν ήταν η νηστεία με την οποία συνελήφθη στην κοιλιά της μητέρας του; (Κριτ. 13, 14). Η νηστεία τον εγέννησε, η νηστεία τον εθήλασε, η νηστεία τον έκαμε άνδρα, που την διέταξε ο άγγελος στην μητέρα του. «Δεν πρέπει να φάει κανένα από τα προϊόντα της αμπέλου, και οίνο και σίκερα [μεθυστικά ποτά.] να μην πιει» (Κριτ. 13, 14). Η νηστεία γεννά προφήτες, δυναμώνει δυνατούς· η νηστεία κάνει σοφούς τους νομοθέτες, είναι καλό φυλακτήριο της ψυχής, στο σώμα ασφαλής σύνοικος, όπλο στους ανδρείους, γυμναστήριο στους αθλητές. Αυτή αποκρούει τους πειρασμούς· αυτή προετοιμάζει προς την ευσέβεια, συγκάτοικος της νηφαλιότητας, δημιουργός της σωφροσύνης. Στους πολέμους κάνει ανδραγαθήματα, στην ειρήνη διδάσκει την ησυχία. Τον ναζιραίο [Αφιερωμένος στον Θεό για 30 ημέρες με αποχή φαγητών και ποτών. Ισόβιοι ναζιραίοι ήταν ο Σαμψών, Σαμουήλ, Ιωάννης ο Πρόδρομος, Ιάκωβος ο Αδελφόθεος. Στον χριστιανισμό ναζιραίοι καλούνται οι Μοναχοί.] αγιάζει, και κάνει τέλειο τον ιερέα. Διότι δεν είναι δυνατόν χωρίς νηστεία να αποτολμήσει την ιερουργία· όχι μόνον τώρα στην μυστική και αληθινή λατρεία, αλλά και στην τυπική που γινόταν κατά τον (Μωσαϊκό) νόμο. Αυτή έκαμε τον Ηλία θεατή του μεγάλου θεάματος· διότι αφού επί σαράντα ημέρες με νηστεία καθάρισε την ψυχή, έτσι καταξιώθηκε να δει στο σπήλαιο του Χωρήβ (Γ'Βασιλ. 19, 8-13), όσον είναι δυνατόν στον άνθρωπο να δει, τον Κύριο. Νηστεύοντας έδωσε πίσω στην χήρα το παιδί της, αφού αποδείχθηκε ισχυρός με τη νηστεία κατά του θανάτου. Από στόμα που ενήστευε εβγήκε η φωνή που εσταμάτησε για τον παράνομο λαό τη βροχή του ουρανού για τρία χρόνια και έξι μήνες. Διότι για να μαλακώσει την αδάμαστη καρδιά των σκληροτραχήλων, επροτίμησε και τον εαυτό του στην κακοπάθεια να τον καταδικάσει μαζί με τους άλλους. Για τούτο «ζει Κύριος, είπε, δεν θα υπάρξει στη γη νερό, παρά μόνο με τον λόγο μου» (Γ' Βασιλ. 17, 1). Και έφερε σ' όλο τον λαό νηστεία με την πείνα, για να επανορθώσει την κακία που είχε προέλθει από την τρυφή και την μαλθακή ζωή. Τι λογής δε υπήρξε ο βίος του Ελισσαίου; Πώς μεν εφιλοξενήθηκε από την Σουναμίτιδα; Πώς δε ο ίδιος εδεχόταν τους προφήτες; Δεν έκανε την φιλοξενία με άγρια λάχανα και λίγο αλεύρι; (Δ' Βασιλ. 4, 42- 44). Κι έτσι κάποτε με τα χόρτα είχε μαζευτεί και αγριοκολοκύθι, ώστε να κινδυνεύουν αυτοί που θα έτρωγαν, εάν με την ευχή του νηστευτή δεν είχε αχρηστευθεί το δηλητήριο. Και γενικώς, θα μπορούσες να βρεις τη νηστεία να χειραγωγεί όλους τους αγίους στην κατά Θεόν πολιτεία. Υπάρχει κάποιο είδος αντικειμένου, που ονομάζουν αμίαντο, άφθορο στη φωτιά, που όταν μεν τίθεται στην φλόγα φαίνεται ότι έχει απανθρακωθεί, όταν δε το βγάζουν από τη φωτιά, σαν να έχει λευκανθεί στο νερό, γίνεται καθαρότερο. Τέτοια ήταν τα σώματα των τριών εκείνων παίδων της Βαβυλώνος, που είχαν τον αμίαντο από τη νηστεία (Δανιήλ 1, 8-16). Διότι στη μεγάλη φλόγα της καμίνου, σαν να ήσαν κατά την φύση από χρυσό, απεδεικνύοντο ανώτεροι από την βλάβη της φωτιάς. Δηλαδή απεδεικνύοντο πιο δυνατοί και από τον χρυσό· διότι δεν τους έλυωνε αυτούς η φωτιά, αλλά τους φύλαγε ακέραιους. Και όμως τίποτε δεν θα συγκρατούσε τότε την φλόγα εκείνη, που την έτρεφαν νάφθα και πίσσα και κληματίδες, ώστε αυτή να εξαπλώνεται σαρανταεννέα πήχεις, και κατατρώγοντας τα γύρω απ' αυτήν πολλούς από τους Χαλδαίους να καταφάγει. Εκείνη λοιπόν την πυρκαγιά καταπατούσαν oι παίδες, αφού εισήλθαν με νηστεία, αναπνέοντας  έτσι στην ορμητική φωτιά σαν λεπτή αύρα και δροσερή. Διότι η φωτιά ούτε τις τρίχες δεν επείραξε, επειδή τις είχε εκθρέψει η νηστεία (Δανιήλ 3, 24- 33).

   

7. Και ο Δανιήλ, ο άνδρας των επιθυμιών, αυτός που τρεις εβδομάδες δεν έφαγε ψωμί και δεν ήπιε νερό (Δανιήλ 10, 2-3) εδίδαξε και τα λιοντάρια να νηστεύουν, όταν κατέβηκε στο λάκκο (Δανιήλ 6, 16-22). Διότι σαν από πέτρα ή χαλκό ή κάποια άλλη  στερεά ύλη να ήταν κατασκευασμένος, τα λιοντάρια δεν μπορούσαν να μπήξουν τα δόντια τους. Έτσι η νηστεία, αφού εδυνάμωσε το σώμα του ανδρός όπως η βαφή το σίδηρο, το έκανε αδάμαστο στα λιοντάρια· διότι δεν άνοιγαν το στόμα κατά του αγίου. Η νηστεία «έσβησε την δύναμη της φωτιάς, έφραξε τα στόματα των λιονταριών» ('Εβρ. 11, 33-34).  

Τα αγαθά της νηστείας.  

Η νηστεία αναπέμπει την προσευχή στον ουρανό, με το να γίνεται σ' αυτήν κατά κάποιο τρόπο φτερό προς την άνω πορεία της. Η νηστεία είναι προκοπή των οίκων, υγείας μητέρα, νεότητος παιδαγωγός, στολίδι στους γέροντες, καλή συνοδοιπόρος στους πεζοπόρους, ασφαλής ομόσκηνος στούς συγκατοίκους. Ο άνδρας δεν υποψιάζεται κίνδυνο του γάμου, όταν βλέπει την γυναίκα να ζει με τη νηστεία. Δεν λυώνει η γυναίκα από την ζηλοτυπία, όταν βλέπει τον άνδρα να νηστεύει. Ποιος εζημίωσε το σπίτι του με τη νηστεία; Υπολόγισε σήμερα τα πράγματα του σπιτιού και υπολόγισέ τα και μετά· δεν θα λείψει τίποτε με τη νηστεία από τα υπάρχοντα στο σπίτι. Κανένα ζώο δεν βγάζει κραυγές θανάτου, πουθενά αίμα, πουθενά απόφαση, που υπαγορεύεται κατά των ζώων από την άκαμπτη κοιλιά. Έχει σταματήσει το μαχαίρι των μαγείρων· το τραπέζι αρκείται στα πρόχειρα. Το Σάββατο έδόθηκε στους Ιουδαίους, «για να αναπαυθεί, λέγει, το υποζύγιό σου και o δούλος σου» (Έξοδ. 20, 10).  

Ομιλεί για τις 5 εβδομάδες της Μ. Τεσσαρακοστής.

Ας γίνει η νηστεία ανάπαυση από τους συνεχείς κόπους στους υπηρέτες που υπηρετούν καθ' όλο το έτος. Ανάπαυσε τον μάγειρά σου, δώσε άδεια στον τραπεζοκόμο, σταμάτησε το χέρι του κεραστή, ας σταματήσει κάποτε και ο παρασκευαστής των ποικίλων γλυκισμάτων. Ας ησυχάσει κάποτε και το σπίτι από τους μύριους θορύβους, και από τον καπνό και την τσίκνα και από αυτούς που ανεβοκατεβαίνουν και που υπηρετούν σαν αμείλικτη κυρία την κοιλιά. Πάντως κάποτε και οι φοροεισπράκτορες  επιτρέπουν  για  λίγο στους υποχειρίους τους να ζήσουν ελεύθερα. Ας δώσει  κάποια  ανάπαυλα και η κοιλιά στο στόμα, ας κάμει για μας πενθήμερες ανακωχές, αυτή  που πάντοτε απαιτεί και ουδέποτε σταματά, αυτή που σήμερα παίρνει και αύριο λησμονεί. Όταν χορτάσει, φιλοσοφεί περί εγκρατείας, όταν αδειάσει λησμονεί τις φιλοσοφικές δοξασίες.

8. Η νηστεία δεν γνωρίζει την φύση του δανείου· δεν μυρίζει από τόκους η τράπεζα του νηστευτή· δεν πνίγουν το ορφανό παιδί οι πατρικοί τόκοι του νηστευτή, σαν φίδια περιπλεκόμενα. Και διαφορετικά η νηστεία γίνεται αφορμή για ευφροσύνη. Διότι όπως η δίψα γλυκό το ποτό καθιστά, και η πείνα που  προκλήθηκε κάνει ευχάριστο το τραπέζι, ετσι και την απόλαυση των φαγητών φαιδρύνει η νηστεία. Διότι με το να παρεμβληθεί στο μέσο και να διακόψει την συνέχεια της τρυφής, θα κάμει ώστε να σου φανεί η λήψη της τροφής επιθυμητή σαν απόδημη. Ώστε εάν θέλεις για τον εαυτό σου να ετοιμάσεις επιθυμητή τράπεζα, δέξου την μεταβολή που προέρχεται από τη νηστεία. Συ δε περικυκλωμένος πάρα πολύ από την τρυφή, έχεις ξεχάσει τον εαυτό σου αμαυρώνοντας την απόλαυση και από φιληδονία εξαφανίζοντας την πραγματική ευχαρίστηση. Διότι, τίποτε δεν υπάρχει τόσον επιθυμητό, ώστε να μην καταφρονείται με την συνεχή απόλαυση. Εκείνων δε που είναι σπάνια η απόκτηση, αυτών η απόλαυση γίνεται περισπούδαστη. Έτσι και ο κτίστης μας επενόησε με την ποικιλία στη ζωή να παραμένει σε μας η χάρη αυτών που έχουν δοθεί. Δεν βλέπεις ότι και ο ήλιος είναι λαμπρότερος μετά την νύκτα; Και η αγρυπνία γλυκύτερη μετά τον ύπνο; Και η υγεία πιο επιθυμητή μετά την πείρα των αντιθέτων; Και η τράπεζα λοιπόν είναι πιο ευχάριστη μετά τη νηστεία· όμοια μεν στους πλουσίους και σ'αυτούς που παρέχουν πλούσια γεύματα και στους λιτούς και στους πρόχειρους κατά την δίαιτα.  

9. Να φοβάσαι το παράδειγμα του πλουσίου. Εκείνον παρέδωσε στο πυρ η συνεχής τρυφή. Διότι αν και δεν κατηγορήθηκε για αδικία, αλλά για τρυφηλή ζωή, ετηγανιζόταν στην φλόγα της καμίνου. Για να σβήσουμε λοιπόν το πυρ εκείνο, χρειάζεται νερό. Kαι όχι μόνον για τα μέλλοντα πράγματα ειναι ωφέλιμος η νηστεία, αλλά και σ' αυτή την σάρκα πιο επωφελής. Διότι oι μεγάλες παχυσαρκίες έχουν υποτροπές και μεταπτώσεις, οπότε η φύση κάμπτεται και αδυνατεί να σηκώσει το βάρος της παχυσαρκίας.

Η αξία του νερού για την υγεία.

Πρόσεχε μη τυχόν τώρα, αποστρεφόμενος το νερό, επιθυμήσεις ύστερα μία σταγόνα, όπως και ο πλούσιος (Λουκ. 16, 24). Κανείς δεν εμέθυσε από το νερό. Κανενός δεν επόνεσε το κεφάλι διότι εβαρύνθηκε από το νερό. Κανείς δεν εχρειάσθηκε ξένα πόδια πίνοντας νερό. Κανενός τα πόδια δεν εδέθησαν, κανενός τα χέρια δεν αχρηστεύθηκαν, ποτιζόμενα με νερό. Διότι η ελαττωματική πέψη, που ακολουθεί αναγκαστικά στους ζώντες με τρυφηλότητα, αυτή φέρνει τα φοβερά νοσήματα στα σώματα. Το χρώμα του νηστεύοντος σεμνό, δεν κοκκινίζει αδιάντροπα, αλλά είναι στολισμένο με την σώφρονα χλωμάδα· οφθαλμός πράος, βάδισμα σεμνοπρεπές, πρόσωπο σοβαρό που δεν ασχημίζει με το ακόλαστο γέλιο, λόγια μετρημένα, καρδιά καθαρή. Θυμήσου τους αγίους όλων των αιώνων, «για τους οποίους δεν ήταν άξιος ο κόσμος» που εγύριζαν «φορώντας δέρματα προβάτων και δέρματα γιδιών, έχοντας στερήσεις, θλίψεις, κακουχίες» (Εβρ.11, 37-38). Εκείνων να θυμάσαι την διαγωγή, εάν ακριβώς επιζητείς να είσαι με το μέρος τους.  

Παραδείγματα νηστείας, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο Κύριος και ο Απ. Παύλος.  

Τι ανάπαυσε τον Λάζαρο στους κόλπους τον Αβραάμ; Όχι η νηστεία; Ή ζωή δε του Ιωάννου υπήρξε μιά συνεχής νηστεία· ο οποίος δεν είχε κρεββάτι, ούτε τραπέζι, ούτε καλλιεργήσιμη γη, ούτε βόδι για όργωμα, ούτε αρτοποιό, ούτε τίποτε άλλο από τα πράγματα της ζωης. Για τούτο «μεταξύ των γεννηθέντων από τις γυναίκες μεγαλύτερος δεν έχει αναφανεί άλλος από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή» (Ματθ. 11, 11). Τον Παύλο μαζί με τα άλλα και η νηστεία, που απαρίθμησε στά καυχήματα για τις θλίψεις του, τον ανέβασε στον τρίτο ουρανό (Β' Κορινθ. 11, 27· 12, 2). Ο πρώτος δε για όσα έχουμε πει, ο Κύριος μας, αφού οχύρωσε με νηστεία την σάρκα, που επήρε για χάρη μας, έτσι εδέχθηκε σ' αυτή (Ματθ. 4, 2) του διαβόλου τις προσβολές, και για να μας διδάσκει να ετοιμαζόμαστε με νηστείες και να γυμναζόμαστε για τους αγώνες κατά των πειρασμών, και για να προσφέρει στον αντίπαλο με την στέρηση κατά κάποιο τρόπο λαβή. Απρόσιτος θα ήταν σ' αυτόν λόγω του ύψους της θεότητος, εάν με την φτώχεια δεν είχε κατεβή προς το ανθρώπινο. Επανερχόμενος λοιπόν στους ουρανούς, έφαγε, για να πιστοποιήσει την φύση του αναστάντος σώματος. Συ δε παραπαχαίνοντας τον εαυτό σου και όντας πολύσαρκος, δεν γίνεσαι μαλθακός; Εξασθενίζοντας δε το νου με ατροφία, για τα σωτήρια και ζωοποιά διδάγματα μπορείς να μιλήσεις; Ή αγνοείς ότι, όπως σε πολεμική παράταξη, η συμμαχία με τον άλλον φέρνει την ήττα του αντιπάλου, έτσι και αυτός που συμμαχεί με την σάρκα, ανταγωνίζεται το πνεύμα και αυτός που πηγαίνει με την παράταξη του πνεύματος υποδουλώνει την σάρκα; «Διότι αυτά μεταξύ τους είναι αντίθεται» (Γαλατ. 5, 17).  Ώστε, εάν θέλεις να κάνεις ισχυρό το νου, να δαμάσεις την σάρκα με τη νηστεία. Διότι αυτό είναι εκείνο που λέγει ο απόστολος· ότι «όσον ο εξωτερικός άνθρωπος φθείρεται, τόσον ο εσωτερικός ανακαινίζεται» (Β' Κορ.4,16)· και το· «όταν ασθενώ, τότε είμαι δυνατός» (Β' Κορινθ. 12, 10). Δεν θα περιφρονήσεις τα φαγητά που χάνονται; Δεν θα επιθυμήσεις την τράπεζα της βασιλείας, την οποία εξάπαντος η εδώ νηστεία θά εξωραΐσει; Αγνοείς ότι με την αμετρία του χορτασμού ετοιμάζεις για τον εαυτό σου παχύ τον βασανιστή σκώληκα; Διότι ποιος  απ' αυτούς που ζουν με πλούσια τροφή και διαρκή τρυφή εδέχθηκε κάποια κοινωνία πνευματικού χαρίσματος; Ο Μωυσής για να λάβει δεύτερη νομοθεσία εχρειάσθηκε μία ακόμη δεύτερη νηστεία. Στους Νινευίτες, εάν και τα ζώα δεν είχαν νηστεύσει, δεν θα είχαν διαφύγει την απειλή της καταστροφής (Ιωνάς 3, 4-10). Ποίων τα σώματα έπεσαν στην έρημο; (Εβρ. 3, 17).  Όχι αυτών που επιζητούσαν την κρεοφαγία; (Αριθμ.11, 33). Εκείνοι μεν έως ότου είχαν αρκεσθεί στο μάννα και στο νερό που βγήκε από την πέτρα, ενικούσαν τους Αιγυπτίους, περπατούσαν μέσα από την θάλασσα. «Δεν υπήρχε στις φυλές τους κανένας που δεν μπορούσε να περπατήσει» (Ψαλμ. 104, 37)· επειδή δε εθυμήθηκαν τα κρέατα στους λέβητες (Έξοδ.16, 3) και εστράφησαν με τις επιθυμίες τους στην Αίγυπτο, δεν είδαν την γη της επαγγελίας.  

Η πολυφαγία ατονεί την πνευματικότητα του ανθρώπου.  

Δεν φοβείσαι το παράδειγμα; Δεν φρίττεις για την πολυφαγία, μήπως σε αποκλείσει από τα ελπιζόμενα αγαθά; Αλλ' ούτε ο σοφός Δανιήλ θα έβλεπε τα οράματα, εάν με τη νηστεία δεν έκανε καθαρότερη την ψυχή. Διότι από την παχειά τροφή κατά κάποιο τρόπο καπνώδεις αναθυμιάσεις ανερχόμενες, σαν πυκνό σύννεφο, διακόπτουν τις ελλάμψεις που έρχονται από το Άγιο Πνεύμα στο νου. Εάν δε και αγγέλων υπάρχει κάποια τροφή, είναι ο άρτος, καθώς λέγει ο προφήτης· «άρτον αγγέλων [«Είναι η λογική και ουράνιος δύναμη που διατρέφονται οι άγγελοι», εξηγεί ο Μ. Αθανάσιος (βλέπε τόμος 6ος σελ.262. Ε.Π.Ε.). Δεν έχει καμμία σχέση με την υλική τροφή του ανθρώπου] έφαγεν ο άνθρωπος» (Ψαλμ. 77, 25). Όχι κρέας, ούτε οίνος, ούτε όσα είναι στην φροντίδα των δούλων της κοιλιάς. Η νηστεία είναι όπλο για την εκστρατεία κατά των δαιμόνων. «Διότι το γένος αυτό δεν εξέρχεται, παρά μόνον με την προσευχή και τη νηστεία» (Μάρκ. 9, 28).

Η εγκράτεια δεν υπάρχει χωρίς τη νηστεία.

Kαι τα μεν αγαθά που προέρχονται από τη νηστεία είναι τόσα πολλά· ο δε κορεσμός είναι η αρχή των πτώσεων. Διότι συγχρόνως εισορμά με την τρυφή και την μέθη και τα ποικίλα καρυκεύματα κάθε είδος κτηνώδους ακολασίας. Απ' εδώ οι άνθρωποι γίνονται ίπποι θηλυμανείς» (Ιερεμ.5, 8) από τον οίστρο της τρυφής που γεννάται στην ψυχή. Oι διαστροφές της φύσεως προέρχονται από τους μεθύσους, που επιζητούν την μεν γυναίκα στον άνδρα, τον δε άνδρα στην γυναίκα. H νηστεία όμως γνωρίζει όρια και στα έργα του γάμου και τιμωρώντας την αμετρία των επιτρεπομένων από το νόμο, επιφέρει σύμφωνη ανάπαυλα, για να αφιερωθούν στην προσευχή (Α' Κορινθ.7, 5).  

Η αληθινή νηστεία είναι αποξένωση από τα κακά.  

10. Μη λοιπόν περιορίζεις το καλό της νηστείας στην αποχή μόνον από τα φαγητά. Διότι η αληθινή νηστεία είναι αποξένωση από τα κακά. «Νά λύσεις τα δεσμά της αδικίας» (Ησ. 63, 6)· συγχώρησε τον πλησίον για την λύπη, συγχώρησέ τον για τα χρέη. «Να μη νηστεύετε χάριν διαμάχης και φιλονικίας» (Ησ. 63, 4). Δεν τρώγεις κρέατα, αλλά τρώγεις τον αδελφό σου. Δεν πίνεις οίνο, αλλά δεν είσαι εγκρατής στις ύβρεις. Περιμένεις το βράδυ για να λάβεις τροφή, αλλά ξοδεύεις την ημέρα στά δικαστήρια. «Αλλοίμονο σ' αυτούς που  δεν  μεθούν με κρασί» (Ησ. 28, 1).

Τι είναι ο θυμός, η λύπη και ο φόβος.

Ο θυμός είναι η μέθη της ψυχής, διότι την κάνει παράφρονα οπως ο οίνος. Η λύπη είναι μέθη και αυτή, διότι καταπνίγει την διάνοια. Ο φόβος είναι άλλη μέθη, όταν συμβαίνει εκεί που δεν πρέπει. «Διότι, από τον φόβο, λέγει, του εχθρού να απαλλάξεις την ψυχή μου» (Ψαλμ.63, 2). Kαι γενικά, καθένα από τα πάθη που παραλογίζει το νου δικαίως θα ονομαζόταν μέθη. Σκέψου, παρακαλώ, τον οργιζόμενο πώς μεθά από το πάθος. Δεν είναι ο ίδιος κύριος του εαυτού του· αγνοεί τον εαυτό του, αγνοεί τους παρόντες, σαν να μάχεται μέσα στη νύχτα τα πιάνει όλα, σκοντάφτει σ' όλα, δεν ξέρει τι λέγει, είναι δυσκολοσυγκράτητος,  υβρίζει, κτυπά, απειλεί, ορκίζεται, κραυγάζει, ξεσχίζεται. Απόφυγε αυτή την μέθη, μήτε να καταδεχθείς την μέθη από τον οίνο. Να μην περιφρονήσεις την υδροποσία από την οινοποσία. Να μην σε οδηγήσει η μέθη στη νηστεία. Δεν υπάρχει είσοδος στη νηστεία από την μέθη· ούτε βέβαια από την πλεονεξία στην δικαιοσύνη, ούτε από την ακολασία στη σωφροσύνη, ούτε, για να πω γενικά, από την κακία στην αρετή. Άλλη είναι η θύρα για τη νηστεία. 

Η μέθη εισάγει στην ακολασία και η εγκράτεια στη νηστεία.  

Η μέθη εισάγει στην ακολασία, και η εγκράτεια στη νηστεία. Ο αθλητής προγυμνάζεται, ο νηστευτής προεγκρατεύεται. Μη θέτεις την μέθη προ των πέντε ημερών, σαν να εκδικείσαι τις ημέρες, ούτε σαν να εξαπατάς με σοφίσματα του νομοθέτη. Καθ' όσον μάλιστα ανώφελα κοπιάζεις, το μεν σώμα να διαλύεις, ούτε δε να παρηγορείσαι για την στέρηση. Η αποθήκη είναι αναξιόπιστη,  αντλείς σε τρυπημένο πιθάρι. Διότι ο μεν οίνος διαρρέει, τρέχοντας τον ίδιο δρόμο, η δε αμαρτία παραμένει. Ο δούλος δραπετεύει όταν τον κτυπά ο κύριος, συ όμως παραμένεις στον οίνο, που καθημερινά σου κτυπά το κεφάλι; Μέτρο άριστο της χρήσεως του οίνου, η ανάγκη του σώματος (Α' Τιμ. 5, 23). Εάν δε φύγεις έξω από τα όρια, αύριο θα είσαι με βαρύ κεφάλι, θα χάσκεις, θα ζαλίζεσαι, θα μυρίζεις κρασίλα· όλα θα σου φαίνονται ότι γυρίζουν, όλα ότι κλονίζονται. Η μέθη βέβαια ύπνο μεν φέρει, αδελφό τού θανάτου, εγρήγορση δε που μοιάζει με όνειρα.

11.  Άραγε γνωρίζεις ποιος είναι αυτός που πρόκειται να υποδεχθείς; Αυτός που μας υποσχέθηκε, ότι «εγώ και ο πατέρας θα έλθουμε, σ' αυτόν και θα κατοικήσουμε μαζί» (Ιωάν. 14, 23). Γιατί λοιπόν δείχνεις προτίμηση στη μέθη και κλείνεις την είσοδο στον Δεσπότη; Γιατί προτρέπεις τον εχθρό να προκαταλάβει τα οχυρώματά σου; Η μέθη δεν υποδέχεται τον Κύριο· η μέθη απομακρύνει το άγιο Πνευμα. Διότι ο μεν καπνός αποδιώχνει τις μέλισσες, ή κραιπάλη  αποδιώχνει τα πνευματικά χαρίσματα.  

Η κοινωνική σημασία της νηστείας.

Η νηστεία είναι η ευπρέπεια της πόλεως, η σταθερότητα της αγοράς, η ειρήνη των σπιτιών, η σωτηρία των υπαρχόντων. Θέλεις να δεις την μεγαλοπρέπειά της; Σύγκρινε, παρακαλώ, την σημερινή εσπέρα με την αύριο και θα δεις να μεταπίπτει η πόλη από την ταραχή και την ζάλη σε βαθειά γαλήνη. Εύχομαι δε η σημερινή να μοιάζει με την αυριανή κατά την σεμνότητα και η αυριανή να μην υπολείπεται σε φαιδρότητα από την σημερινή. Ο δε Κύριος που μας οδήγησε σ'αυτή την περίοδο του χρόνου, είθε να μας χαρίσει, κατά κάποιο τρόπο σαν αγωνιστές, αφού επιδείξουμε στους προκαταρκτικούς αγώνες την στερεότητα και την δύναμη της καρτερίας, να φθάσουμε και στην κυρία ημέρα των στεφάνων· τώρα μεν της αναμνήσεως του πάθους του Σωτήρος, στον μέλλοντα δε αιώνα, της ανταποδόσεως αυτών που έχουμε εμείς ζήσει κατά την δίκαιη κρίση αυτού του Χριστού, διότι σ' αυτόν ανήκει η δόξα στους αιώνες. Αμήν.