Σάββατο 24 Αυγούστου 2013

Ἀστρολογία Θρησκεία ἢ Ἐπιστήμη;

Ἀστρολογία
Θρησκεία ἢ Ἐπιστήμη;

¯

Ἐκδόσεις Ἀποστολικῆς Διακονίας
ΕΚΔΟΣΗ Β´

© Ἀποστολικὴ Διακονία
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἰασίου 1 11521 Ἀθήνα
τηλ. 7228008, fax 7238149
Ἔκδοση Α´ 1994 Ἔκδοση Β´ 1998
ΚΑ. 99.08.027
ISBN 960-315-121-1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ποιὸς θὰ μποροῦσε νὰ φαντασθεῖ ὅτι στὸ λυκόφως τοῦ 20οῦ αἰῶνος, ὁ καυχώμενος γιὰ τὴ μόρφωση τοῦ ἄνθρωπος, θὰ ἔφθανε στὸ θλιβερὸ σημεῖο νὰ ἐπιστρέψει σὲ παλαιὲς μορφὲς προλήψεων καὶ δεισιδαιμονιῶν!
Γιατί, τί ἄλλο φανερώνει καὶ τὸ γεγονός, ὅτι ἕνας σημαντικὸς ἀριθμὸς ἀνθρώπων καταφεύγει γιὰ στήριγμα στοὺς ἀστρολόγους, ἢ ἐξαρτᾶ τὸ «πῶς θὰ πάει ἡ μέρα του» ἀπὸ τὴν πρόβλεψη τοῦ ὡροσκοπίου ποὺ δημοσιεύεται σὲ ὅλες σχεδὸν τὶς ἐφημερίδες καὶ τὰ περιοδικὰ καὶ ἐκπέμπεται ἀπὸ ἀρκετοὺς ραδιοτηλεοπτικοὺς σταθμούς;
Κι ἂς μὴ νομισθεῖ ὅτι ἐπιῤῥεπεῖς στὴν ἀστρολογία καὶ τὰ ὡροσκόπια εἶναι οἱ μικρῆς μορφώσεως. Ἐπιστημονικὲς ἔρευνες, στὴν Ἑλλάδα καὶ ἀλλοῦ, ἔχουν καταδείξει ὅτι ἡ ἀστρολογία, ὁ ἀποκρυφισμός, ἡ παραψυχολογία κλπ. ἔχουν μπεῖ «στὰ σαλόνια καὶ τοὺς κοσμικοὺς κύκλους, στὰ καλλιτεχνικὰ παρασκήνια, στοὺς χώρους τῆς μόδας, στὰ γραφεῖα μικρῶν καὶ μεγάλων ἰδιωτικῶν καὶ δημοσίων ἐπιχειρήσεων, ἀκόμα καὶ στὰ Κοινοβούλια καὶ τὰ γραφεῖα ὑψηλὰ ἱσταμένων».
Γιὰ παράδειγμα, τὸ 40% τῶν Γάλλων πιστεύουν ὅτι ὁ χαρακτήρας τοῦ ἄνθρωπου ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὸν ἀστερισμὸ τοῦ ζῳδίου στὸ ὁποῖο γεννήθηκε, ἐνῷ στὴν Ἑλλάδα σύμφωνα μὲ ἔρευνα τῆς ICAP: 14% τοῦ πληθυσμοῦ μελετᾶ τὴ στήλη τοῦ «Ὡροσκοπίου» ἐπειδὴ πιστεύει στὰ ζῴδια, 33% ἔτσι «γιὰ πλάκα», ἐνῷ ἕνα μεγαλύτερο ποσοστό, τὸ 55,6% τῶν Ἑλλήνων πιστεύουν, ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ μποροῦν νὰ προβλέψουν τὰ μέλλοντα (ἄνδρες 50%, γυναῖκες 61%)! Τὰ παραπάνω δείχνουν ὅτι ἡ κατάσταση εἶναι πλέον ἀνησυχητική.
Ἡ Ἀποστολικὴ Διακονία ἀποφάσισε νὰ ἐκδώσει τὴν παροῦσα μελέτη τῶν Ἐπικ. Καθηγητῶν τῆς Ἀστροφυσικῆς κυρίων Μ. Δανέζη καὶ Σ. Θεοδοσίου, μὲ σκοπὸ νὰ πάρουν οἱ ἀναγνῶστες ἐπιστημονικὴ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα ἂν ἡ Ἀστρολογία εἶναι θρησκεία ἢ ἐπιστήμη. Μὲ τὴν εὐκαιρία, ὅμως, αὐτὴ ἐπιθυμοῦμε νὰ ἀναφερθεῖ καὶ ἡ ἄποψη τῆς Ἐκκλησίας μας πάνω στὸ θέμα:
Στὴν Ἁγία Γραφὴ ἡ Ἀστρολογία χαρακτηρίζεται ἀπάτη καὶ εἰδωλολατρεία. Καταδικάζεται ἀπὸ τοὺς ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ, τοὺς Προφῆτες, καὶ ἀπὸ διατάξεις τοῦ Νόμου. Συνιστᾶται στοὺς πιστοὺς νὰ μὴ καταφεύγουν σ᾿ αὐτήν, ἐνῷ θεωρεῖται μίασμα γιὰ τοὺς ἐκλεκτοὺς τοῦ Θεοῦ (Λευιτ. ιθ´ 26, 31· κ´ 6, 27. Ἔξοδος κβ´ 18. Ἡσ. κ´ 19, μζ´ 11-15). Ἀλλὰ καὶ στὴν Ἱερὰ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ὑπάρχουν πολλὲς μαρτυρίες ποὺ καταδικάζουν τὴν Ἀστρολογία. Αὐστηρὰ τοποθετοῦνται ἀπέναντί της ἡ «Διδαχὴ τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων», οἱ ἅγιοι Κύριλλος Ἱεροσολύμων, Κυρήνης Συνέσιος, Ἀλεξανδρείας Εὐσέβιος, Ἰωάννης Χρυσόστομος, Γρηγόριος Θεολόγος, Γρηγόριος Νύσσης κ.ἄ.
Εἶναι χαρακτηριστικά, μάλιστα, ὅσα γράφει ὁ μεγάλος δογματικὸς θεολόγος καὶ ἅγιος, Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: «Οἱ εἰδωλολάτρες παραδέχονται ὅτι μὲ τὴν ἀνατολὴ καὶ τὴ δύση καὶ τὴ σύγκρουση τῶν ἀστεριῶν αὐτῶν, τοῦ ἡλίου καὶ τῆς σελήνης, καθορίζονται ἡ ζωὴ καὶ οἱ πράξεις μας· μὲ αὐτὰ καταγίνεται ἡ ἀστρολογία Ἐμεῖς ὅμως οἱ χριστιανοὶ παραδεχόμαστε ὅτι ἀπ᾿ αὐτὰ διαμορφώνονται καιρικὲς καταστάσεις, ἡ βροχὴ καὶ ἡ ἀνοβρία, τὸ κρύο καὶ ἡ ζέστη, ἡ ὑγρασία καὶ ἡ ξηρασία καὶ οἱ ἄνεμοι καὶ τὰ παρόμοια, ἀλλὰ μὲ κανένα λόγο οἱ πράξεις μας· γιατὶ ἐμεῖς, ἐπειδὴ γίναμε αὐτεξούσιοι ἀπὸ τὸ Δημιουργό, εἴμαστε κύριοι σ᾿ αὐτές. Ἂν λοιπὸν ἀπὸ τὴν κίνηση τῶν ἀστεριῶν κάνουμε τὰ πάντα, κατ᾿ ἀνάγκην κάνουμε αὐτὸ ποὺ κάνουμε· καὶ αὐτὸ ποὺ γίνεται κατ᾿ ἀνάγκην οὔτε ἀρετὴ οὔτε κακία εἶναι. Καὶ ἂν οὔτε ἀρετὴ οὔτε κακία ἔχουμε, δὲν εἴμαστε ἄξιοι οὔτε γιὰ τοὺς ἐπαίνους καὶ τὰ στεφάνια, οὔτε γιὰ τὶς κατηγορίες ἢ τὶς τιμωρίες· ἐπιπλέον θὰ βρεθεῖ καὶ ὁ Θεὸς ἄδικος, δίνοντας σὲ ἄλλους ἀγαθὰ καὶ σὲ ἄλλους θλίψεις. Ἀλλὰ ἀκόμα οὔτε ὁ Θεὸς θὰ κυβερνᾶ οὔτε θὰ προνοεῖ γιὰ τὰ κτίσματά του, ἂν τὰ πάντα κατ᾿ ἀνάγκην ἄγονται καὶ φέρονται. Ἐπίσης καὶ ἡ λογικὴ θὰ μᾶς ἦταν περιττή- ἀφοῦ δὲν εἴμαστε κύριοι καμιᾶς πράξεως, σκεφτόμαστε περιττά. Τὸ λογικὸ πάντως μᾶς ἔχει δοθεῖ γιὰ τὴ σκέψη- κατὰ συνέπεια κάθε λογικὸ ὂν εἶναι καὶ αὐτεξούσιο».
Ἀλλὰ καὶ συνοδικὰ (61ος κανόνας τῆς ΣΤ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου) καταδικάζονται ἐκεῖνοι ποὺ προστρέχουν στοὺς ἀστρολόγους. Ἡ πράξη τους αὐτὴ θεωρεῖται συνεργασία μὲ τοὺς δαίμονες καὶ τοὺς ἐπιβάλλεται ἀπαγόρευση τῆς θείας κοινωνίας γιὰ ἕξι χρόνια, ἐνῷ ὅσοι παραμένουν ἀμετανόητοι καὶ συνεχίζουν νὰ ἐξαρτοῦν τὴ ζωή τους ἀπὸ τὴν κίνηση τῶν ἄστρων καὶ τὶς προβλέψεις τῶν ἀστρολόγων, ἀποκόπτονται ἀπὸ τὸ ἐκκλησιαστικὸ Σῶμα. Χρέος, λοιπόν, κάθε σοβαροῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ πιστοῦ χριστιανοῦ εἶναι νὰ ἐμπιστεύεται τὴ ζωὴ καὶ τὸ μέλλον του στὴν Πρόνοια τοῦ ἀγαθοῦ καὶ παντοδύναμου Θεοῦ καὶ νὰ ἀγωνίζεται γιὰ τὴ διαμόρφωσή τους κατὰ τὸ θέλημά Του κι ὄχι νὰ καταφεύγει στὴν ἀπάτη τῆς Ἀστρολογίας.
Ἡ Ἀποστολικὴ Διακονία

ΕΚ ΒΑΘΕΩΝ

Ὅταν πρὶν ἀρκετοὺς μῆνες προσκληθήκαμε ἀπὸ τὸν Ραδιοφωνικὸ Σταθμὸ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, προκειμένου νὰ ἐκφράσουμε, σὰν ἀστρονόμοι, τὴν ἄποψή μας πάνω στὸ θέμα τῆς Ἀστρολογίας, εἶναι ἀλήθεια ὅτι αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς κατακλύζει τὸ τεράστιο δέος τοῦ ἀπολογητῆ.
Ἡ αἴσθηση αὐτὴ δὲν πήγαζε ἀπὸ τὴν συνειδητοποίηση τῆς ἄγνοιας ἑνὸς θέματος, ὅπως αὐτὸ τῆς Ἀστρολογίας, ποὺ ἐν τέλει δὲν ἔχει καμιὰ οὐσιαστικὴ σχέση μὲ τὸ ἀντικείμενο τῆς Ἐπιστήμης μας. Ἀντίθετα, ἔχοντας ἀσχοληθεῖ πέραν τῆς 20ετίας μὲ τὴν ἐπιστημονικὴ ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας τοῦ ἐφηρμοσμένου, ἀλλὰ καὶ φιλοσοφικοῦ, ὑπόβαθρου τῆς Ἀστρολογίας, ἀναρωτιόμαστε ἂν εἴχαμε ἀκόμα τὴν κοινωνική, ἐπιστημονικὴ καὶ φιλοσοφικὴ ὡριμότητα, προκειμένου νὰ ἐκφράσουμε τὴ γνώση καὶ τὶς σκέψεις μας πάνω στὸ τεράστιο αὐτὸ θέμα, μὲ πνεῦμα σύνεσης, ἐπιστημονικῆς ἀκρίβειας καὶ δικαιοσύνης, μακριὰ ἀπὸ ἀνθρώπινες ἢ κοινωνικὲς προκαταλήψεις, οἱ ὁποῖες θὰ μποροῦσαν νὰ ἐπηρεάσουν τὴν τελικὴ κατάληξη τῶν σκέψεών μας.
Κατὰ τὴ διάρκεια δυὸ συζητήσεων, ποὺ τελικὰ ἔγιναν στὸ Ραδιοφωνικὸ Σταθμὸ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀποφασίσαμε νὰ ἀναφερθοῦμε, σὲ μιὰ ἄγνωστη στὸ πλατὺ κοινὸ πτυχὴ τῆς Ἀστρολογίας, τὴν «Ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία», ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὴ φιλοσοφικὴ καὶ «ἐπιστημονική», κατὰ κάποιον τρόπο, βάση τῶν ἀστρολογικῶν ἀπόψεων. Τὴν ἐπιλογὴ κάναμε ἐπειδὴ πιστεύουμε ὅτι αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ περιοχή, ἡ ὁποία δὲν ἀναφέρεται, ἢ ἀποκρύπτεται, ἀπὸ τὴν Ἀστρολογία, ἀποτελεῖ τὴ βάση τῶν τεράστιων προβλημάτων, τὰ ὁποῖα ἐρεθίζουν τὴν ἐπιστημονικὴ ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνθρώπινη περιέργεια, ὁδηγώντας τὸ πλατὺ κοινὸ σὲ ἐσφαλμένα, πολλὲς φορές, συμπεράσματα.
Τὶς βασικές μας αὐτὲς σκέψεις, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐπισήμανση τοῦ ἀγνώστου, σχεδόν, αὐτοῦ θέματος, ἀποφασίσαμε νὰ καταγράψουμε, ἐν συντομίᾳ, στὶς λίγες αὐτὲς σελίδες, ὅταν αὐτὸ μᾶς ζητήθηκε ἀπὸ τὸν Διευθυντὴ Ἐκδόσεων τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας.
Διατυπώνοντας αὐτὲς τὶς σκέψεις μας εἶναι γεγονός, ὅτι προσπαθήσαμε, ἂν καὶ μεγαλωμένοι μὲ τὰ νάματα τῆς Ὀρθοδοξιας, νὰ σταθοῦμε ἔξω ἀπὸ θρησκευτικὰ καὶ κοινωνικὰ δόγματα, ὑπηρετώντας ἁπλὰ κι ἀληθινὰ μόνο τὴν ἐπιστημονικὴ ἀλήθεια καὶ δεοντολογία. Μὲ τὸν τρόπο αὐτόν, πιστεύουμε, ὅτι ὁ λόγος καὶ ἡ γραφή μας μπορεῖ νὰ γίνει ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὸ σύνολο τῶν συνανθρώπων μας, ἀσχέτως θρησκευτικῶν ἢ κοινωνικῶν διαφοροποιήσεων.
Ἕνα δεύτερο σημεῖο στὸ ὁποῖο θὰ πρέπει νὰ σταθοῦμε καὶ νὰ ἐξηγήσουμε σ᾿ αὐτοὺς ποὺ θὰ διαβάσουν τὶς σκέψεις μας εἶναι ὁ σκοπός, ὁ τελικὸς δηλαδὴ στόχος ποὺ θέλουμε νὰ ὑπηρετήσουμε. Ὅπως θὰ γίνει ἐλπίζουμε σαφές, μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν ἑπόμενων σελίδων, δὲν θέλουμε ν᾿ ἀποδείξουμε τίποτα, οὔτε θέλουμε νὰ πείσουμε κανέναν γιὰ τίποτα. Αὐτὸ ποὺ προσπαθοῦμε νὰ κάνουμε εἶναι, νὰ φέρουμε στὸ φῶς τῆς δημοσιότητας, ἄγνωστες σὲ πολλοὺς πτυχὲς καὶ παραμέτρους τοῦ θέματος «Ἀστρολογία», οἱ ὁποῖες θὰ μποροῦσαν νὰ ὁδηγήσουν κάθε ἀναγνώστη μας σὲ μιὰ πιὸ ἀληθινὴ καὶ σαφῆ ἀντιμετώπιση τοῦ θέματος.
Ἐλπίζουμε ὅτι σταθήκαμε συνεπεῖς στὸν στόχο μας καὶ πειστικοὶ στὸ λόγο μας.
Οἱ συγγραφεῖς

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ

1. Ἐπιστημονικὸ φαινόμενο

Πρὶν ὁδηγήσουμε τὴν ἀναζήτησή μας στὴν καρδιὰ τοῦ θέματός μας, ἴσως εἶναι καλὸ νὰ δοθοῦν κάποιες ἀπαντήσεις, πάνω σὲ μιὰ σειρὰ ἐρωτημάτων, ποὺ σχεδὸν πάντα γεννῶνται στὴ σκέψη τοῦ κοινοῦ κατὰ τὴ διάρκεια συζητήσεων, ἀνάμεσα σὲ ἐπιστήμονες ἀστρονόμους καὶ ἀστρολόγους.
Τὸ πρῶτο ἀπὸ τὰ ἐρωτήματα ποῦ χαράζουν τὴν σκέψη εἶναι: «Πότε ἕνα φαινόμενο μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ἐπιστημονικό;». Σύμφωνα μὲ τὴν ἐπικρατοῦσα ἐπιστημονικὴ ἄποψη ἕνα φαινόμενο καταχωρεῖται σὰν ἐπιστημονικὸ ἂν πληροῖ τοὺς 3 πιὸ κάτω ὅρους:
α) Ὑπακούει σὲ συγκεκριμένους, γνωστοὺς καὶ ἐπιστημονικὰ ἐκφρασμένους φυσικοὺς νόμους.
β) Εἶναι γνωστὲς οἱ φυσικὲς συνθῆκες κάτω ἀπὸ τὶς ὁποῖες τὸ φαινόμενο αὐτὸ δημιουργεῖται καὶ ἐξελίσσεται, καὶ τέλος
γ) Τὸ φαινόμενο αὐτὸ μπορεῖ ν᾿ ἀναπαραχθεῖ κατὰ βούληση, ἀνεξαρτήτως τόπου καὶ χρόνου, ἂν ἐξασφαλισθοῦν οἱ ἀναγκαῖες φυσικὲς συνθῆκες.

2. Τὸ πρόβλημα τοῦ ἐννοιολογικοῦ περιεχομένου

Μὲ βάση τοὺς τρεῖς προηγούμενους ὄρους, ἔχουν καταχωρηθεῖ σὰν ἐπιστημονικὰ διάφορα φυσικὰ φαινόμενα (ὁ ἠλεκτρισμός, ὁ μαγνητισμός, ἡ ἐνέργεια) καὶ ἔχει γεννηθεῖ ἕνα πλῆθος παράγωγων λέξεων, οἱ ὁποῖες ἔχοντας μία συγκεκριμένη σημασία τὰ περιγράφουν.
Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ γεννήθηκε ἡ ἐπιστημονικὴ ὁρολογία, δηλαδὴ ἕνα σύνολο λέξεων-ὅρων, οἱ ὁποῖες ἔχοντας ἕνα σαφὲς ἐννοιολογικὸ περιεχόμενο, περιγράφουν ἐπακριβῶς συγκεκριμένες φυσικὲς καταστάσεις ἢ ἐκφράσεις τῶν ἐπιστημονικῶν φαινομένων, ἢ τῶν ἀποτελεσμάτων τους.
Ἕνα ἀπὸ τὰ βασικὰ προβλήματα ποὺ δυσχεραίνει τὴ συζήτηση μεταξὺ ἀστρολόγων καὶ ἐπιστημόνων, ὁποιουδήποτε κλάδου, εἶναι τὸ ὅτι οἱ ἀστρολόγοι δανείζονται καὶ χρησιμοποιοῦν τὴν ἐπιστημονικὴ ὁρολογία, ἀφαιρώντας της ὅμως τὸ ἐννοιολογικὸ περιεχόμενο.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ Ἀστρολογία χρησιμοποιεῖ γιὰ λόγους ἐντυπωσιασμοῦ ἢ ἄγνοιας, ἐπιστημονικοὺς ὅρους, προκειμένου νὰ ἐκφράσει ἔννοιες ἢ φαινόμενα ἄσχετα μ᾿ ἐκεῖνα ποὺ οἱ ὅροι αὐτοὶ ἔχει συμφωνηθεῖ, ἀπὸ τὴν ἐπιστημονικὴ κοινότητα, νὰ ἐκφράζουν.
Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς ἐπιπόλαιας χρήσης ἐπιστημονικῶν ὅρων, προκειμένου νὰ περιγραφοῦν καταστάσεις διαφορετικὲς ἀπὸ ἐκεῖνες τὶς ὁποῖες οἱ ὅροι αὐτοὶ ἐκφράζουν, εἶναι, ἡ Ἀστρολογία νὰ ἀποκτᾶ μιὰ πλαστὴ γλωσσικὴ ἐπιστημονικοφάνεια. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν ἡ Ἀστρολογία ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ πείθει ἐκείνους ποὺ δὲν ἀσχολοῦνται μὲ τὶς φυσικὲς ἐπιστῆμες, ὅτι ἀποτελεῖ κομμάτι τῆς ἐπιστήμης.
Ὡς ἐκ τούτου, οἱ ἀναγνῶστες ἀστρολογικῶν κειμένων πρέπει νὰ εἶναι ἐξ ἀρχῆς σχεδὸν σίγουροι ὅτι, ἂν συναντήσουν ἐπιστημονικοὺς ὅρους ὅπως, ἠλεκτρισμός, ἠλεκτρισμένο, μαγνητισμός, μαγνητισμένο, ἀκτινοβολία, ἐνέργεια, κραδασμὸς κ.λπ., οἱ ὅροι αὐτοὶ δὲν περιγράφουν φυσικὲς ἐπιστημονικὰ καταστάσεις, ἄλλα ἄλλες, ἀγνώστου δομῆς καὶ προέλευσης.
Τὸ γεγονὸς αὐτὸ εἶναι ἕνα ἀκόμα στοιχεῖο ποὺ κάνει ἐξ ἀρχῆς ἀδύνατη τὴ συζήτηση μεταξὺ ἐπιστημόνων καὶ ἀστρολόγων, ἐφόσον δὲν ὑπάρχει μιὰ κοινὰ ἀποδεκτὴ ὁρολογία-γλώσσα, μέσῳ τῆς ὁποίας θὰ γίνει δυνατὴ ἡ νοητικὴ ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία.

3. Ἐπιστημονικὴ πρόβλεψη

Μετὰ ὅλα τὰ προηγούμενα, μποροῦμε νὰ κάνουμε μιὰ πρώτη διάκριση ἀνάμεσα στὶς ἔννοιες «ἐπιστημονικὴ πρόβλεψη» καὶ «προφητεία».
Σὰν ἐπιστημονικὴ πρόβλεψη θεωροῦμε τὴν προαναγγελία ἢ τὴν ἀναμονὴ κάποιου φαινομένου ἢ γεγονότος, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἀπόῤῥοια τῆς σαφοῦς γνώσης, τῶν φυσικῶν αἰτίων καὶ συνθηκῶν ποὺ συντελοῦν στὴν γέννηση, τὴν ἐξέλιξη ἢ τὴν περιοδικὴ ἐπανάληψη τοῦ φαινομένου αὐτοῦ. Ἡ ἔννοια τῆς ἐπιστημονικῆς πρόβλεψης, εἶναι στενὰ συνδεδεμένη μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἐπιστημονικῆς ἀπόδειξης.
Ἀποδεικνύω ἐπιστημονικὰ σημαίνει, ἀνακαλύπτω τοὺς νόμους τῆς φύσης ποὺ ὁδηγοῦν τὰ φαινόμενα νὰ δροῦν ἔτσι καὶ ὄχι ἀλλιῶς. Σημαίνει, ὅτι μπορῶ νὰ περιγράψω τοὺς νόμους αὐτοὺς μαθηματικὰ ἢ φυσικά, καὶ μέσα ἀπὸ τὴ βαθειὰ γνώση τῶν ἐπαναλαμβανόμενων ρυθμῶν ἐξέλιξής τους, ὅτι μπορῶ νὰ προβλέπω τὴν ἑκάστοτε ἔκφραση τοὺς μέσα στὸ χῶρο καὶ τὸ χρόνο.

4. Προφητεία

Ὡς προφητεία, θεωροῦμε τὴν προσπάθεια πρόβλεψης γεγονότων ἢ φαινομένων, χωρὶς νὰ δίνεται συγχρόνως καμιὰ ἐπιστημονικὴ ἐξήγηση τῶν αἰτίων ἢ συνθηκῶν, ἀπὸ τὶς ὁποῖες συνάγεται αὐτὸ τὸ εἶδος τῆς πρόβλεψης.
Στὶς περισσότερες περιπτώσεις, ἡ προφητεία εἶναι ἀπόῤῥοια μεταφυσικῶν, ἀποκρυφιστικῶν, ἢ θρησκευτικῶν δογμάτων, ἡ ἀλήθεια τῶν ὁποίων ἔχει σχέση μὲ κάποιο εἶδος θρησκευτικῆς, ἢ μεταφυσικῆς πίστης, γεγονὸς ποὺ εἶναι ἀναφαίρετο δικαίωμα καὶ ψυχικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ δυνατότητα ὕπαρξης προφητειῶν εἶναι ἀποδεκτὴ φιλοσοφικά, ἐφόσον πέρα ἀπὸ κάθε ἐπιστημονικὴ ἀναζήτηση, ὑπάρχει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος δὲν ἐπιδέχεται καμιὰ ἐπιστημονικὴ ἐπεξεργασία ἢ διερεύνηση. Ό Θεὸς γιὰ ὅλους τοὺς πολιτισμούς, ἀποτελεῖ φύση καὶ ἔννοια ὑπέρλογη καὶ μεταφυσική, τὴν ὁποία τείνουμε νὰ προσεγγίσουμε μέσῳ προσωπικῶν ψυχικῶν καὶ συναισθηματικῶν κριτηρίων, τὰ ὁποῖα δὲν ὑπόκεινται σὲ ὑπαρκτοὺς ἐπιστημονικοὺς κανόνες.
Παρ᾿ ὅλα τὰ προηγούμενα, πολλὲς φορὲς κατὰ τὴ διάρκεια τῶν αἰώνων, ὑπῆρξαν περιπτώσεις ταύτισης τῶν ἐννοιῶν τῆς «ἐπιστημονικῆς πρόβλεψης» καὶ τῆς «προφητείας».
Ἡ ταύτιση αὐτή, ὁπότε συναντᾶται, ὀφείλεται κυρίως ἀτοὺς παρακάτω δυὸ παράγοντες:
α) Σὰν πρῶτο παράγοντα μποροῦμε νὰ διακρίνουμε τὴν ἐπιστημονικὴ ἢ κοινωνικὴ σκοπιμότητα τῆς περιόδου.
Χαρακτηριστικὸ παράδειγμα ἀποτελεῖ ἡ πρόβλεψη τῶν ἡλιακῶν καὶ σεληνιακῶν ἐκλείψεων ἀπὸ τοὺς Βαβυλωνίους καὶ Αἰγυπτίους ἱερεῖς. Οἱ προβλέψεις αὐτῶν τῶν γεγονότων, ὅσον ἀφορᾷ στοὺς ἀστρονόμους - ἱερεῖς, ἦταν ἐπιστημονικές, ἐφόσον ἦταν γνωστὰ τὰ φυσικὰ αἴτια καὶ οἱ νόμοι τοῦ ἐπαναλαμβανόμενου κύκλου τῶν φαινομένων αὐτῶν.
Ἡ προαναγγελία ὅμως τῶν ἐκλείψεων, ὅσον ἀφορᾷ τὸ λαό, ὁ ὁποῖος ἀγνοοῦσε τὰ αἴτια καὶ τοὺς νόμούς τους, φάνταζε ὡς προφητεία. Λόγω τοῦ γεγονότος αὐτοῦ, οἱ ἐκλείψεις ἀποτελοῦσαν γιὰ τὶς μάζες, ὑπερφυσικὲς ἐκφράσεις τῆς βούλησης τῶν ἑκάστοτε θεῶν τους.
β) Ἕνας δεύτερος παράγοντας ὑπῆρξε ἡ ἀνθρώπινη ἐπιπολαιότητα. Στὴν περίπτωση αὐτή, ἡ σύγχυση τῶν ἐννοιῶν ἔχει σὰν στόχο, τὴν ἀνάδειξη κάποιων ἀμφιλεγόμενων ἀπόψεων, προκειμένου αὐτὲς νὰ γίνουν ἀποδεκτὲς ἀπὸ τὸ εὐρὺ κοινό. Ἡ ἐπιπολαιότητα αὐτὴ μετατρέπεται σὲ ἐγκληματικὴ σκοπιμότητα, ἂν μέσῳ αὐτῆς τῆς ταύποης ἐπιχειρεῖται ἡ ἐσκεμμένη παραπλάνηση τοῦ κοινοῦ, μὲ ἀπώτερο στόχο τὴ δόξα ἢ τὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο.
Ὅσον ἀφορᾷ στὴν Ἀστρολογία, οἱ στόχοι τοὺς ὁποίους ὑπηρετεῖ ἡ ἐσκεμμένη ταύτιση τῶν ἐννοιῶν «ἐπιστημονικὴ πρόβλεψη» καὶ «προφητεία», καθὼς καὶ ἡ χρησιμοποίηση ἐπιστημονικῶν ὅρων χωρὶς τὸ ἐννοιολογικό τους περιεχόμενο, ποικίλουν ἀνάλογα μὲ τὴν ἐποχή.

5. Πέρα ἀπὸ τὴν ἐπιστημονικὴ γνώση

Πέρα ὅμως ἀπὸ τὰ θέματα γνώσης, ἡ ἔννοια ἐπιστήμη συμπεριλαμβάνει ἕνα σύνολο κανόνων ἤθους, τοὺς ὁποίους ὁ ἐπιστήμονας πρέπει νὰ ἀποδέχεται καὶ νὰ ἐφαρμόζει. Ἄπό τους κανόνες αὐτοὺς διακρίνουμε τρεῖς, τοὺς πιὸ σημαντικούς:
α) Τὴν ἐπίγνωση τῆς δυνατότητας σφάλματος. Εἶναι σὲ ὅλους γνωστὸ ὅτι ἡ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα, ὅπως τὴν ὁριοθετήσαμε στὰ προηγούμενα, ἔχει ζωὴ μόλις 300 περίπου ἐτῶν.
Ἡ μικρὴ αὐτὴ ζωὴ τῆς ἀποδεικτικῆς ἐπιστημονικῆς σκέψης, ἔχει πείσει τοὺς ἐπιστήμονες ὅτι αὐτὰ ποὺ δὲν γνωρίζουν, γύρω ἀπὸ τοὺς φυσικοὺς νόμους καὶ τὰ συμπαντικὰ γεγονότα, εἶναι ἀπείρως περισσότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ γνωρίζουν. Ὅμως καὶ γι᾿ αὐτὰ ἀκόμα τὰ γεγονότα ἢ φαινόμενα, τὰ ὁποῖα θεωροῦνται γνωστὰ καὶ διερευνημένα, ἡ ἐπιστήμη διατηρεῖ σχετικὲς ἀνθρώπινες ἐπιφυλάξεις, ἀναγνωρίζοντας τὴν δυνατότητα ἀνθρώπινου σφάλματος, ἢ κακῆς ἀνθρώπινης ἐκτίμησης τῆς εὐρύτητας ἢ ποιότητα τῶν φυσικῶν παραμέτρων ποὺ ἐπιδροῦν στὴ γέννηση, ἢ στὴν ἐξέλιξη τῶν φαινομένων.
Ή ἐπίγνωση τῆς περιορισμένης ἀνθρώπινης γνώσης καὶ τῆς πιθανότητας σφάλματος ἔχει σὰν ἀποτέλεσμα, ὁ ἐπιστήμονας νὰ εἶναι σεμνὸς καὶ ταπεινός, ἀναγνωρίζοντας τὴν ἀλήθεια τῶν λόγων τοῦ Σωκράτη: «ἓν οἶδᾳ ὅτι οὐδὲν οἶδα» (ἕνα γνωρίζω ὅτι τίποτα δὲν γνωρίζω).
Τὸν βασικὸ αὐτὸ ἐπιστημονικὸ κανόνα δὲν ἀποδέχεται στὴν πράξη ἡ Ἀστρολογία. Οἱ ἀστρολόγοι, ὄντας ὑπερόπτες, διαπνέονται ἀπὸ τὴ βεβαιότητα ὅτι ὅλα ὅσα πιστεύουν εἶναι μοναδικὰ καὶ μὴ ἐπιδεχόμενα τροποποιήσεων ἢ σφαλμάτων. Μὲ λίγα λόγια, αὐτὸ ποὺ φαίνεται νὰ πιστεύει ἡ Ἀστρολογία εἶναι ἀντίθετο μὲ τὴν ρήση τοῦ Σωκράτη καὶ μπορεῖ νὰ ἐκφραστεῖ μὲ ἕνα ἀντίθετο ρητό, «ἓν οἶδᾳ ὅτι τὰ πάντα οἶδα» (ἕνα γνωρίζω, ὅτι γνωρίζω τὰ πάντα).
Ἀναγνωρίζοντας ὅμως οἱ ἐπιστήμονες ὅτι δὲν γνωρίζουν τὰ πάντα, δὲν εἶναι διατεθειμένοι νὰ ἀποδεχθοῦν χωρὶς ἔρευνα καὶ ἀποδεικτικὸ ὑλικό, ὁτιδήποτε προτείνεται ἀπὸ ὁποιονδήποτε, πιεζόμενοι ἀπὸ κοινωνικές, προσωπικὲς ἢ πολιτικὲς προκαταλήψεις, ἀποβλέποντας ἁπλὰ σὲ ὠφελιμιστικὰ ἀνταλλάγματα πλούτου ἢ δόξας. Πόσο μᾶλλον δὲν προτίθεται ἡ ἐπιστήμη νὰ ἀναγνωρίσει γεγονότα, τὰ ὁποῖα ὄχι μόνο δὲν εἶναι ἐπιδεκτικὰ ἐπιστημονικῆς ἐπιβεβαίωσης, ἀλλὰ ἀντιτίθενται στὴν ἤδη ὑπάρχουσα γνώση.
Οἱ ἐπιστήμονες ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ εἶναι ἕτοιμοι νὰ ἀποδεχθοῦν ὅτι ἔχουν ἄδικο σὲ κάποιες ἀπόψεις τους, ἐνῷ δὲν ἔχουν κανένα ἐνδοιασμὸ νὰ ἐρευνήσουν καὶ νὰ διατυπώσουν ἀλήθειες ποὺ θέτουν σὲ ἀμφισβήτηση καὶ αὐτὰ ἀκόμα τὰ θεμέλια της σύγχρονης ἐπιστημονικῆς γνώσης.
Ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη δὲν φοβᾶται νὰ συζητᾶ καὶ νὰ ἀναζητᾶ τὴν ἀλήθεια ὅσον ἄφορα τὴν ὕπαρξη καὶ τὴ φύση τῶν μελανῶν ὀπῶν, καὶ τῆς δυνατότητας μέσῳ τῶν διαδοχικῶν ὁριζόντων, ποὺ ἴσως ὑπάρχουν στὸ ἐσωτερικό τους, νὰ ὁδηγούμεθα πρὸς τὸ παρελθὸν ἢ τὸ μέλλον.
Δὲν ἔχει κανένα ἐνδοιασμὸ ἡ σύγχρονη Ἀστροφυσικὴ νὰ ἐρευνᾶ φιλοσοφικὰ καὶ ἐπιστημονικά, τὴν δυνατότητα ὕπαρξης ἑνὸς δεύτερου ἀντιπαράλληλου Σύμπαντος, τὸ ὁποῖο ἴσως συνυπάρχει μὲ τὸ δικό μας, χωρὶς ὅμως νὰ γίνεται ἀντιληπτὸ ἀπὸ ἐμᾶς. Τέλος ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη δὲν συγκρατεῖται ἀπὸ κανένα δόγμα προκειμένου νὰ συνεχίσει μὲ ἐπιμονὴ καὶ ὑπομονὴ νὰ ἀναζητᾶ ἄλλους ἐξωγήινους πολιτισμοὺς στὰ μακρινὰ ἀστέρια τοῦ Σύμπαντος.
β) Ἡ διδασκαλικὴ εὐαισθησία. Ἡ διδασκαλικὴ εὐαισθησία, ἀποτελεῖ τὴν εἰδοποιὸ διαφορὰ μεταξὺ τοῦ δάσκαλου ἐπιστήμονα - ἐρευνητῆ καὶ τοῦ ἐπαγγελματία - ἀστρολόγου.
Ὁ δάσκαλος ἐπιστήμονας, ἔχει ἀσφαλῶς μέσα του μία διαμορφωμένη ἀναπόδεικτη πίστη γιὰ τὴν ἀλήθεια ἢ ὄχι κάποιων φαινομένων ἢ γεγονότων. Ἡ πίστη αὐτὴ πηγάζει ἀπὸ τὴ φιλοσοφική, μεταφυσική, θρησκευτικὴ ἢ κοινωνικὴ συγκρότησή του σὰν ἀνθρώπου, καὶ ἀποτελεῖ κυρίαρχο στοιχεῖο τῆς ψυχικῆς καὶ πνευματικῆς του ὑπόστασης. Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ τονιστεῖ εἶναι ὅτι πολλὲς φορὲς τὰ ἑκάστοτε ἐσωτερικὰ «πιστεύω» τοῦ ἐπιστήμονα, μπορεῖ νὰ εἶναι ἀντίθετα καὶ πρὸς αὐτὲς τὶς κυρίαρχες ἐπιστημονικὲς ἀπόψεις τῆς περιόδου. Τὴν πίστη του στὶς ἀπόψεις αὐτὲς ὁ ἐπιστήμονας δάσκαλος προσπαθεῖ, χρησιμοποιώντας κάθε ἐπιστημονικὸ μέσο, νὰ ἀποδείξει καὶ νὰ τεκμηριώσει.
Κατὰ τὴ διάρκεια ὅμως τῆς ἀποδεικτικῆς διαδικασίας, τὸ διδακτικὸ ἦθος. δὲν ἐπιτρέπει στὸν δάσκαλο ἐπιστήμονα νὰ διδάξει στοὺς μαθητές του, ἀλλὰ καὶ στὸ εὐρύτερο κοινό, τὶς ἐσωτερικές του ἀπόψεις, οἱ ὁποῖες μπορεῖ στὸ μέλλον νὰ ἀποδειχθοῦν λανθασμένες.
Ὁ ἐπιστήμονας δάσκαλος, δὲν θεωρεῖ ἠθικὸ νὰ χρησιμοποιεῖ τὸ προσωπικὸ καὶ ἐπιστημονικό του κύρος, ἢ ἀκόμα τὸ ψυχικὸ καὶ συναισθηματικὸ δέος ποὺ πολλὲς φορὲς προκαλοῦν τὰ ἄδυτα τοῦ συμπαντικοῦ μυστηρίου, προκειμένου νὰ λύσει, μέσῳ τῶν μαθητῶν του, προσωπικὰ προβλήματα ὑλικῆς του ἀποκατάστασης, ἢ κοινωνικῆς προβολῆς καὶ ἐπιβεβαίωσης.
γ) Ὁ σεβασμὸς στὸν παράγοντα «ἄνθρωπος». Ἕνα γεγονὸς ὅμως τὸ ὁποῖο θὰ πρέπει νὰ σημειώσουμε εἶναι ὅτι τὴν γνώση ὁ ἐπιστήμονας πρέπει νὰ τὴν χρησιμοποιεῖ μὲ τρόπο ὥστε νὰ γίνεται σεβαστὴ ἢ νοητική, συναισθηματική, ψυχικὴ καὶ βιολογικὴ ἰδιαιτερότητα κάθε ἄνθρωπου. Ἡ ἐπιστήμη δὲν εἶναι αὐτοσκοπός, ἀλλὰ μέσον ἀνάπτυξης τῶν φυσικῶν, νοητικῶν, ψυχικῶν καὶ συναισθηματικῶν δυνατοτήτων τοῦ ἀνθρώπου.
Σάν παράδειγμα ἀναφέρουμε τὴν πρακτικὴ τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης. Ἂν καὶ σὲ πολλὲς περιπτώσεις ἕνα σύνολο ἀνθρώπων πάσχει ἀπὸ τὴν ἴδια ἀκριβῶς ἀσθένεια, τὸ εἶδος καὶ ἡ ποσότητα τοῦ φαρμάκου διαφέρει ἀπὸ ἀσθενῆ σὲ ἀσθενῆ. Ἡ ἐν γένει ἰατρικὴ ἀγωγὴ εἶναι συνάρτηση εἰδικότερων βιολογικῶν ἢ καὶ ψυχικῶν δυνατοτήτων καθενὸς ξεχωριστὰ καὶ καθορίζεται μὲ προσοχὴ ἀπὸ τὸν θεράποντα ἰατρό, μετὰ ἀπὸ προσεκτικὴ ἀνάλυση τῆς εἰκόνας τοῦ συγκεκριμένου ἀσθενῆ.
Εἶναι ἀδιανόητη γιὰ τὴ σύγχρονη ἰατρικὴ ἐπιστήμη, κάθε γενικευμένη καὶ ἀόριστη δήλωση, στὰ μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης, π.χ. τῆς μορφῆς «ἂν πάσχεις ἀπὸ ἕλκος τοῦ στομάχου πάρε τὸ τάδε φάρμακο στὴν τάδε δοσολογία».
Ὁμοίως ὁ θεράπων ἰατρός, γιὰ τοὺς ἴδιους λόγους, ἀποκαλύπτει σὲ διαφορετικὸ βαθμὸ καὶ μὲ διαφορετικὸ τρόπο γιὰ κάθε ἀσθενῆ, τὴν σοβαρότητα καὶ τὴν πιθανὴ τελικὴ ἐξέλιξη τῆς ἀῤῥώστιας του.
Ἀντίθετα, οἱ ἀστρολόγοι δὲν δείχνουν τὴν ἴδια εὐαισθησία στὴν ἰδιαιτερότητα τῆς φύσης κάθε ἀνθρώπου.
Γιὰ παράδειγμα, ἐνῷ πιστεύουν (σωστὰ ἢ ὄχι) ὅτι ἡ ἁπλὴ γνώση τοῦ εἴδους τοῦ ζῳδίου δὲν εἶναι ἀρκετὴ προκειμένου νὰ κάνουν σωστὴ πρόβλεψη ποὺ νὰ ἀφορᾷ τὴ ζωὴ κάποιου συγκεκριμένου ἀνθρώπου (χρειάζεται τὸ ἔτος, ἡ ἡμέρα καὶ ἡ ὥρα γέννησης) χωρὶς κανέναν ἐνδοιασμὸ κάνουν ἀστρολογικὲς προβλέψεις ὀτὰ μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης, στηριζόμενοι μόνο στὸ ζώδιο κάθε ἀνθρώπου, ἀδιαφορώντας γιὰ τὶς ὅποιες ψυχικὲς ἢ συναισθηματικὲς ἐπιπτώσεις μποροῦν νὰ ἔχουν οἱ ἀτελεῖς, σύμφωνα μὲ τὴν Ἀστρολογία, ἀπόψεις τους γιὰ τὸ ἀφελὲς ἀκροατήριο ποὺ τοὺς παρακολουθεῖ.
300.000.000
ΚΕΡΔΙΖΕΤΕ ΣΤΟ
ΛΟΤΤΟ
ΔΙΕΘΝΟΥΣ Φήμης Ἀστρολόγος ἀποκαλύπτει
τοὺς ΤΥΧΕΡΟΥΣ ΣΑΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
μέσα ἀπὸ τὶς ἀπόκρυφες πτυχὲς
τοῦ Κινέζικου Μυστικισμοῦ.
Ἀποστείλατε ἡμερομηνία - χρονολογία
γεννήσεως καὶ νούμερο παπουτσιῶν,
Ἐσωκλείοντας: γραμματόσημο 60 δρχ.
και 1.000 ΔΡΑΧΜΕΣ επιταγή.
Τ.Θ.: . . .
Ἀστρολογία - οἰκονομικὴ ἀπάτη. Γιὰ νὰ κερδίσουμε στὸ ΛΟΤΤΟ, ἐκτὸς ἀπὸ 1.000 δραχμές, ὁ Ἀστρολόγος - «ἐπιστήμονας» ζητάει καί... τὸ νούμερο τοῦ παπουτσιοῦ μας!!!

6. Κάποιες τελικὲς σκέψεις.

Μετὰ ὅλα τὰ προηγούμενα ἡ προσωπική μας, μὴ ἀλάνθαστη, ἄποψη εἶναι ὅτι ἡ Ἀστρολογία στὴν ἐφαρμοσμένη μορφή της, ἄσχετα τοῦ ἂν εἶναι ἀληθινὴ ἢ ὄχι ἡ γνώση ποὺ ἐπαγγέλλεται, διακρίνεται ἀπὸ μιὰ σειρὰ ἀδυναμιῶν, ὅπως:
α) Χρησιμοποιεῖ ἐπιστημονικοὺς ὅρους, προκειμένου νὰ περιγράψει φαινόμενα ἄσχετα μὲ ἐκεῖνα ποὺ οἱ ὅροι αὐτοὶ ἔχουν συμφωνηθεῖ νὰ περιγράφουν ἀπὸ τὴν ἐπιστημονικὴ κοινότητα
β) Δὲν ἀποδέχεται τὴν πιθανότητα σφάλματος, ὁρισμένων βασικῶν της θέσεων.
γ) Δὲν διαπνέεται ἀπὸ τὴν ποιότητα τῆς ἐπιστημονικῆς διδασκαλικῆς εὐαισθησίας καὶ τέλος,
δ) Δὲν σέβεται τὴν ἰδιαιτερότητα τῆς φύσης, τῆς ψυχῆς καὶ τῆς εὐαισθησίας, ξεχωριστὰ κάθε ἀνθρώπου.
Οἱ τέσσερις αὐτὲς ἀδυναμίες, δημιουργοῦν βάσιμες ἐντυπώσεις ὅτι ἡ Ἀστρολογία, ἄσχετα ἂν εἶναι σωστὲς ἢ ὄχι οἱ θέσεις της πάνω σὲ ἕνα σύνολο φαινομένων (γεγονὸς ποὺ θὰ σχολιάσουμε στὴ συνέχεια), δὲν διαπνέεται, οὔτε σέβεται τὴν ἐπιστημονικὴ δεοντολογία. Καὶ μόνο τὸ γεγονὸς αὐτὸ τὴν κάνει ἐπιστημονικὰ ἀφερέγγυα, μηδενίζοντας τὴ δυνατότητα, τῆς ἔστω καὶ φιλοσοφικῆς ἐπαφῆς της μὲ τὴν ἐπιστημονικὴ κοινότητα.

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ:
Θρησκεία ἢ Ἐπιστήμη;

Σύντομη Ἱστορικὴ ἀναδρομή

α) Στὴν ἀρχαία Βαβυλώνα.

Ἀρχίζοντας μία σύντομη πορεία στὶς Ἱστορικὲς ρίζες τῆς Ἀστρολογίας, εἶναι ἐνδιαφέρον νὰ σταθοῦμε καὶ νὰ ἐξετάσουμε τὸ περιεχόμενο κάποιων παρεξηγημένων ἐφαρμογῶν τῆς ἐπιστημονικῆς γνώσης τῶν Βαβυλωνίων, ποὺ θεωροῦνται, κατὰ κάποιον τρόπο, οἱ πατέρες τῆς Ἀστρολογίας.
Ὅπως εἶναι γνωστό, πρῶτοι οἱ Βαβυλώνιοι μελέτησαν τὸν ἔναστρο οὐρανὸ καὶ κατέγραψαν μὲ ἐπιμέλεια τὰ ἀποτελέσματα τῶν ἀστρονομικῶν παρατηρήσεων ποὺ διεξήγαγαν κατὰ τὴ διάρκεια πολλῶν ἑκατονταετηρίδων.
Οἱ μακρόχρονες αὐτὲς παρατηρήσεις, ἰδίως τῶν γνωστῶν τότε πλανητῶν, τῆς Σελήνης καὶ τοῦ Ἥλιου, τοὺς ἔδωσαν τὴ δυνατότητα νὰ συνάγουν σαφῆ συμπεράσματα, γιὰ τὴν κίνηση ἄλλα καὶ τὰ αἴτια ποὺ δημιουργοῦν πολλὰ ἀστρονομικὰ φαινόμενα, ὅπως εἶναι οἱ ἡλιακὲς καὶ σεληνιακὲς ἐκλείψεις.
Ἰδιαίτερα σημείωσαν τὴν περιοδικότητα ἀρκετῶν ἀστρονομικῶν φαινομένων, ἐκτὸς τῶν ἐκλείψεων, ὅπως εἶναι ἡ περιοδικότητα τῶν φάσεων τῶν πλανητῶν καὶ ἡ ἐπιτολὴ κάποιων ἀστεριῶν, ὅπως ὁ Σείριος. Γιὰ διευκρινιστικοὺς λόγους ἀναφέρουμε ὅτι ἐπιτολὴ ἑνὸς ἀστεριοῦ θεωροῦμε τὸ φαινόμενο τῆς ταυτόχρονης ἀνατολῆς του μὲ τὸν Ἥλιο.
Ἀστρολογία, τὸ νόθο τέκνο τῆς Ἀστρονομίας.
(Ξυλογραφία τοῦ A. Durher, 1504).
Μὲ βάση τὰ προηγούμενα, μποροῦμε νὰ ὑποστηρίξουμε ὅτι ἡ ἀστρονομικὴ γνώση τῶν Βαβυλωνίων, ὅπως καὶ ἡ πρόβλεψη διαφόρων οὐράνιων φαινομένων, ὑπῆρξε ἐπιστημονική, τουλάχιστον ὅσον ἀφορᾷ στοὺς ἀστρονόμους - ἱερεῖς. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι κανένας Βαβυλώνιος ἀστρονόμος - ἱερέας, δὲν πίστευε ὅτι οἱ θεοὶ μποροῦσαν, κατὰ τὸ δοκοῦν, χωρὶς συγκεκριμένη γενικότερη φυσικὴ αἰτία, νὰ ὁδηγοῦν τὰ φυσικὰ φαινόμενα, ἔξω ἀπὸ τοὺς γενικοὺς συμπαντικοὺς φυσικοὺς νόμους. Γιὰ τοὺς Βαβυλώνιους, ἔργο τῶν θεῶν ἦταν ἡ συγκρότηση τῶν γενικῶν, ἀρχικῶν, συμπαντικῶν νόμων, μέσα στὰ πλαίσια τῶν ὁποίων ὄφειλαν νὰ λειτουργοῦν καὶ αὐτοί, σὲ κάθε περίπτωση ὑλικῆς ἔκφρασής τους.
Στηριγμένοι στὴν προηγούμενη ἐπιστημονικὴ θεώρηση τῶν φυσικῶν πραγμάτων, οἱ Βαβυλώνιοι δόμησαν μιὰ ἄκρως ἐπιστημονικὴ ἄποψη ποὺ συνοψίζεται στὶς πιὸ κάτω δυὸ ἀρχές:
α) Τὸ Σύμπαν ὑπακούει σὲ γενικοὺς συμπαντικοὺς ἀναλλοίωτους φυσικοὺς κανόνες. Μεταξὺ τῶν κανόνων αὐτῶν, γιὰ τοὺς Βαβυλώνιους, σημαντικότατος ἦταν ὁ κανόνας τῆς περιοδικότητας τῶν φαινομένων. Ὡς ἐκ τούτου ἡ περιοδικότητα τῶν φάσεων τῆς Σελήνης, τῆς Ἀφροδίτης ἢ τῆς ἐπιτολῆς του Σειρίου ἀποτελοῦσαν καθοριστικὲς ἐκφράσεις ἑνὸς γενικότερου συμπαντικοῦ κανόνα.
Αὐτὸ ὅμως ποὺ θέλουμε νὰ τονίσουμε εἶναι ὅτι ὅλα τὰ προηγούμενα, ἀποτελοῦσαν μέρος τῆς ἀποκλειστικῆς ἀπόκρυφης γνώσης τῶν Βαβυλωνίων ἀστρονόμων -ἱερέων καὶ δὲν εἶχαν καμιὰ σχέση μὲ τὰ μυθοπλαστικὰ σχήματα ποὺ διδάσκονταν στὸ λαό, μὲ στόχο τὴν διαιώνιση τῆς κυριαρχίας τῶν εἰδωλολατρικῶν ἱερατείων πάνω στὶς μάζες.
β) Ὅσον ἀφορᾶ τὸν ἄνθρωπο, οἱ Βαβυλώνιοι πίστευαν ὅτι, ἐφόσον ἀποτελεῖ μέρος τῆς συμπαντικῆς δημιουργίας, θὰ ἔπρεπε οἱ λειτουργίες του νὰ ὑπακούουν σὲ κανόνες περιοδικότητας, ποὺ πιθανὸν νὰ συνέπιπταν μὲ τὴν περιοδικότητα κάποιων οὐράνιων φαινομένων.
Γιὰ νὰ γίνουμε πιὸ σαφεῖς, οἱ Βαβυλώνιοι δὲν πίστευαν ὅτι τὰ οὐράνια φαινόμενα ἦταν ἐκεῖνα ποὺ ὁδηγοῦσαν τὸ πεπρωμένο τοῦ ἄνθρωπου, ἢ καθόριζαν τὶς ψυχικὲς ἢ βιολογικὲς λειτουργίες του. Ἁπλῶς πίστευαν ὅτι ὑπῆρχε πιθανότητα, οἱ συμπαντικοὶ κανόνες ποὺ ἀναγκάζουν τὰ οὐράνια φαινόμενα νὰ ἐπαναλαμβάνονται στὴ διάρκεια τοῦ χρόνου, νὰ μποροῦν νὰ ἐκφράζονται καὶ στὴν περίπτωση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τοὺς ἴδιους χρονικοὺς ρυθμούς.
Τὴ σκέψη τοὺς αὐτὴ οἱ Βαβυλώνιοι, σὰν γνήσιοι πρόγονοι τῶν σύγχρονων ἐπιστημόνων ἐρευνητῶν, προσπάθησαν νὰ ἀποδείξουν μὲ ἕνα τρόπο ποὺ ἔβαζε τὰ θεμέλια τῆς σημερινῆς στατιστικῆς ἐπιστήμης. Εἰδικότερα κατέγραψαν, γιὰ πολὺ μεγάλα χρονικὰ διαστήματα, τὰ χαρίσματα ἢ τὴν προσωπικὴ ἐξέλιξη τῶν κατοίκων τῆς μικρῆς περιοχῆς ποὺ μποροῦσαν νὰ ἐλέγξουν. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ προσπαθοῦσαν νὰ διαπιστώσουν ἂν τὰ γεγονότα αὐτὰ συνδέονταν, ὄχι μὲ αὐτὰ καθεαυτὰ τὰ ἀστέρια, τοὺς πλανῆτες καὶ τὶς κινήσεις τους, ἀλλὰ μὲ τοὺς φυσικοὺς νόμους τῆς συμπαντικῆς περιοδικότητας στοὺς ὁποίους ὑπάκουαν καὶ τὰ οὐράνια αὐτὰ σώματα.
Θετικὴ ἀπάντηση στὴν προσπάθεια αὐτῆς τῆς σύνδεσης, ὅπως γνωρίζουμε μέχρι σήμερα ἀπὸ τὶς ἀρχαιολογικὲς ἀνακαλύψεις, δὲν δόθηκε ἀπὸ τοὺς Βαβυλώνιους ἢ ἀργότερα ἀπὸ τοὺς Αἰγυπτίους, οἱ ὁποῖοι θεωροῦνταν κληρονόμοι τῆς γνώσης τῶν πρώτων.
Ἡ ἀδυναμία μιᾶς τέτοιας συσχέτισης, ἔχει πλέον ἀποδειχθεῖ καὶ ἐπιστημονικὰ ἀπὸ τὸν Γάλλο στατιστικολόγο Μισὲλ Γκωκελέν.
Ἂς ρίξουμε ὅμως μιὰ ματιὰ στὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς ἔρευνας.
Ὅπως γνωρίζουμε, σύμφωνα μὲ τὴν ἀστρολογικὴ θεωρία, ὅταν ὁ πλανήτης Ἄρης βρίσκεται σὲ κάποιες συγκεκριμένες θέσεις κατὰ τὴ στιγμὴ τῆς γέννησης ἑνὸς ἄνθρωπου, τὸν προικοδοτεῖ, ἀνάλογα μὲ τὴ θέση τοῦ αὐτή, μὲ μιὰ τάση νὰ στραφεῖ πρὸς τὰ ἐπαγγέλματα τοῦ ἐπιστήμονα, τοῦ στρατιωτικοῦ ἢ τοῦ ἀθλητῆ ἀντίστοιχα.
Ὁ Γάλλος στατιστικολόγος, συνέλεξε ἕνα πολὺ μεγάλο τυχαῖο δεῖγμα, ἐπιστημόνων, στρατιωτικῶν καὶ ἀθλητῶν, διερευνώντας ταυτόχρονα σὲ πόσες περιπτώσεις οἱ ἀστρολογικὲς αὐτὲς συνθῆκες πληροῦνται.
Ἂν τὸ ποσοστὸ τοῦ τυχαίου γεγονότος ποὺ μποροῦσε νὰ προσδιοριστεῖ μαθηματικά, διέφερε ἀπὸ τὸ ποσοστὸ τῶν ἀστρολογικὰ ὀρθῶν περιπτώσεων πάνω ἀπὸ 6%, ποὺ εἶναι τὸ ἐλάχιστο στατιστικὸ σφάλμα, τότε θὰ ἔπρεπε ν᾿ ἀντιμετωπίσουμε τὴν ἀστρολογικὴ αὐτὴ ὑπόθεση μὲ ἰδιαίτερη προσοχή.
Τὰ ἀποτελέσματα τῆς στατιστικῆς αὐτῆς ἔρευνας, ὅπως καταγράφονται πιὸ κάτω, δὲν συνηγοροῦν ὑπὲρ τῶν ἀστρολογικῶν ἀπόψεων, ἀλλὰ ὑπὲρ τοῦ τυχαίου γεγονότος.
Εἰδικότητα Αριθ.
ατόμων
ἔρευνας
Ἄρης σὲ
εὐνοϊκὴ
θέση
Τυχαῖο Ποσοστιαία
διαφορά
Επιστήμονας 3.305 665 (20%) 551 (17%) 3%
Ἀνώτατος
στρατιωτικός
3.142 634 (20%) 524 (17%) 3%
Ἀθλητής 1.485 327 (22%) 248 (17%) 5%
Τέλος αὐτὸ ποὺ θὰ πρέπει νὰ τονίσουμε εἶναι ὅτι ὁ Γάλλος στατιστικολόγος ἔκανε τὴν πιὸ πάνω ἔρευνα μὲ στόχο νὰ ἀποδείξει τὴν ἀλήθεια τῶν ἀστρολογικῶν ἰσχυρισμῶν!
Γιὰ νὰ διαφανεῖ ὅμως ἡ σοβαρότητα μὲ τὴν ὁποία ἀντιμετωπίζει ἡ ἐπιστήμη τὴ διερεύνηση ὅλων τῶν φυσικῶν ὑποθέσεων, ἀσχέτως προέλευσης, θὰ θέλαμε νὰ σημειώσουμε ἀκόμα μερικὰ γεγονότα:
Ἡ ἐπιστημονικὴ κοινότητα δὲν ἔπαψε ποτὲ νὰ διερευνᾶ τὴ βαβυλωνιακὴ ἄποψη, περὶ ὑπάρξεως κάποιων συμπαντικῶν ρυθμῶν στοὺς ὁποίους ὑπακούουν οἱ βιολογικὲς καὶ ψυχικὲς διαδικασίες τῶν γήινων ὀργανισμῶν.
Ἔτσι ἡ σύγχρονη Βιολογία ἔχει καταλήξει ἀρχικὰ σὲ κάποια ἐπιστημονικὰ συμπεράσματα ποὺ ἐπιδέχονται ὅμως μιὰ περαιτέρω διερεύνηση.
Σύμφωνα μὲ τὶς ἐπιστημονικὲς αὐτὲς ἀπόψεις, ἡ γήινη Βιολογία ὑπακούει στοὺς πιὸ κάτω βιολογικοὺς ρυθμούς, οἱ ὁποῖοι βέβαια εἶναι ἄσχετοι μὲ τὴν ἐξέλιξη καὶ φύση κάποιων οὐράνιων φαινομένων.
Ἡμερήσιος βιολογικὸς ρυθμός. Τὸν βιολογικὸ αὐτὸ ρυθμὸ ἀκολουθοῦν οἱ λειτουργίες:
  • Τοῦ κύκλου ὕπνου καὶ ἐγρήγορσης,
  • Τῆς μεταβολῆς τῆς θερμότητας τοῦ σώματος (min μεταξὺ 1 π.μ. καὶ 7 π.μ.).
  • Τῆς κυτταρικῆς διαίρεσης (max. κατὰ τὴ διάρκεια τῆς νύκτας).
  • Τὸν ἀριθμὸ τῶν αἰμοσφαιρίων (max. παραγωγῆς κατὰ τὶς πρωινὲς ὧρες).
  • Τῆς νεφρικῆς ἀπέκκρισης ἄχρηστων προϊόντων (max. μέσον της ἡμέρας).
  • Τῆς ἔκκρισης τῶν ἐπινεφριδίων (min. κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ὕπνου καὶ max. τὸ πρωί).
  • Τοῦ καρδιακοῦ παλμοῦ (min. μεταξὺ 10 μ.μ. καὶ 7 π.μ.).
28ήμερος βιολογικὸς ρυθμός. Ὁ βιολογικὸς αὐτὸς ρυθμός, παρουσιάζει γενικὰ περιοδικότητα, ἴση ἀριθμητικὰ μὲ τὴν περιοδικότητα τῶν σεληνιακῶν φάσεων, χωρὶς νὰ ἐξαρτᾶται ἀπὸ αὐτήν. Τὸν ρυθμὸ αὐτὸν ἀκολουθοῦν οἱ λειτουργίες:
  • Τῆς γυναικείας γονιμότητας. Ἡ διαφορετικὴ ὅμως γιὰ κάθε γυναίκα ἡμερολογιακὴ ἀρχὴ τῆς περιόδου αὐτῆς, ἡ ὁποία δὲν συνδέεται μὲ κάποια συγκεκριμένη φάση τῆς Σελήνης, κάνει φανερὴ τὴν ἀνεξαρτησία τῆς λειτουργίας αὐτῆς ἀπὸ τὰ σεληνιακὰ φαινόμενα.
  • Οἱ λειτουργίες πολλῶν θαλασσίων ὀργανισμῶν, οἱ ὁποῖοι γιὰ λόγους αὐτοσυντήρησης ἐναρμονίζουν τὶς βιολογικὲς διαδικασίες τους σύμφωνα μὲ τὰ φαινόμενα τῆς πλημμυρίδας καὶ ἀμπώτιδας, τὰ ὁποῖα εἶναι γνωστὰ δυναμικὰ φαινόμενα ἀλληλεπίδρασης τῶν μαζῶν Γῆς καὶ Σελήνης.
  • Τέλος, ἡ ἐπιστήμη καὶ ἰδιαίτερα ἡ ψυχιατρικὴ εἶναι ἀληθὲς ὅτι ἐξακολουθεῖ νὰ διερευνᾶ τὴ δυνατότητα ἐμφάνισης ψυχικῶν διαταραχῶν κατὰ τὴ διάρκεια κάποιων σεληνιακῶν φάσεων.
Ἐποχιακὸς βιολογικὸς ρυθμός. Ἡ γήινη βιολογία γιὰ λόγους αὐτοσυντήρησης ἐναρμονίζεται μὲ τὶς ἐποχιακὲς κλιματολογικὲς συνθῆκες. Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρουμε τὴν περίπτωση τῶν ἀποδημητικῶν πτηνῶν.
Ἡλιακὸς βιολογικὸς ρυθμός. Ὁ βιολογικὸς αὐτὸς ρυθμὸς εἶναι ὁ μόνος ὁ ὁποῖος ἐξαρτᾶται ἀπὸ αὐτὴν καθεαυτὴν τὴ φύση τοῦ ἄστρου τῆς μέρας.
Τὰ τελευταῖα χρόνια οἱ ἀστρονόμοι ἔχουν διαπιστώσει τὴν ὕπαρξη μιᾶς συνεχοῦς σωματιδιακῆς ἀκτινοβολίας ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸν Ἥλιο. Τὸ ρεῦμα τῶν σωματιδίων, ποὺ ἀποτελεῖται κυρίως ἀπὸ ἠλεκτρόνια καὶ πρωτόνια τὰ ὁποῖα μεταφέρουν πολὺ μεγάλες ἐνέργειες (100 keV), τὸ ὀνομάσαμε «ἡλιακὸ ἄνεμο». Ὁ ἡλιακὸς ἄνεμος στὴν κίνηση τοῦ παρασύρει τὸ ἡλιακὸ μαγνητικὸ πεδίο ὀτᾶ ὅρια τῆς γήινης ἀτμόσφαιρας, διαταράσσοντας τὸ γήινο μαγνητικὸ πεδίο. Ἐξ ἄλλου ἔχει ἀποδειχθεῖ ὅτι οἱ μεταβολὲς τῆς ἡλιακῆς δραστηριότητας, μεταφερόμενες μέσῳ τοῦ ἡλιακοῦ ἀνέμου, ἐπιδροῦν ἄμεσα στὴν τροπόσφαιρα, διαμορφώνοντας ἔτσι σὲ μεγάλο βαθμὸ τὶς κλιματολογικὲς συνθῆκες πολλῶν περιοχῶν τῆς Γῆς.
Τέλος, αὐτὸ ποὺ θέλουμε νὰ σημειώσουμε εἶναι ὅτι ἡ ἔνταση ὅλων αὐτῶν τῶν φαινομένων ἀκολουθεῖ ἕναν ἡλιακὸ κύκλο 11ετοῦς περιοδικῆς δραστηριότητας ὁ ὁποῖος δὲν κρύβει πλέον πολλὰ μυστικὰ γιὰ τὴ σύγχρονη Ἀστροφυσική.
Μετὰ ἀπ᾿ ὅλα τὰ προηγούμενα, γίνεται φανερὸ ὅτι μέσα σὲ κάθε ὀργανισμὸ λειτουργεῖ ἕνα «βιολογικὸ ρολόι» ποὺ ἐναρμονίζει τὶς λειτουργίες του μὲ τὴν ἐξέλιξη ἄλλων γεγονότων τὰ ὁποῖα συντελοῦνται στὸ περιβάλλον του.
Isaac Harary καὶ οἱ συνεργάτες τοῦ στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Καλιφόρνιας, προσπαθώντας νὰ ἐξηγήσουν τὴ λειτουργία τοῦ βιολογικοῦ ρολογιοῦ, διαπίστωσαν ὅτι σχεδὸν τὸ 1% τῶν κυττάρων κάθε ὀργανισμοῦ πάλλονται ρυθμικά, χωρὶς κανένα ἐμφανὲς ἐξωτερικὸ ἐρέθισμα. Πολλαπλασιαζόμενα καὶ ἀναπτυσσόμενα τὰ κύτταρα αὐτά, δημιουργοῦν ἕνα παλλόμενο πλέγμα νηματίων ποὺ ἁπλώνονται πρὸς τὰ ἄλλα κύτταρα ἀναγκάζοντάς τα νὰ πάλλονται καὶ αὐτὰ μὲ τὸν ἴδιο ρυθμό. Ἡ λειτουργία αὐτή, σύμφωνα μὲ τὴν ἐπιστημονικὴ ὁμάδα ποὺ προαναφέραμε, ἀποτελεῖ τὸ αἴτιο τῆς λειτουργίας τοῦ «βιολογικοῦ ρολογιοῦ», τὸ ὁποῖο σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴ φύση ἢ τὴ θέση τῶν οὐράνιων σωμάτων.

β) Ἡ συμβολὴ τῆς Ῥωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας

Συνεχίζοντας τὴν περιήγησή μας στὶς ἱστορικὲς ρίζες τῆς Ἀστρολογίας δὲν εἶναι δυνατὸν παρὰ νὰ τονίσουμε τὴν τεράστια συμβολὴ τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας στὴ γιγαντιαία ἐξάπλωση τῶν ἀστρολογικῶν ἰδεῶν.
Ἕνας ἀπὸ τοὺς πρώτους ὑποστηρικτὲς τῆς Ἀστρολογίας ὑπῆρξε ὁ φραγκισκανὸς μοναχὸς Ῥογῆρος Βάκων, ἄσχετα ἂν ἀργότερα, λόγω ἄλλων ἀνεξαρτήτων ἐπιστημονικῶν μελετῶν του, θεωρήθηκε σὰν ἕνας ἀπὸ τοὺς πατέρες τῆς σύγχρονης ἐπιστήμης.
Ἡ πραγματικὴ ὅμως ταύτιση Ἀστρολογίας καὶ Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας ἐπετεύχθη ἀπὸ τοὺς Δομινικανοὺς μοναχούς, μέσῳ τοῦ ἐξέχοντος μέλους τῆς μοναστικῆς τάξης, τοῦ Ἀλβέρτου τοῦ Μεγάλου της Κολωνίας.
Τὸ «TIME-LIFE» στὸν τόμο «Ἡ ἀλήθεια γιὰ τὴν Ἀστρολογία» ἀναφέρει:
«... Περὶ τὸ 1500 μ.Χ. οἱ πάπες συμβουλεύονταν τοὺς ἀστρολόγους μὲ ὅλο τὸ ζῆλο ἑνὸς κοσμικοῦ κυβερνήτη. Τὸ ἐνδιαφέρον τῶν παπῶν δὲν περιορίστηκε στὴν ἀπρόσωπη φυσικὴ ἀστρολογία, ἀλλὰ ἑστίασαν τὴν προσοχή τους στὴ γενέθλια, τὴν ἐκλογικὴ καὶ τὴν ὡριαία ἀστρολογία, ἀφοῦ μ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο πίστευαν ὅτι θὰ μάθουν τὴν προσωπική τους τύχη».
Ἡ παπικὴ καὶ ἡ βασιλικὴ ἐξουσία ἀντάμειβε τοὺς ἀστρολόγους πλουσιοπάροχα. Αὐτὸς ὅμως ποὺ γοητεύτηκε ἀπὸ τὴν Ἀστρολογία περισσότερο ἀπὸ ὅλους τοὺς πάπες τῆς Ῥώμης ἦταν ὁ Παῦλος ὁ III, ἀρχηγὸς τῆς Ῥωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀντι-μεταῤῥύθμισης.
Μὲ τὴν ἄνοδο τοῦ Παύλου III στὸν παπικὸ θρόνο, ἔφθασε στὸ Βατικανὸ ὁ προσωπικὸς ἀστρολόγος του Λουκᾶς Γκουαρίκο, τὸν ὁποῖο ἀργότερα ὁ πάπας ἔχρισε ἐπίσκοπο. Τὸν χειροτονηθέντα ἐπίσκοπο Λουκᾶ Γκουαρίκο ὁ πάπας ἀντικατέστησε μὲ κάποιον ἄλλον ἀστρολόγο, τὸν Μάριο Ἀλτέριο.
Τὴν τυφλὴ πίστη τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας στὶς ἀστρολογικὲς δοξασίες, μαρτυροῦν οἱ διώξεις τῶν ἀστρονόμων τῆς περιόδου ἐκείνης ὅπως τῶν Τζιορντάνο Μπροῦνο, Κοπέρνικου καὶ Γαλιλαίου ἀπὸ τὴν καθολικὴ Ἱερὰ Ἐξέταση καὶ πολλῶν ἄλλων οἱ ὁποῖοι ὑπεστήριζαν ὀρθὲς ἀστρονομικὲς ἀπόψεις, ὅπως τὴν ἡλιοκεντρικὴ θεωρία, οἱ ὁποῖες ἦταν ἀντίθετες, ὅπως θὰ δοῦμε στὴ συνέχεια, μὲ βασικὲς ἀστρολογικὲς δοξασίες.
Τὴν ταύτιση τῆς Ῥωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας μὲ τὴν Ἀστρολογία μποροῦμε νὰ διαπιστώσουμε ἐκτὸς τῶν ἄλλων, ἀπὸ τὴν παρουσία ἀστρολογικῶν παραστάσεων καὶ συμβόλων σὲ πάρα πολλοὺς παλαιοὺς καθολικοὺς ναούς. Σὰν παράδειγμα ἀναφέρουμε τὸ ναὸ τῆς Σὰρτρ στὴν Γαλλία, τὴν ἐκκλησία τῆς Γκροπίνα, τὸ Ἄββαεῖο Βεζέλεϋ στὴ Γαλλία, τὸ Βαπτιστήριο τῆς Πάρμα καὶ τὴ μητρόπολη τῆς Ἀμιένης στὴ Γαλλία.
Γαλιλαῖος, ὁ πρῶτος ποὺ παρατήρησε
τὸν οὐρανὸ μὲ τηλεσκόπιο.

γ) Ἀστρολογία καὶ ἀποκρυφισμός

Καθὼς προχωροῦσε ὁ 19ος αἰώνας οἱ ἀστρονομικὲς ἀλλὰ καὶ οἱ ἄλλες φυσικὲς ἀνακαλύψεις εἶχαν καταφέρει συντριπτικὰ κτυπήματα στὸ οἰκοδόμημα τῶν ἀστρολογικῶν ἰδεῶν τῆς περιόδου.
Ἀκριβῶς ἐκείνη τὴν ἐποχή, ἡ Ἀστρολογία, ψάχνοντας ἐρείσματα ἐπιβίωσης καὶ μὴ μπορώντας πλέον νὰ τεκμηριώσει ἐπιστημονικὰ τὶς ἀπόψεις της, ἄρχισε νὰ συνδέεται μὲ τὸν ἀποκρυφισμό. Πατέρες αὐτῆς τῆς προσέγγισης ὑπῆρξαν οἱ Μόρισον καὶ Σίλμπι. Ἡ σύνδεση ὅμως τῆς Ἀστρολογίας μὲ ἄλλες ἀπόκρυφες, ὅπως λέγονται, παραδόσεις καὶ δοξασίες κορυφώθηκε τὸ 1875 μὲ τὴν ἵδρυση τῆς Θεοσοφικῆς Ἐταιρίας ἀπὸ τὴν Ῥωσίδα ἀποκρυφίστρια Ἕλενα Πετρόβνα Μπλαβάτσκι καὶ τὸν Ἀμερικανὸ Χένρι Σ. Ὄλκοτ.
Στόχος τῆς Ἐταιρίας αὐτῆς ἦταν ἡ ἀναζήτηση τῆς γνώσης τῆς φύσης καὶ τῶν ἰδιοτήτων τῆς Ὑπέρτατης Δυνάμεως.
Ἂν καὶ ἡ Ἀστρολογία ἦταν μόνο ἕνα μικρὸ μέρος τῆς Θεοσοφίας, περὶ τὸ 1890 ἀπετέλεσε τὸν κυρίαρχο στόχο τοῦ Ἄγγλου Γουίλιαμ Φρέντερικ Ἀλαν Λήο, ὁ ὁποῖος, μέσῳ φτηνῶν ἐκδόσεων, ἔκανε γνωστὴ τὴ θεοσοφικῆ ἄποψη τῆς Ἀστρολογίας στὸ εὐρὺ κοινό.
Ἡ θεοσοφικὴ αὐτὴ ἄποψη μὲ τὴν ὀνομασία «Ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία» ἀποτελεῖ τὸ βασικὸ θεωρητικὸ καὶ φιλοσοφικὸ ὑπόβαθρο τῆς ἐφηρμοσμένης Ἀστρολογίας ἡ ὁποία ὀνομάζεται «ἐξωτερικὴ Ἀστρολογία» ἢ «Ἀστρολογία πρόβλεψης».
Ἀστρονομία καὶ Ἀστρολογία.
Μιὰ διένεξη αἰώνων.

Τὸ ἀστρολογικὸ κοσμοείδωλο

1. Τί εἶναι, τελικά, ἡ Ἀστρολογία;

Προκειμένου νὰ δοθεῖ, τελικά, ἡ πραγματικὴ διάσταση τοῦ προβλήματος «Ἀστρολογία», πιστεύουμε ὅτι δὲν πρέπει νὰ χαθοῦμε στὸν λαβύρινθο τῶν ἔντεχνων ἀστρολογικῶν ὅρων. Ἡ λύση εἶναι νὰ ἀπαντήσουμε σὲ ἕνα πρωταρχικὸ ἐρώτημα ποὺ ἀσφαλῶς θὰ σημαδέψει τὴν ροὴ τῶν τελικῶν μας ἀπόψεων. Τὸ ἐρώτημα εἶναι: «Τί εἶναι τελικὰ ἡ Ἀστρολογία; Τέχνη, Ἐπιστήμη ἢ Φιλοσοφικὴ Ἐνόραση;».
Ἀντὶ νὰ ἐκφράσουμε, πάνω στὸ θέμα αὐτὸ προσωπικὲς ἀπόψεις, εἶναι ἐνδιαφέρον νὰ μεταφέρουμε τὴν ἄποψη - θέση τοῦ βαθὺ γνώστη τῆς Ἐσωτερικῆς Ἀστρολογίας, καὶ πεισμένου γιὰ τὴν ἀποτελεσματικότητά της, Manly Hall, ὅπως τὴν διατυπώνει στὸ πολὺ ἐνδιαφέρον βιβλίο τοῦ «The Philosophy of Astrology» (Ἡ φιλοσοφία τῆς Ἀστρολογίας): «Ἡ Ἀστρολογία χωρίζεται σὲ δυὸ ξεχωριστὲς ἐπιστῆμες· τὴν ἐσωτερικὴ καὶ ἐξωτερικὴ Ἀστρολογία. Ἡ ἐσωτερικὴ ἐπιστήμη τῆς Ἀστρολογίας ἀσχολεῖται μὲ τὰ μυστήρια του ἴδιου του κόσμου, μὲ τὴν πνευματική, διανοητική, ἠθικὴ καὶ φυσικὴ χημεία τοῦ κόσμου. Αὐτὸ τὸ εἶδος τῆς Ἀστρολογίας εἶναι τὸ κλειδὶ γιὰ τὶς μεγάλες ἀντιστοιχίες τῆς ἀρχαίας δοξασίας τοῦ Μακρόκοσμου καὶ τοῦ Μικρόκοσμου. Ἡ ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία εἶναι θρησκεία, στὸ βαθμὸ ποὺ ἀποκαλύπτει τὴν ἀνατομία καὶ τὴν ψυχολογία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι φιλοσοφία, στὸ βαθμὸ ποὺ ἀναλύει τὴ λογικὴ τῆς ὕπαρξης καὶ τὶς διανοητικὲς καὶ ἠθικὲς σχέσεις ἀνάμεσα στὰ πράγματα. Ἡ ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία εἶναι ἐπιστήμη στὸ βαθμὸ ποὺ ἀποκαλύπτει, μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια, τὸ παγκόσμιο πρότυπό της ζωῆς καὶ τὰ μέσα μὲ τὰ ὁποῖα τὸ ἀνθρώπινο ὂν ἐνσωματώνεται στὸ πλέγμα τοῦ παγκόσμιου πρότυπου».
Σὲ ἕνα ἄλλο σημεῖο τοῦ βιβλίου τοῦ Manly Hall δίνεται ἡ τελικὴ θέση πάνω στὸ ἐρώτημα τί εἶναι Ἀστρολογία: «... Ἡ Ἀστρολογία εἶναι κάτι περισσότερο ἀπὸ τέχνη ἢ ἐπιστήμη. Εἶναι ἕνα ὅραμα τῶν πραγματικοτήτων καὶ περιλαμβάνει μιὰ φιλοσοφικὴ πεποίθηση σχετικὰ μὲ τὴν οὐσία τοῦ κόσμου. Εἶναι μιὰ θρησκεία, γιατί, ἀπὸ ὅλες τὶς ἐπιστῆμες, εἶναι ἡ μόνη ποὺ ἐπιχειρεῖ νὰ ἀνακαλύψει τὶς πνευματικές, νοητικὲς καὶ ἠθικὲς δυνάμεις ποὺ περιέχονται μέσα στὶς ἀκτίνες ἐνέργειας, ποὺ κυλοῦν ἀπὸ τὰ πιὸ μακρινὰ μέρη τοῦ διαστήματος, δημιουργώντας, συντηρώντας καὶ ἐξελίσσοντας τὶς μορφὲς μὲ τὶς ὁποῖες εἶναι γεμάτο τὸ διάστημα».
Αὐτὸ ὅμως ποὺ ἔχει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον εἶναι ἡ ἐπισήμανση ἀπὸ τὸν συνεπῆ φιλόσοφο ἀστρολόγο Manly Hall ὅτι οἱ ἀστρολογικὲς θεωρίες καὶ ἀπόψεις δὲν ἐπιδέχονται ἐπιστημονικῆς ἀπόδειξης. Ὅπως ἀναφέρει: «... Ἡ ἀστρολογία δὲν μπορεῖ ν᾿ ἀποδειχθεῖ ἐπιστημονικά, παρὰ μόνο ὅταν ἡ ἴδια ἡ ἐπιστήμη ἀποκτήσει ἐπίγνωση τῶν ὑπερφυσικῶν κόσμων καὶ τὶς ἐπιδράσεις τους πάνω στὶς τάξεις τῆς ὑλικῆς ζωῆς».
Ή ἀπάντηση, λοιπόν, στὸ κυρίαρχο ἐρώτημά μας, «τί εἶναι ἡ Ἀστρολογία» ἔχει δοθεῖ μὲ τὸν πιὸ ἐπίσημο τρόπο. Ἡ Ἀστρολογία κύρια εἶναι θρησκεία καὶ ὡς ἐκ τούτου στηρίζεται σὲ ἀρχὲς οἱ ὁποῖες δὲν μποροῦν νὰ κριθοῦν καὶ νὰ μελετηθοῦν μέσῳ τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας καὶ λογικῆς.
Ἡ Ἀστρολογία, ὅπως θὰ δοῦμε στὴ συνέχεια, στηρίζει τὰ δόγματά της πάνω σὲ ἕνα φιλοσοφικὸ - θρησκευτικὸ ὑπόβαθρο τὸ ὁποῖο, ὅπως ἀναπόδεικτα πιστεύει, ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ ἑρμηνεύσει φιλοσοφικὰ καὶ μεταφυσικὰ τὸ σύνολο τῶν ἐπιστημονικῶν φαινομένων καὶ γεγονότων καθὼς καὶ τῶν ἀναπάντητων ἐρωτημάτων τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς φιλοσοφίας.
Ἀποτέλεσμα ὅλων τῶν προηγουμένων εἶναι, «οἱ θετικὲς ἐπιστῆμες νὰ μὴ ἔχουν οὐδεμία σχέση μὲ τὴν Ἀστρολογία, τῆς ὁποίας οἱ ἀρχὲς δὲν ἐπιδέχονται ἐπιστημονικὴ κριτικὴ καὶ ἔρευνα». Δημιουργώντας ὅμως μιὰ διαχωριστικὴ γραμμὴ ἀνάμεσα στὴν Ἀστρολογία καὶ τὶς θετικὲς ἐπιστῆμες πρέπει νὰ τονίσουμε ὅτι ἡ Ἀστρολογία σὰν ἁπλὴ φιλοσοφική, θεολογικὴ ἢ μεταφυσικὴ ἐνόραση θὰ ἀποτελεῖ πάντα γιὰ τοὺς διανοητὲς καὶ ἐρευνητὲς τῆς ἱστορίας τῆς φιλοσοφίας, ἕνα θελκτικὸ καὶ ἐπιθυμητὸ πεδίο ἀναζήτησης.
Ἀστερισμοὶ τοῦ βόρειου ἠμισφαιρίου τοῦ οὐρανοῦ.
Ἀπὸ ξυλογραφία τοῦ A. Durher (1515).
Rosenwald Collection, National Gallery of Art, Washington DC

2. Τὸ μοντέλο τοῦ ἀστρολογικοῦ κόσμου

Ἔχοντας ἐπισημάνει στὰ προηγούμενα ὅτι ἡ Ἀστρολογία δὲν ἀποτελεῖ ἐπιστήμη καὶ ὅτι ἡ χρησιμοποιούμενη ἀπὸ αὐτὴν ὁρολογία, δὲν ἐκφράζει τοὺς ἀντίστοιχους ἐπιστημονικοὺς ὅρους, ποὺ ὅλοι γνωρίζουμε, εἶναι ἐνδιαφέρον, γιὰ ἱστορικοὺς λόγους, νὰ ἀναφερθοῦμε σὲ κάποιες βασικὲς ἰδέες τοῦ μοντέλου τοῦ ἀστρολογικοῦ κόσμου. Αὐτὸ ὅμως τὸ ὁποῖο πρέπει νὰ τονίσουμε εἶναι ὅτι οἱ ἰδέες αὐτὲς δὲν τεκμηριώνονται ἐπιστημονικὰ καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲν ἔχουν σχέση μὲ τὴ σημερινὴ ἀστρονομικὴ ἢ ἐν γένει φυσικὴ ἀλήθεια.
Ἡ πρώτη ἀρχικὴ παραδοχὴ τοῦ ἀστρολογικοῦ κοσμοειδώλου εἶναι ὅτι ὁ πλανήτης μας, ἡ Γῆ, βρίσκεται στὸ κέντρο τοῦ πλανητικοῦ μας συστήματος. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἂν καὶ σήμερα εἶναι πλέον ἀποδεδειγμένη ἡ ἀλήθεια τοῦ ἡλιοκεντρικοῦ συστήματος, ἡ Ἀστρολογία παραμένει στὴν παραδοχὴ τοῦ γεωκεντρικοῦ μοντέλου.
Γύρω ἀπὸ τὴ Γῆ, σύμφωνα μὲ τὸ γεωκεντρικὸ αὐτὸ μοντέλο, περιφέρονται οἱ πέντε γνωστοὶ στὴν ἀρχαιότητα πλανῆτες, Ἑρμῆς, Ἀφροδίτη, Ἄρης, Δίας καὶ Κρόνος καθὼς καὶ ἡ Σελήνη καὶ ὁ Ἥλιος οἱ ὁποῖοι, ἀναληθῶς βέβαια, θεωροῦνται σὰν πλανῆτες(!).
Αὐτὸ ποὺ ἔχει ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι μὲ τὸν ὄρο Γῆ ἡ Ἀστρολογία δὲν περιγράφει τὸν πλανήτη Γῆ, ἀλλὰ τὴ γενικὴ ἔννοια τῆς ὕλης. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ μᾶς δημιουργεῖ τὸ ἐρώτημα ἂν ἡ Ἀστρολογία γνωρίζει ὅτι ἀπὸ αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ὕλη εἶναι δομημένοι καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι πλανῆτες καθὼς ὁ Ἥλιος καὶ Σελήνη.
Ἡ συνέχεια ὅμως εἶναι ἀκόμα πιὸ μπλεγμένη καὶ ἀκατανόητη ἐπιστημονικά.
Οἱ ἑπτὰ πλανητικὲς τροχιὲς ποὺ περιβάλλουν τὴ Γῆ στὸ γεωκεντρικὸ σύστημα, σύμφωνα μὲ τὸν Manly Hall, εἶναι ζῶνες, ἢ πεδία μαγνητικῆς ἐνέργειας, ἐνῷ ὅλες μαζὶ ἀποτελοῦν τὴν ψυχὴ τοῦ κόσμου (;). Ἡ ὁρολογία βέβαια μαγνητισμὸς καὶ ἐνέργεια δὲν ἐκφράζει τὰ ἀντίστοιχα φυσικὰ φαινόμενα. Ἡ σημαντικότερη ὅμως περιοχὴ τοῦ Σύμπαντος γιὰ τὴν Ἀστρολογία, βρίσκεται πέραν τοῦ πλανητικοῦ συστήματος καὶ εἶναι ἡ μεγάλη οὐράνια σφαίρα πάνω στὴν ὁποία πιστεύεται, τουλάχιστον θεωρητικά, ὅτι βρίσκονται οἱ ἀπλανεῖς ἀστέρες.
Ἐνδιαφέρον ὅμως εἶναι νὰ ἀναφερθεῖ ὅτι, τὰ οὐράνια σώματα χωρίζονται σὲ τρεῖς γενικὲς κατηγορίες, τὴ Γῆ, τοὺς πλανῆτες καὶ τοὺς ἀπλανεῖς. Οἱ τρεῖς αὐτὲς ὁμάδες ἀντικειμένων, σύμφωνα μὲ τὴν ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία, ἀποτελοῦν τὶς κύριες πηγὲς τῆς καθαρῆς πνευματικῆς ἔνεργειας(;) τῆς φύσης καὶ ἐκφράζουν τὶς τρεῖς ἐκδηλώσεις τῆς Ὑπέρτατης Θεότητας, οἱ ὁποῖες εἶναι:
α) Τὸ πνεῦμα, ποὺ ἐκφράζεται ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ἐνέργεια τῶν ἀπλανῶν.
β) Ἡ ψυχὴ τῶν πραγμάτων, ποὺ ἐκφράζεται ἀπὸ τὴ δυναμικὴ τῶν πλανητῶν, καὶ τέλος
γ) Τὸ σῶμα ὅλων τῶν πραγμάτων ποὺ ἐκφράζεται ἀπὸ τὴ Γῆ, νοούμενης σὰν ὕλης.
Ἡ γενικὴ ἀντίληψη τῆς σύνδεσης ὅλων αὐτῶν τῶν ἰδεῶν ἐκφράζεται στὸ ἑπόμενο διάγραμμα:
Υπέρτατη Θεότης
ἀπλανεῖς πλανῆτες Γῆ - ὕλη
πνεῦμα
συνείδηση
θέληση
ψυχή
διάνοια
σοφία
σῶμα
δύναμη
δράση
Ἡ διάσταση μέσα στὴν ὁποία ἐκδηλώνονται οἱ τρεῖς ἐκφράσεις τῆς ὑπέρτατης θεότητας ὀνομάζεται ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία «Κόσμος».
Τὸ ἀστρολογικὸ συμπέρασμα ὅλων τῶν προηγουμένων εἶναι ὅτι «ὁ ἄνθρωπος ποῦ ζεῖ πάνω στὴ Γῆ γίνεται δέκτης τριῶν εἰδῶν ἐνέργειας(;): Πνευματικῆς ἐνέργειας, ἀπὸ τοὺς ἀπλανεῖς, φυσικῆς ἐνέργειας ποὺ ἀντανακλᾶται ἀπὸ τοὺς πλανῆτες καὶ στοιχειακῆς ἐνέργειας ἡ ὁποία πηγάζει ἀπὸ τὴ Γῆ. Ὅσον ἄφορα τὴν ἐνέργεια ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴ Γῆ καὶ τὸν κοντινό της ἐξωτερικὸ χῶρο ἡ Ἀστρολογία ἔχει ἄποψη. «Ἡ σύσταση τῆς Γῆς ἀποτελεῖται ἀπὸ ἑπτὰ ἠλεκτρισμένες ζῶνες(;), ποῦ ἡ μία καλύπτει τὴν ἄλλη μὲ τὴ μορφὴ τῶν ὁμόκεντρων στρωμάτων. Αὐτὲς οἱ ὁμόκεντρες ζῶνες κατὰ κάποιον ἀδιευκρίνιστο τρόπο μεταφέρουν ἐνέργειες ἀντίστοιχες μὲ ἐκεῖνες ποὺ φέρουν οἱ ἐνεργειακὲς τροχιὲς τῶν πλανητῶν».
Ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς Γῆς καὶ πρὸς τὰ ἔξω, ὑπάρχουν ἑπτὰ μαγνητικοὶ(;) δακτύλιοι, τῶν ὁποίων οἱ ἐνέργειες ἀντιστοιχοῦν καὶ αὐτές, κατὰ τρόπον ἄγνωστο, στὶς ἐνέργειες τῶν πλανητικῶν τροχιῶν.
Στὴν προσπάθειά της ἡ Ἀστρολογία νὰ περιγράψει τὰ δομικὰ συστατικά του Σύμπαντος, καταφεύγει σὲ ἀπόψεις ξεπερασμένες ποὺ προσεγγίζουν ἐκεῖνες τῶν φυσικῶν φιλοσόφων τῆς Ἀρχαίας Ἑλλάδας. Σύμφωνα μὲ τὴν Ἀστρολογία, τὸ Σύμπαν εἶναι δομημένο ἀπὸ πέντε (5) βασικὰ συστατικά, τὴ Γῆ (ὕλη), τὸ νερό, τὸ πῦρ, τὸν ἀέρα καὶ τὸν αἰθέρα, μιὰ οὐσία ποὺ ἐμποτίζει ἀόρατα καὶ συντηρεῖ ὅλα τὰ ἄλλα στοιχεῖα(;).
Τὸ ζωϊκὸ βασίλειο, σύμφωνα μ᾿ αὐτὲς τὶς ἀπόψεις, δημιουργεῖται ἀπὸ τὴ σύνδεση γῆς, νεροῦ καὶ πυρός, ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπὸ γῆ, νερό, πῦρ καὶ ἀέρα.
Τὰ προηγούμενα στοιχεῖα εἶναι οἱ φορεῖς τῶν διαφόρων δυνάμεων(;) οἱ ὁποῖες ἐκπορεύονται ἀπὸ τ᾿ ἄστρα καὶ καθορίζονται ἀπὸ τοὺς πλανῆτες. Τὰ στοιχεῖα εἶναι οἱ ἀποθῆκες τῆς ἐξαρτημένης ζωτικότητας(;) καὶ ὡς ἐκ τούτου σύμφωνα μὲ τὴν ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία, κάθε στοιχεῖο παρέχει κάποια ἠθικὴ ἢ νοητικὴ δύναμη πάνω στοὺς ὀργανισμούς, τῶν ὁποίων ἀποτελεῖ συστατικὸ μέλος.
Τὸ ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι ἡ Ἀστρολογία ἀποδέχεται(;) ὅτι κάθε πλανήτης ἔχει μιὰ ἐνεργειακὴ συγγένεια(;) μὲ κάποιο στοιχεῖο.
Ἡ συγγένεια αὐτὴ περιγράφεται στὸν πιὸ κάτω πίνακα:
Κρόνος = ΓῆἈφροδίτη = Νερὸ
Δίας = Ἀέρας
Ἑρμῆς = Ἀέρας
Ἄρης = ΠῦρΣελήνη = Νερό
Ἥλιος = Αἰθέρας

Ὅσον ἀφορᾷ στοὺς ζῳδιακοὺς ἀστερισμοὺς γιὰ τοὺς ὁποίους τόσος λόγος γίνεται στὶς ἡμέρες μας, ἡ Ἀστρολογία πιστεύει ὅτι ἀπὸ τὶς περιοχὲς αὐτὲς ἐκπορεύονται κοσμικὲς δυνάμεις(;) οἱ ὁποῖες ἐπηρεάζουν τὴ ζωὴ τῶν πλασμάτων τοῦ κόσμου. Προσοχὴ ὅμως, οἱ ζῳδιακοὶ ἀστερισμοὶ ἢ τὰ ζῴδια ὅπως τὰ ὀνομάζουν σήμερα, δὲν εἶναι οἱ «πηγὲς τῶν κοσμικῶν δυνάμεων, ἀλλὰ πόρτες» μέσῳ τῶν ὁποίων συγκεκριμενοποιοῦνται ἐντὸς τοῦ κόσμου μας δυνάμεις, ἐκπορευόμενες ἀπὸ ἄλλες διαστάσεις, ἀόρατες ἀπὸ ἐμᾶς.
Γιὰ τὴν ἱστορία ἀναφέρουμε ὅτι σύμφωνα μὲ τὸν ἀποκρυφισμό, ὁ ὁποῖος πλέον ἔχει συνδεθεῖ στενὰ μὲ τὴν Ἀστρολογία, ὅλη ἡ δημιουργία ἀποτελεῖται ἀπὸ 13 διαστάσεις. Οἱ ἕξι ἐξωτερικὲς εἶναι ὑλικὲς καὶ κυβερνῶνται ἀπὸ τὸν Διάβολο - Μπελιάλ, τὸν ἐκπεπτωκότα ἀρχάγγελο Ἰλώτα(;). Στὴν 7η διάσταση ἀρχίζει νὰ ἐκδηλώνεται ἡ ψυχή. Στὶς ὁ ἐσωτερικὲς διαστάσεις κυριαρχεῖ ἡ ἱεραρχία τῶν λευκῶν ἀρχαγγέλων, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν ἀρχάγγελο Μιχαήλ.
Ἀστερισμοὶ τοῦ νότιου ἠμισφαιρίου τοῦ οὐρανοῦ.
Ἀπὸ ξυλογραφία τοῦ A. Durher (1515).
Rosenwald Collection, National Gallery of Art, Washington DC
Ἐπανερχόμενοι στὶς ἀστρολογικὲς θεωρίες περὶ ζῳδίων, παρατηροῦμε ὅτι αὐτὰ πιστεύεται πὼς εἶναι χῶροι εἰσόδου ἐνέργειας(;) ἡ ὁποία συσχετίζεται μὲ τὴ φύση τῶν στοιχείων ποὺ δημιουργοῦν τὸν κόσμο. Ἡ ἀντιστοίχιση εἶναι ἡ πιὸ κάτω:
κριός
λέων
τοξότης
} πῦρ   καρκίνος
σκορπιός
ἰχθύες
} νερό   δίδυμοι
ζυγός
ὑδροχόος
} ἀέρας   ταῦρος
παρθένος
αἰγόκερως
} γῆ
Ό αἰθέρας δὲν ἀναφέρεται ἐφόσον «μπαίνει» ἀπὸ ὅλα τὰ ζῴδια ἰσόποσα.
Ἔτσι ἡ Ἀστρολογία πιστεύει ὅτι ὅταν κάποιος πλανήτης προβάλλεται στὴν οὐράνια σφαίρα πάνω σὲ ζῴδιο τοῦ δικοῦ του στοιχείου, οἱ ἀντίστοιχες ἐνέργειες ἐκφράζονται πιὸ θετικά.
Ὅπως γίνεται σαφές, ἕνα συμπαντικὸ μοντέλο, σὰν αὐτὸ ποὺ περιγράψαμε προηγουμένως, δὲν ἐμπίπτει στὴ μελέτη καὶ τὴν ἔρευνα τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν, ἀλλὰ ἀποτελεῖ ἕνα θεολογικὸ ἢ μεταφυσικὸ κοσμοείδωλο, τὸ ὁποῖο μόνο ἡ θεολογία καὶ ἡ φιλοσοφία μποροῦν νὰ ἀνιχνεύσουν.
Γιὰ νὰ γίνει ὅμως κατανοητὴ ἡ θεολογικὴ καὶ ὄχι ἡ ἀστρονομικὴ συγκρότηση ἑνὸς τέτοιου Σύμπαντος, εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νὰ συνεχίσουμε τὴν ἀφήγησή μας.
Ὅπως ὅλοι πιστεύουμε ὅτι γνωρίζουμε, ἡ Ἀστρολογία, ὅπως τὴν ἀντιμετωπίζουμε σήμερα μέσα ἀπὸ τὰ περιοδικὰ καὶ τὰ σχετικὰ βιβλία, ἀποδέχεται τὴν ὕπαρξη ἑνὸς ζῳδιακοῦ κύκλου. Πάνω σ᾿ αὐτὸν εἶναι τοποθετημένοι οἱ ζῳδιακοὶ ἀστερισμοί, ἡ θέση τῶν ὁποίων κατὰ τὴ στιγμὴ τῆς γέννησης τῶν ἀνθρώπων, χαρακτηρίζει καὶ σημαδεύει σὲ ἕνα ποσοστό, σύμφωνα μὲ τὶς ἀπόψεις τῆς Ἀστρολογίας, τὴ φυσιογνωμία καὶ τὶς δυνατότητές τους.
Αὐτὸ ὅμως ποὺ ὅλοι νομίζουμε ὅτι γνωρίζουμε δὲν εἶναι ἀκριβές. Σύμφωνα μὲ τὴν ἐσωτερικὴ Ἀστρολογία, ὑπάρχουν δυὸ ἐπάλληλοι ζῳδιακοὶ κύκλοι, πέραν τοῦ γνωστοῦ μας κύκλου ποὺ βρίσκεται ἀτὸ στερέωμα.
Ὁ πρῶτος ἀπὸ τοὺς ἄγνωστους ζῳδιακοὺς κύκλους ἀντιστοιχεῖ, κατὰ τὴν Ἀστρολογία, στὴν πρώτη δύναμη τῆς θεότητας(;) καὶ εἶναι ἡ πηγὴ ὅλων τῶν ἐνεργειῶν ποὺ ἐκδηλώνονται μέσῳ τῆς διαδικασίας τῆς δημιουργίας. Ὁ δεύτερος ἀντιστοιχεῖ στὸν κόσμο τῆς διάνοιας καὶ τοῦ πνεύματος.
Φθάνοντας ὅμως, ἔστω καὶ ἐν συντομίᾳ, στὸ τέλος τῆς περιγραφῆς τοῦ ἀστρολογικοῦ κοσμοείδωλου, θέλουμε ν᾿ ἀπαντήσουμε σὲ μιὰ βασικὴ ἐρώτηση, ποὺ ὅλοι μας κατὰ καιροὺς ἔχουμε διατυπώσει: Μὲ ποιὸν τελικὰ τρόπο πιστεύει ἡ Ἀστρολογία, ὅτι ἐπιδροῦν τ᾿ ἄστρα καὶ οἱ πλανῆτες στὴ διαμόρφωση τῆς προσωπικότητας ἢ τοῦ μέλλοντος τοῦ ἀνθρώπου;
Συνοπτικὰ ἀναφέρουμε ὅτι σύμφωνα μὲ ὅλα τὰ προηγούμενα, ἡ Γῆ κατὰ τὴν Ἀστρολογία περιβάλλεται ἀπὸ τὶς ὁμόκεντρες ἐνεργειακὲς σφαῖρες τῶν πλανητῶν, ποὺ καλύπτουν τὴ Γῆ σὰν ἐπάλληλα κουκούλια. Κάθε ἐνεργειακὴ σφαίρα λέγεται ὅτι κατοικεῖται ἀπὸ πνευματικὰ ὄντα καὶ ὅτι κυβερνιέται ἀπὸ ἕναν πλανήτη στὸ μέτρο ποὺ ἡ ἐνέργειά του ἐκφράζει κάποιο μέλος τῆς πνευματικῆς ἱεραρχίας, ποὺ πιὸ λαϊκὰ ὀνομαζόταν ἄγγελος ἢ ἀρχάγγελος.
Ἕνα πνεῦμα, προκειμένου νὰ ἐνσαρκωθεῖ σὰν ἄνθρωπος πάνω στὸν πλανήτη Γῆ, περνάει μέσα ἀπὸ ὅλες αὐτὲς τὶς ἐνεργειακὲς σφαῖρες, ῥουφώντας τὶς πνευματικὲς δυνάμεις ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὸν ἀντίστοιχο πλανήτη. Τὸ τελευταῖο στάδιο αὐτῆς τῆς καθόδου ἦταν τὸ πέρασμα μέσῳ τῆς σφαίρας τῆς Σελήνης ποὺ βρισκόταν κάτω ἀπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ ἀρχάγγελου Γαβριήλ!

Τὸ μεγάλο ἐρώτημα

Πρὶν κλείσουμε ὅμως τὸν μικρὸ κύκλο τῶν σκέψεών μας πάνω στὸ μεγάλο θέμα τῆς Ἀστρολογίας, θὰ θέλαμε νὰ ἐκφράσουμε τὴν προσωπική μας ἄποψη πάνω σὲ ἕνα τελευταῖο μεγάλο καὶ βασανιστικὸ ἐρώτημα:
«Ἐφόσον εἶναι πασιφανὴς ἡ μὴ ἐπιστημονικὴ φύση τῆς Ἀστρολογίας καὶ τόσο προφανὴς ἡ προσπάθεια τῆς θεολογικῆς της συγκρότησης, γιατί αὐξάνει συνεχῶς τὸ ἀκροατήριό της, μεταξὺ τῶν «θρησκευόμενων» ἀνθρώπων ἢ ἐκείνων ποὺ σωστὰ ἢ ὄχι ἀναζητοῦν τὴ λυτρωτικὴ ἀπόδειξη καὶ τεκμηρίωση τῆς ὑπέρλογης θεϊκῆς δύναμης;».
Εὔκολες ἀπαντήσεις στὸ ἐρώτημα αὐτὸ ἔχουν δοθεῖ πολλές, ὅπως ἡ κακὴ ἀντιμετώπιση τοῦ θέματος ἀπὸ τὰ Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης, ἡ ἀφέλεια κάποιων συνανθρώπων μας ἢ ἀκόμα ἡ περίεργη καὶ ἀνεξήγητη ἕλξη, ποὺ ἀσκεῖ τὸ μυστήριο καὶ τὸ ἄγνωστο. Πέρα ὅμως ἀπὸ τὰ προηγούμενα, δευτερογενῆ καὶ ἐπουσιώδη αἴτια, ἀναδύεται ἕνα τεράστιο κοινωνικὸ δεδομένο, ἄξιο προσοχῆς.
Ὅπως μποροῦμε νὰ διαπιστώσουμε, ἡ Ἀστρολογία, ὅπως καὶ μιὰ σειρὰ ἀπόκρυφων καὶ μαγικῶν τεχνῶν μεσαιωνικῆς προέλευσης, βρίσκουν εὔφορο ἔδαφος σὲ κοινωνίες ποὺ δὲν ἔχουν τὴ δυνατότητα νὰ δημιουργήσουν στὰ μέλη τοὺς τὴν αἴσθηση μιᾶς κοινωνικῆς, φυσικῆς, ψυχικῆς καὶ συναισθηματικῆς ἀσφάλειας. Οἱ πολίτες αὐτῶν τῶν κοινωνιῶν, βιώνοντας τὸ φόβο καὶ τὸ δέος τοῦ σωματικοῦ καὶ ψυχικοῦ τοὺς «αὔριο», ἀναζητοῦν τὴ γαλήνη καὶ τὴ στήριξη δυνάμεων ἀνώτερων τῆς κοινωνίας καὶ τῶν ἀνθρώπων.
Λόγω τοῦ προηγούμενου γεγονότος, ἀναφερόμενοι εἰδικότερα στὴν «πολιτισμένη» Δύση, κατὰ τὴ διάρκεια εἰρηνικῶν περιόδων ὑλικῆς εὐμάρειας, ὅπου οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν ψευδαίσθηση μιᾶς κοινωνικῆς, βιολογικῆς καὶ ψυχικῆς ἀσφάλειας, οἱ Ἐκκλησίες ὅλων τῶν θρησκειῶν καὶ δογμάτων ἀποψιλώνονται ἀπὸ ἀρκετοὺς πιστούς. Ὁμοίως «ἀναδουλειές» παρουσιάζει τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ἀστρολόγου.
Ἀντίθετα, σὲ περιόδους κοινωνικῶν ἢ ἰδεολογικῶν κρίσεων, ὅταν ἡ ἀνθρώπινη ἀνασφάλεια καὶ τὸ δέος τοῦ ἀνθρώπινου «αὔριο» γιγαντώνεται, οἱ ἄνθρωποι ἐπιστρέφουν στὸ Θεὸ ἀλλὰ ἀρκετοὶ καὶ στὴν Ἀστρολογία.
Μετὰ ὅλα τὰ προηγούμενα, νομίζουμε ὅτι εἶναι σαφὲς τὸ γιατί κατὰ τὴν περίοδο ποὺ διανύουμε, ἡ ὁποία χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν ταχύτατη καὶ ἐπώδυνη κατάῤῥευση κοινωνιῶν καὶ ἰδεῶν, πολλοὶ ἄνθρωποι ἀναζητοῦν ἐκ νέου τὴ χαμένη αἴσθηση τῆς ἀσφάλειάς τους, στὴν ψευδαίσθηση καὶ τοὺς μύθους τῶν μαγικῶν καὶ ὑπέρλογων δυνατοτήτων τῆς Ἀστρολογίας καὶ τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ.
Ὁμοίως, θὰ πρέπει νὰ ἀναγνωρίσουμε τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας στὴν ἀσφαλὴ καὶ δοκιμασμένη ἀγκαλιὰ τῆς προγονικῆς Ὀρθόδοξης Πίστης.
ΑΣΤΡΟΛΟΓΟΣ-ΜΕΝΤΙΟΥΜ-ΠΑΡΑ-ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΩ ΜΕ ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΤΗΝ ΚΑΚΟΤΥΧΙΑ ΣΤΟΝ ΕΡΩΤΑ, ΤΟ ΓΑΜΟ
ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
ΛΥΣΙΜΟ ΜΑΓΈΙΑΣ - ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΜΑΓΕΙΑ
ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
ΔΕΧΟΜΑΙ ΚΑΙ ΜΕ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
...
ΑΣΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΕΝΤΙΟΥΜ ΕΜΦΥΤΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ψυχικών
ερευνών και ΤΗΛΕΠΑΘΗΤΙΚΩΝ φαινομένων.
ΠΟΛΥΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΣ, πολύχρονη πείρα στο ΝΑΪΡΟΜΠΙ.
ΠΡΟΣΟΧΗ, ΑΛΑΝΘΑΣΤΗ, ΥΠΕΥΘΥΝΗ. Επιτυχία 100%
σε χρόνο ρεκόρ. Επαναφορά προσώπων, λύσιμο ΜΑΓΕΙΑΣ.
Αισθηματικά, επαγγελματικά, ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ υποβολές
φυλακτά ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ. Αλληλογραφία Επαρχία - Εξωτερικό.
Δέχομαι και Σαββατοκύριακα. Τηλ. ...
ΑΣΤΡΟΛΟΓΟΣ - μέντιουμ από Ανατολή. Πνευματομαντεία,
ψυχοερευνητής, πνευματοθεραπευτής, Μοναδικός στην Ελλάδα
στο διάβασμα στη φλόγα των κεριών. Τελούμε τελετές λεκτικής
μαγείας των κεριών, για γρήγορη επαναφορά προσώπων και
λύσιμο μαγείας. Άνοιγμα ζωδιακού κύκλου των πνευμάτων του
Σαββάτου 12-4 μεσάνυχτα με το μαχαίρι της Τέχνης, Αιγυπτιακά
ερωτικά φίλτρα. Φυλακτά πολύ ισχυρά. Διαθέτουμε το γνήσιο
κοκαλάκι της νυχτερίδας από την Αίγυπτο πιασμένο με επτάκοπο
καλάμι με μαύρο πανί. Αμοιβή μετά την επιτυχία.
Δεν ασχολούμεθα με μαύρη και λευκή μαγεία, ΤΗΛ. ...
Ἀπὸ τὶς «Μικρὲς Ἀγγελίες» τοῦ ἡμερήσιου Τύπου:
Ἀστρολογία - φυλακτὰ - μαγεία - ἐρωτικὰ φίλτρα -
κοκκαλάκια τῆς νυκτερίδας - ἑπτάκοπο καλάμι.
Ὅλα μαζὶ καὶ μπερδεμένα. Ἡ Ἀστρολογία καὶ ὁ
Ἀποκρυφισμὸς ἀποτελοῦν πλέον ἔννοιες συνώνυμες.
Ἡ έλεια τοῦ λαοῦ πηγὴ κέρδους γιὰ κάποιους,
ποὺ θέλουν νὰ ὀνομάζονται αὐτάρεσκα «ἐπιστήμονες».

Μιὰ προσωπικὴ ἔκκληση

Ἂν καὶ πρὸς τὸ παρὸν αὐτὰ ποὺ ἦταν νὰ ποῦμε γιὰ τὴν Ἀστρολογία ἐλέχθησαν, θέλουμε νὰ μᾶς ἐπιτραπεῖ νὰ ἀπευθύνουμε μιὰ προσωπικὴ ἔκκληση σὲ δυὸ μεγάλες κατηγορίες ἀνθρώπων ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν Ἀστρολογία καὶ τὸν Ἀποκρυφισμό.
Ἀρχικὰ θέλουμε ν᾿ ἀπευθυνθοῦμε σ᾿ ἐκείνους τοὺς καταρτισμένους ἐπιστημονικὰ μελετητές, τοὺς ἕτοιμους νὰ ξεπεράσουν λογικὲς ἀρχὲς καὶ ἐπιστημονικὰ δόγματα. Ἐκείνους ποὺ μέσα στὰ σκοτεινὰ μονοπάτια τῆς Ἀστρολογίας καὶ τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ ἀναζητοῦν τὸ φῶς νέων γνώσεων πάνω στὰ πεδία τοῦ φυσικοῦ καὶ ψυχικοῦ κόσμου.
Συνοδοιπόρε ἐρευνητή, τὸ γνωρίζουμε ὅτι πολὺ δύσκολα θὰ παγιδευτεῖς σὲ ψευδεῖς παραδείσους ἀναπόδεικτων ἐπιστημονικά, ψυχικῶν ἢ φυσικῶν φαινομένων.
Πιστεύοντας βαθειὰ στὴν ἀλήθεια τῆς ἀρχῆς «ἐρεύνα καὶ πίστευε», ἀργὰ ἢ γρήγορα ἔχεις ἐλπίδες νὰ ὁδηγηθεῖς στὴν ἀλήθεια τοῦ κόσμου σου, μόνο ἂν κατανοήσεις τὴν περιορισμένη φύση τοῦ ἀνθρώπινου μυαλοῦ, τὴν ἀπεραντοσύνη τῆς γνώσης, ἀλλὰ καὶ τὴ γαλήνη ποὺ προσφέρει ἡ μυστικὴ δύναμη τῆς ἀποδοχῆς τῆς ὑπέρλογης ὕπαρξης τοῦ Θεοῦ.
Καὶ κάτι ἀκόμα. Ποτὲ μὴν ἐκβιάζεις, φίλε μας, τὸν ἐρχομὸ τῆς γνώσης. Ποτὲ μὴ τὴν κυνηγᾶς μὲ τὴν αἴσθηση τοῦ κατακτητῆ. Ἡ γνώση δὲν κατακτιέται. Συμφιλιώνεται μόνο μαζί σου καὶ σοῦ ἀποκαλύπτει τὶς ἀπόκρυφες πτυχές της, μόνο ὅταν εἶναι σίγουρη πὼς δὲν θὰ τὴν ἐκμεταλλευτεῖς, πὼς δὲν θὰ σταθεῖς καιροσκόπος καὶ φιλόδοξος τρυγητής της. Μάζευέ την κομμάτι - κομμάτι μὲ ἀγάπη καὶ πάθος. Μὴ παραπετᾶς καὶ μὴν ἀγνοεῖς τὰ κομμάτια της, ποὺ σήμερα δὲν καταλαβαίνεις τὴν ἀξία τους, τὰ κομμάτια ποὺ δὲν σὲ συμφέρει νὰ τὰ βρεῖς καὶ γι᾿ αὐτὸ τὰ προσπερνᾶς κάνοντας πὼς δὲν τ᾿ ἀναγνωρίζεις. Μὴ βιάζεσαι, περπατώντας τὰ μοναχικὰ μονοπάτια τῆς ἀπόλυτης γνώσης. Μὴ δειλιάζοντας μπροστὰ στὶς ἀνθρώπινες ἀδυναμίες καὶ πόνους, ὁ χρόνος τῆς ἄσκησης κάποτε θὰ συμπληρωθεῖ καὶ τότε μέσα σὲ μιὰ καὶ μόνη στιγμή, θὰ νιώσεις νὰ κατακλύζει κάθε πόρο τῆς φθαρτῆς σου ὕπαρξης, ἡ δύναμη τῆς αἰώνιας ἕνωσής σου μὲ τὴν ὑπέρτατη γνώση τοῦ Θεοῦ - Δημιουργοῦ σου. Τὰ κομματάκια τῆς γνώσης ποὺ μὲ τόση ἀγάπη καὶ ὑπομονὴ θὰ ἔχεις μαζέψει διασχίζοντας τὸν ἔρημο κόσμο σου, θὰ ἔχουν βρεῖ τὴ σωστή τους θέση στὸ πὰζλ τῆς ψυχῆς σου. Τότε, τὸ σῶμα σου, οἱ περιορισμένες δυνατότητες τῶν αἰσθήσεών σου, δὲν θὰ εἶναι πιὰ ἡ πηγὴ τῆς ἀδυναμίας σου νὰ ταξιδέψεις πρὸς τὴ γνώση τοῦ κόσμου, παρὰ ἡ εὐτυχισμένη δυνατότητα ποὺ σοῦ ἔχει δοθεῖ, νὰ μπορεῖς νὰ βιώσεις ἀξιοθαύμαστες ἐκδηλώσεις τῆς ψυχῆς σου.
Τέλος θέλουμε ν᾿ ἀπευθυνθοῦμε σ᾿ ἐκείνους ποὺ ἀναζητοῦν στὴν Ἀστρολογία τὴ γαλήνη καὶ ἀσφάλεια ποὺ τοὺς ἀρνεῖται ἡ κλονισμένη κοινωνία μας. Ἀκόμα, στοὺς ἀκατάρτιστους ἐπιστημονικὰ μελετητές, οἱ ὁποῖοι τὶς περισσότερες φορὲς περιστασιακὰ ἀσχολοῦνταν μὲ θέματα Ἀστρολογίας καὶ Ἀποκρυφισμοῦ. Σ᾿ ὅλους αὐτοὺς θέλουμε νὰ ὑπενθυμίσουμε τὸ πόσο εὔκολο εἶναι νὰ ἐξαπατηθοῦν ἢ σὲ χειρότερες περιπτώσεις νὰ χάσουν μέσα στὸν σχηματιζόμενο ἱστὸ τοῦ ὑπερλόγου ἀποκρυφιστικοῦ δέους, τὴν ψυχικὴ καὶ συναισθηματικὴ ἰσοῤῥοπία ποὺ τοὺς ἔχει ἀπομείνει.
Φίλε μας, κατανοοῦμε τὴν κοινωνική, ψυχικὴ καὶ συναισθηματικὴ ἀναγκαιότητα ποὺ σὲ ὁδηγεῖ στὰ σκοτεινὰ μονοπάτια ποὺ διάλεξες. Γνώριζε ὅμως ὅτι κανεὶς δὲν πρέπει νὰ παίζει μὲ τὴ φωτιά, ἂν δὲν γνωρίζει αὐτὸς ὁ ἴδιος πῶς νὰ τὴ σβήνει.
Μὴ ἀναζητᾶς τὴ λύση τῶν προβλημάτων σου στὰ πλαίσια μιᾶς φυσικῆς γνώσης ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ κατανοήσεις!
Ὑπάρχει, ἑκτὸς τῆς γνώσης, κι ἕνας ἄλλος πιὸ σίγουρος δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴ λύτρωση. Ὁ δρόμος τῆς πίστης στὸ Θεό.
Ἡ ψυχικὴ καὶ συναισθηματικὴ ἀσφάλεια καὶ γαλήνη ποὺ ἀναζητοῦμε ἀπεγνωσμένα, δὲν βρίσκεται χαμένη μέσα στὴν ἄκριτη ἀποδοχὴ τῆς μαντείας τῶν μακρινῶν ἄστρων καὶ τοῦ ἀπόμακρου ζῳδιακοῦ τῶν σκοταδιστῶν τοῦ Μεσαίωνα!
Τὸν ἀναζητούμενο χαμένο παράδεισο τῆς παιδικῆς μας ἀθῳότητας, μποροῦμε νὰ τὸν ἀνακαλύψουμε πολὺ κοντά μας, βαθειὰ μέσα μας, ἂν ἀκολουθήσουμε τὸν δρόμο τῆς ἀναζήτησης τῆς πίστης πρὸς τὸν Θεὸ ποὺ ὑπάρχει μέσα καὶ γύρω μας. Τὴν πίστη αὐτὴ ποὺ μποροῦμε ν᾿ ἀντλήσουμε μονάχα ἀπὸ Αὐτὸν καὶ μόνο μέσῳ Αὐτοῦ!

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ π. ΙΩΗΛ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΙΣΜΑΤΑ


ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ π. ΙΩΗΛ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΙΣΜΑΤΑ

Του Παναγιώτη Τελεβάντου
=======

Για μια ακόμη φορά, ο π. Ιωήλ Κωνστάνταρος  ομολογεί την αλήθεια του Χριστού την ώρα που “οι δοκούντες στύλοι είναι” “παίζουν εν ου παικτοίς” με τα σχίσματα.

Ολοι σχεδόν προσποιούνται ότι δεν κατανοούν τι συμβαίνει στην Μονή Εσφιγμένου και κάνουν πλάτες στους σχισματικούς χωρίς να λογαριάζουν τις συνέπειες και την ευθύνη τους έναντι του Θεού.

Το έχω ξαναγράψει και το επαναλαμβάνω με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. Ο χειρότερος τρόπος για να πολεμήσεις τον Οικουμενισμό είναι να ταχθείς άμεσα ή έμμεσα υπέρ των σχισμάτων.

Στην παρούσα προπαντός συγκυρία όταν τα οικουμενιστικά σχέδια του Φαναρίου έχουν κυριολεκτικά καταποντιστεί, εξαιτίας του Ρωσικού εθνοφυλετισμού, η οποιαδήποτε ερωτοτροπία με σχισματικές καταστάσεις είναι όχι μόνον αχρείαστη αλλά εντελώς απαράδεκτη. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι αποδεκτή κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.

Οσοι υποστηρίζουν την σχισματική Μονή Εσφιγμένου παραγνωρίζουν 

1.) Οτι ο σημερινός Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου δεν έχει υποστατή χειροτονία.

2.) Οτι οι Εσφιγμενίτες δεν έχουν εκκλησιαστική κοινωνία με καμιά Σύνοδο -ούτε με Παλαιοημερολογητική “Σύνοδο”-, εκτός από την σχισματική “Σύνοδο”, που “χειροτόνησε” τον “Ηγούμενο” της Μονής Εσφιγμένου Μεθόδιο.

3.) Οτι το Καταστατικό του Αγίου Ορους απαγορεύει την εγκαταβίωση στον Αθωνα σχισματικών και αιρετικών,

4.) Οτι οι αιρετικοί και σχισματικοί Παλαιοημερολογίτες βλαστημούν το Αγιο Πνεύμα επειδή δεν αναγνωρίζουν την εγκυρότητα των μυστηρίων της Εκκλησίας.

5.) Οτι από χρόνου μακρού όλες οι Αγιορειτικές Μονές ζητούσαν την απομάκρυνση από το Αγιον Ορος των σχισματικών Εσφιγμενιτών.

6.) Οτι η άμεση ή έμμεση υποστήριξη σχισμάτων ναρκοθετεί καίρια τον αγώνα εναντίον του Οικουμενισμού, επειδή αποδέχεται στην πράξη την κακοδοξία των “αδελφών Εκκλησιών” και την “βαπτισματική θεολογία”, αφού δέχεται τα μυστήρια των σχισματικών ως έγκυρα. Η μόνη διαφορά είναι ότι αντί να διευρύνει τα κανονικά όρια της Εκκλησίας προς τους Παπικούς και άλλες αιρετικές ομάδες τα διευρύνει προς τους σχισματικούς. Επομένως πέφτει στο ίδιο σφάλμα.

Οι Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων που απαγορεύουν ρητά και κατηγορηματικά τις συμπροσευχές με τους αιρετικούς απαγορεύουν με την ίδια αυστηρότητα και τις συμπροσευχές με τους σχισματικούς. 

Στην προκειμένη περίπτωση οι Εσφιγμενίτες δεν είναι μόνον σχισματικοί -αφού δεν κοινωνούν εκκλησιαστικά με καμιά Ορθόδοξη Εκκλησία-, αλλά μόνον με μια σχισματική ομάδα. 

Είναι όμως ταυτόχρονα και αιρετικοί, επειδή θεωρούν άκυρα τα μυστήρια της Εκκλησίας.

Ευτυχώς, όμως, ο π. Ιωήλ Κωνστάνταρος, σε αντίθεση με πολλούς άλλους, ομολογεί την αλήθεια του Χριστού για τα σχίσματα.

“Kατά καιρούς δεν λείπουν ποτέ οι αιρέσεις, τα σχίσματα και οι φατρίες που ταράσσουν και σχίζουν το σώμα του Χριστού.

Φέρει τεραστία ευθύνη και ο ίδιος ο άνθρωπος όταν δέχεται τις εισηγήσεις του διαβόλου και εν προκειμένω δημιουργούνται διαιρέσεις και σχίσματα, που εν πολλοίς, όπως μας διδάσκει η εκκλησιαστική μας ιστορία, καταλήγουν τελικώς σε αιρέσεις και σε απώλειες ψυχών.

Δεν θα κάνουμε τώρα λόγο για τις φοβερές αιρέσεις που λυμαίνονται την ενότητα της Εκκλησίας μας. Θα επιμείνουμε, όμως, και ίσως στενοχωρήσουμε κάποιους «αδελφούς», στο θέμα των σχισμάτων. Μια δηλ. πολύ πονεμένη ιστορία για την όπου γης Ορθόδοξη Εκκλησία μας και μάλιστα την Ελλαδική.

Πόσο καλύτερα, τουλάχιστον, εάν όχι άριστα, θα ήσαν τα πράγματα, εάν κάποιοι που με το «λάβαρο» της Ορθοδοξίας δημιουργούν «ιερές συνόδους», αναμετρούσαν τις συνέπειες των πράξεών τους; Και πόσο εξευτελιστικό και οδυνηρό είναι στην πατρίδα μας μόνο να αριθμούνται πλέον των δέκα «συνόδων ορθοδόξου εκκλησίας»; Απίστευτο και όμως αληθινό!

Και όταν με κάθε καλή διάθεση θέτεις το ερώτημα: «καλά βρε αδελφοί μου, γιατί όλα αυτά;» η απάντηση που λαμβάνεις είναι τόσο αποκαρδιωτική (που αποδεικνύει όχι απλώς έλλειψη στοιχειώδους θεολογικής παιδείας, αλλά και ίσως έλλειψη φόβου Θεού...). «Διότι» λένε, «όπου υπάρχει ο αγώνας, εκεί υπάρχει και η διαίρεσις»! (Λες και κτίζεται ο Πύργος της Βαβέλ και λησμονούν οι άνθρωποι ότι αυθεντικός αγώνας φέρει την ενότητα του Αγίου Πνεύματος).
Φυσικά, ο πειρασμός θα βρει και όντως βρίσκει πολλά σημεία που συλλαμβάνει όσους θέλουν να συλληφθούν στο δίχτυ του σχίσματος. Τη μια είναι το ημερολογιακό ζήτημα, την άλλη το θέμα του οικουμενισμού, κατόπιν κάποια αγιοποίηση κ.λ.π., με αποτέλεσμα δυστυχώς, αυτοί οι ίδιοι ο υπέρμαχοι της «ταλαίπωρης ορθοδοξίας» να δημιουργούν τέτοιου είδους σχολή, ώστε σε λίγο διάστημα καιρού να αποκηρύσσονται από τους ίδιους τους, έως της στιγμής εκείνης, φανατικούς οπαδούς τους, και να αφορίζονται από την ίδια την «ιεραρχία» τους, ως συμβιβασμένοι και προδότες των «πατρίων παραδόσεων» και του «ιερού αγώνος».

Και έτσι, «ουκ έσται παύλα των δεινών»...

Επαναλαμβάνουμε, η ευθύνη είναι όλων μας και ολοφάνερη. Ταυτοχρόνως δε το χρέος για αρραγή ενότητα στην Εκκλησία μας, βαραίνει τους ασθενικούς μας ώμους.

Θα μείνουμε όπως πρέπει να μείνουμε και θα σταθούμε στις θέσεις μας εάν δείξουμε ολοκληρωτική αφοσίωση, όχι βεβαίως σε ανθρώπους, αλλά στον ίδιο τον Κύριο Ιησού, και εάν με μυστηριακή και αγιαστική ζωή, οικοδομούμε «εαυτούς και αλλήλους» εντός του Σώματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.

Το λοιπόν, μακριά από διαιρέσεις και σχίσματα, μακριά από ανθρώπινα σχήματα και κατασκευάσματα που στο όνομα δήθεν την αλήθειας, σχίζουν τον άρραφο χιτώνα του Χριστού και οδηγούν στην απώλεια.”

Η έκταση της οφειλομένης υπακοής στον πνευματικό μας πατέρα

Η έκταση της οφειλομένης υπακοής στον πνευματικό μας πατέρα


Σκοπός της πνευματικής πατρότητας δεν είναι η διαρκής εξάρτηση των πνευματικών τέκνων από τον πατέρα τους, αλλά η υποβοήθησή τους να φθάσουν βαθμιαία στην πνευματική τους ελευθερία. Ο γνήσιος πνευματικός πατέρας δέν καταδικάζει τα παιδιά του σε ισόβια πνευματική νηπιότητα, αλλά αγωνίζεται διαρκώς για να ανδρωθούν πνευματικά να φθάσουν, όπως διδάσκει ο απόστολος Παύλος, «εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ.4,13). Ο καταναγκασμός και η πνευματική βία δεν έχουν θέση στη σχέση πνευματικού πατέρα και πνευματικών παιδιών. Η οφειλόμενη υπακοή προς τον πνευματικό μας πατέρα δεν είναι «τυφλή» αλλά ενσυνείδητη. Ούτε και καταργεί την προσωπική μας ευθύνη, η οποία πηγάζει από την εν Χριστώ ελευθερία μας. «Καθήκον του πνευματικού πατέρα δεν είναι να καταστρέψει την ελευθερία του ανθρώπου, αλλά να τον βοηθήσει να δει ο ίδιος την αλήθεια. δεν είναι να καταπιέσει την προσωπικότητα του ανθρώπου, αλλά να του δώσει τη δυνατότητα να ανακαλύψει τον εαυτό του, να αναπτυχθεί, να ωριμάσει και να γίνει αυτό που στην πραγματικότητα είναι... Ο πνευματικός πατέρας δεν επιβάλλει τις προσωπικές του ιδέες και αρετές, αλλά βοηθά τον μαθητή να βρει τη δική του αποκλειστικά κλήση... Μ' ένα λόγο, είναι μόνο ένας προπομπός του Θεού, και πρέπει να οδηγήσει τις ψυχές στο δρόμο του Θεού, και όχι στο δικό του» 


Γράφει ο άγιος Βαρσανούφιος:
 

«Οίδας ότι ουδέποτε εβάλλομεν δεσμόν επάνω τινός, ουδέ εαυτοίς». «Μη αναγκάσης τήν προαίρεσιν, αλλ' επ' ελπίδι σπείρον. και γάρ, ο Κύριος ημών ουκ ηνάγκασε τινά, αλλ' ευηγγελίσατο. και ει τις ήθελεν ήκουσεν» (Απόκρισις 51 καί 35, ο.π., σσ. 56 και 49).

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Γέροντας του σκλαβωμένου γένους 10:45 π.μ. | Αναρτήθηκε από Βασιλική Δελαγραμμάτικα |

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Γέροντας του σκλαβωμένου γένους


Αρχιμανδρίτου Λ.Μ.Γ.


Α'.


Κάποτε ο Κύριός μας, παρατηρώντας το πλήθος του λαού που τον ακολουθούσε, τους συμπόνεσε, καθώς τους είδε να είνε «ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα». Γιατί πρόβατα χωρίς ποιμένα μένουν αφρόντιστα, νηστικά και διψασμένα, απροστάτευτα από κινδύνους και επιθέσεις λύκων.



Και τότε στους μεν μαθητάς του είπε «Παρακαλέστε τον Κύριο να βγάλη εργάτες για τον θερισμό του» (Ματθ. 9,36-38), ο ίδιος δε «άρχισε να διδάσκη πολλά πράγματα» τον λαό, και τέλος φρόντισε και για την υλική διατροφή τους στο έρημο εκείνο μέρος που βρίσκονταν (Μάρκ. 6,34 κ.ε.).


Ο Χριστός, ο δημιουργός και σωτήρας μας, φροντίζει πάντοτε για όλους. Όταν ήταν στη γη, φρόντιζε ο ίδιος αυτοπροσώπως· εν συνεχεία, από της αναλήψεώς του στους ουρανούς και εξής, ανέθεσε τη φροντίδα αυτή στους αγίους αποστόλους, και αυτοί πάλι στους διαδόχους των.


Έτσι ο Κύριος, διά της Εκκλησίας του και των απεσταλμένων του, συνεχίζει απαύστως να φροντίζη για όλη την ανθρωπότητα, για όλα τα πλάσματά του. Φροντίζει δε για τον όλο άνθρωπο, και ως ψυχή και ως σώμα, αφού με την ενανθρώπησί του τον ανέλαβε ολόκληρο. Τον φωτίζει με την αλήθεια που του αποκαλύπτει, τον κατευθύνει με τις εντολές που του δίνει, τον οδηγεί με το παράδειγμα του επί γης βίου του, τον θεραπεύει από τις ασθένειές του με την θαυματουργό χάρι που του χορηγεί, τον παιδαγωγεί και τον παιδεύει όταν παρεκκλίνη από το δρόμο του, τον προστατεύει με τη σκέπη των αγγέλων του. Εκείνος είνε ο κατ' εξοχήν φροντιστής και οδηγός, και στα ίχνη του Κυρίου ακολουθούν έπειτα οι εντολοδόχοι του, οι απόστολοι, οι πατέρες και οι διδάσκαλοι, όλοι οι ποιμένες της Εκκλησίας.


Η ιστορία μαρτυρεί, ότι ήλθαν περίοδοι που ορισμένοι εργάτες της Εκκλησίας, όταν το εκάλεσε ειδική και επείγουσα ανάγκη, πέρα από το καθαρώς πνευματικό έργο ανέλαβαν και τη φροντίδα να σώσουν το λαό από δεινές περιστάσεις, εκτεινόμενοι θα έλεγε κανείς πέρα των αυστηρώς εκκλησιαστικών αρμοδιοτήτων τους (λ.χ. ο ι. Χρυσόστομος ως πρεσβύτερος στην Αντιόχεια και ο επίσκοπός του Φλαβιανός όταν έγινε εκεί η καταστροφή των ανδριάντων και μεσολάβησαν να αποτραπή η σκληρή τιμωρία από τον αυτοκράτορα, ή ο πατριάρχης Σέργιος στην Κωνσταντινούπολι όταν έλειπε ο Ηράκλειος και κινδύνευε η Πόλις και ενίσχυσε την άμυνα, κ.ά.).


Και αργότερα, όχι σπανίως αλλά πολύ συχνά, κληρικοί πρωτοστάτησαν σε εθνικούς αγώνες (όπως ο Παπαφλέσσας στο Μοριά, ο Αθανάσιος Διάκος στη Ρούμελη, ο Ρωγών Ιωσήφ στο Μεσολόγγι, ο Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης στο Μακεδονικό αγώνα, ο Χρυσόστομος Σμύρνης στη Μικρασιατική καταστροφή, ή επί των ημερών μας ο Σεβαστιανός Κονίτσης για τα δίκαια της Β. Ηπείρου). Κάποτε μάλιστα ωρισμένοι ιεράρχαι ανεδέχθησαν και εθναρχικά ακόμη καθήκοντα (όπως λ.χ. ο πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε' κατά την τουρκοκρατία ή ο αρχιεπίσκοπος και αντιβασιλεύς Δαμασκηνός επί γερμανικής κατοχής), δυστυχώς όμως όχι πάντοτε προσωρινά (όπως ο αρχιεπίσκοπος και πρόεδρος της Κύπρου Μακάριος επί αγγλικής κατοχής). Στις περιπτώσεις αυτές μπορούμε να πούμε, ότι η ποιμαίνουσα Εκκλησία, υπερβαίνουσα τα όρια της αποστολής της, που είνε να οδηγή τις ψυχές στην οδό προς την ουράνιο πατρίδα, ή κάποτε και εκτρεπομένη από αυτήν, υπέστη χάριν του ποιμνίου της μίαν «κένωσιν», όπως έλεγε ο αείμνηστος μητροπολίτης Κοζάνης Διονύσιος (Ψαριανός).


Επρεπε άραγε να γίνη αυτό; Αν ο άνθρωπος έχη και υλικές - βιοτικές ανάγκες, δεν μπορεί ο πνευματικός του πατέρας να αδιαφορήση γι' αυτές, σύμφωνα με το παράδειγμα του Κυρίου που μνημονεύσαμε. Το ότι τις περισσότερες φορές ήταν ανάγκη κληρικοί να παίξουν και αυτό το ρόλο, το ομολογούν εμμέσως ακόμη και εχθρικώς διακείμενοι προς την Εκκλησία. Μπορεί από το ένα μέρος να τους ακούτε να μιλούν για «διακριτούς ρόλους» και να θέλουν να περιορίσουν την Εκκλησία εντός των ι. ναών μόνο ή να εποφθαλμιούν την εκκλησιαστική περιουσία, από το άλλο όμως μέρος θα τους ακούσετε να της ζητούν πάντοτε να προσφέρη οικονομική βοήθεια και να απαιτούν να δίνη το παρών σε δύσκολες στιγμές της ζωής του λαού. Δεν έθεταν λ.χ. το ερώτημα «Πού ήταν η Εκκλησία τον καιρό της δικτατορίας;...»; Τι σημαίνουν αυτά; ότι σε τέτοιες ώρες επιθυμούν την παρέμβασί της και δεν θεωρούν ότι έτσι εξέρχεται των ορίων της.


Πάντως, εκτός από τις περιπτώσεις αναλήψεως θεσμικής εξουσίας (προέδρου δημοκρατίας ή αντιβασιλέως), που είνε σχετικώς λίγες, σε πάρα πολλές άλλες περιπτώσεις κληρικοί ανέλαβαν τον άτυπο αλλά πολύ ουσιαστικό ρόλο του οδηγού του λαού, χωρίς καθόλου να εκτραπούν από την αποστολή τους αλλά «πληροφορούντες» μάλιστα την διακονία τους (Β' Τιμ. 4,5). Αντιμετώπισαν τον άνθρωπο στην ολότητά του, όχι μόνο σαν άυλη ψυχή άλλα και ως σωματική ύπαρξι, έσκυψαν πάνω του με στοργή και ήλθαν αρωγοί σε όλες τις ανάγκες του, φροντίζοντας για όλες τις πλευρές της ζωής του.


Μία τέτοια αγνή, αγία και μαρτυρική εκκλησιαστική μορφή, που σπλαχνίστηκε όπως ο Κύριος τους αδελφούς του ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα και ήσκησε το ανεκτίμητο έργο της καθοδηγήσεως του λαού μας στα δύσκολα χρόνια της μακράς δουλείας υπό τους Οθωμανούς, είνε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, τον οποίο τιμά σήμερα όλη η Όρθοδοξία και ιδιαιτέρως η ι. αυτή μονή, που σεμνύνεται επ' ονόματί του, πανηγυρίζει τη μνήμη του, και φιλοξενεί το Η' τούτο Πνευματικό Συμπόσιο με θέμα «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Γέροντας του Γένους, τότε και σήμερα».




Β'.

Το Γένος μας, μέσα στη μακροχρόνια εκείνη σκλαβιά, ζητούσε κυβέρνησι να το διοίκηση, ζητούσε δασκάλους να το φωτίσουν, ζητούσε παπάδες να το αγιάσουν, ζητούσε οπλαρχηγούς να το ελευθερώσουν. Κυρίως όμως του χρειαζόταν ένας άγιος Γέροντας, ν' άνάψη φως μπροστά του, ν' αναλάβη όλη τη φροντίδα του, να το κατευθύνη· αυτός να το ξυπνήση από το λήθαργο, να το πάρη σαν μικρό παιδί από το χέρι, να το βάλη κάτω από το πετραχήλι του και να το ειρηνεύση, να του ανοίξη τα μάτια με το Ευαγγέλιο, να το διδάξη με τη σοφία του και να το παιδαγωγήση με την πείρα του. Και η θεία Πρόνοια έστειλε τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό· που δεν ήταν βέβαια ο μόνος (βλ. επισκ. Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Κοσμάς ο Αιτωλός, Αθήναι 200526, σελ. 34, σημ. 7), μπορούμε όμως να πούμε ότι ήταν ο κατ' εξοχήν απεσταλμένος Της τότε για το λαό μας.


Ο άγιος Κοσμάς ήταν η απάντησι του Θεού στις προσευχές και τα αιτήματα, τα δάκρυα και τους αναστεναγμούς των επί αιώνες σκλάβων. Ήταν ο Γέροντας που ζητούσαν.


Όταν λέμε Γέροντας, στην εκκλησιαστική γλώσσα, δεν εννοούμε τόσο τον γηραλέο, τον μεγάλο στην ηλικία -χωρίς ν' αποκλείεται να συντρέχη και το στοιχείο τούτο. Στη μοναχική ειδικά ορολογία Γέροντας είνε ο ηγούμενος μιας αδελφότητος ή συνοδείας, αυτός που έχει τη γενική ευθύνη για όλη τη ζωή του κοινοβίου. Στο μοναστήρι ο Γέροντας είνε αυτός που προνοεί για τη διαποίμανσι των μοναχών (την εξομολόγησί τους, την εξαγόρευσι των λογισμών, την παρακολούθησι της πνευματικής πορείας τους, τον έλεγχο της ζωής και της καταστάσεως τους, την στήριξί τους με συμβουλές και οδηγίες στον αγώνα τους, την ενίσχυσι και παρηγοριά τους στις θλίψεις, τη θεραπεία τους από τα πάθη και τα ψυχικά τραύματα, την κατάρτισι και την πρόοδό τους κατά Χριστόν), αυτός δηλαδή που νοιάζεται για την αιώνια σωτηρία τους. Ο Γέροντας όμως δεν αδιαφορεί και για τις υλικές ανάγκες των μοναχών του, την τροφή και το ένδυμά τους, την ασφαλή διαβίωσί τους, την προστασία από κινδύνους, την σωματική υγεία ή τη θεραπεία τους από ασθένειες, πολλές φορές ακόμη και για ανάγκες οικείων και συγγενών τους.


Αλλά στην ορθόδοξο Εκκλησία ο όρος Γέροντας επεκτείνεται, τηρουμένων κάποιων αναλογιών, και στους λαϊκούς που ζουν στον κόσμο, ακούνε την εντολή του Κυρίου «έσεσθε τέλειοι» (Ματθ. 5,48), και έχουν ζωντανό υπόδειγμα τη ζωή αγίων μοναχών, αφού κατά τον πατερικό λόγο οι μοναχοί είνε φως για το λαό όπως γι' αυτούς φως είνε οι άγγελοι. Έτσι και σ' εκείνους τους πιστούς που ζουν μεν στον κόσμο αλλ' αποζητούν ανώτερα στάδια πνευματικής ζωής, χρειάζεται ένας Γέροντας. Ο γέροντας είνε κάτι παραπάνω από τον απλό εξομολόγο· είνε ο πνευματικός γεννήτωρ και τροφεύς, ο φροντιστής και κηδεμών, ο δάσκαλος και παιδαγωγός, ο ιατρός και θεραπευτής, ο έμπειρος οδηγός εκείνων που τον ακολουθούν.


Όλα λοιπόν αυτά ήταν ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός για ολόκληρο το Γένος μας την εποχή εκείνη. Το βλέπει κανείς αυτό μελετώντας τον βίο και τη διδασκαλία του. Η αποστολή που ανέλαβε, όπως γράφει ο μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης Αυγουστίνος στο σχετικό γνωστό έργο του, ήταν «να πολεμήση τον Εωσφόρον, να πολεμήση το θηρίον εις τα ιδιά του κέντρα. Ν' αφυπνίση συνειδήσεις βεβαρημένας. Να παρηγορήση. Να σπογγίση δάκρυα. Ν' αναπτερώση το φρόνημα, να θερμάνη το συναίσθημα των πιστών, να σταματήση το κύμα του εξισλαμισμού, να υψώση κέρας χριστιανών Ορθοδόξων, να πέση επί τέλους μαχόμενος διά την Πίστιν» (Κ. 36-7).


Ο άγιος Κοσμάς, όπως είνε γνωστό, δεν εργάσθηκε σε μία μόνο περιοχή της πατρίδος, αλλά την διέτρεξε όλη με τις περιοδείες του. Κι αυτό όχι σε μία ειρηνική περίοδο αλλά μέσα στα μαύρα χρόνια της επί αιώνες παρατεινομένης οθωμανικής σκλαβιάς, που απειλούσε με αλλαξοπιστία, με πνευματικό θάνατο αλλά και με φυσικό - εθνολογικό αφανισμό τους Έλληνες. Πήρε απ' το χέρι το γένος μας - το πνευματικοπαίδι του, και το έβγαλε απ’ το σκοτάδι στο φως της ζωής, στον ευλογημένο δρόμο του Χριστού, σ' ένα νέο στάδιο εθνικού βίου. Δικαίως λοιπόν χαρακτηρίζεται ως «ο Γέροντας του σκλαβωμένου Γένους». Αυτός σαν πατέρας το γέννησε εν Χριστώ, αυτός σαν γιατρός το γιάτρεψε, αυτός σαν δάσκαλος το μόρφωσε, αυτός σαν έμπειρος οδηγός το κυβέρνησε.



Γ'.

Διαβάζοντας λοιπόν τις Διδαχές του μπορεί κανείς να δη τους τομείς στους οποίους εκτάθηκε η μέριμνά του για το λαό.


Πρώτη φροντίδα του βέβαια ήταν να οδηγήση το γένος στην οδό της σωτηρίας. Κήρυττε τη μετάνοια. Καλούσε στην επίγνωσι του μόνου αληθινού εν Τριάδι Θεού και σε επιστροφή σ' Αυτόν διά μετοχής στην εν Χριστώ απολύτρωσι. «Τι καρτερούμε, αδελφοί μου;» ρωτούσε· «σήμερον αύριον το τέλος του κόσμου· διά τούτο φροντίζετε να διορθωθήτε» (Κ. 272). Για τους βαρέως αμαρτήσαντας επρόβαλλε ως πρότυπο μετανοίας αγίους, όπως την οσία Μαρία την Αιγυπτία, και προέτρεπε επειγόντως· «Ανίσως και είνε κανένας από σας ωσάν την οσίαν Μαρίαν, αυτήν την ώραν να κλαύση και μετανοήση, τώρα όπου έχει καιρόν, και ας είνε βέβαιος ότι θα σωθή καθώς και η οσία Μαρία» (Κ. 142).


Τόνιζε τη μοναδικότητα της Εκκλησίας, αποκλειστικής ταμιούχου της θείας χάριτος, καθώς και την υπεροχή της Ορθοδόξου πίστεως έναντι όλων των άλλων δογμάτων, θρησκευμάτων και πίστεων Ανατολής και Δύσεως (μωαμεθανών - εβραίων, πάπα - ορθολογιστών). Δεν προέβαλλε έναν αδογμάτιστο χριστιανισμό· καλλιεργούσε στους ακροατάς του την ομολογιακή ακρίβεια και την προσήλωσι στα ορθόδοξα δόγματα. «Να ευφραίνεσθε οπού είσθε ορθόδοξοι χριστιανοί», έλεγε, «και να κλαίετε δια τους ασεβείς και αιρετικούς όπου περιπατούν εις το σκότος» (Κ. 132).


Σκοπός του ήταν να μορφωθούν οι ακροαταί του εν Χριστώ και ν' αποκτήσουν γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα. Δεν περιωριζόταν στο να διαμορφώνη στις ψυχές τους μία επιφανειακή θρησκευτικότητα, αλλά ύψωνε τον πήχυ καλώντας τους σε ολοένα ανώτερη πνευματική ζωή.


Κέντρο της εν Χριστώ ζωής ώριζε το ναό με τις ακολουθίες του, συνδέοντας αχώριστα το κήρυγμά του με συμμετοχή στη λατρεία και τα ιερά μυστήρια. Γι' αυτό καλούσε· «Να συμμαζωχθήτε εις τις οχτώ ώρες, να διαβάσωμεν τον Εσπερινόν μας, να ειπούμε και μίαν Παράκλησιν, να βάλωμεν την Δέσποινα μας την Θεοτόκον μεσίτρια, να μεσιτεύση εις τον Χριστόν, επειδή και ο Υιός της είνε ωργισμένος κατά πάνου μας από τις πολλές μας αμαρτίες και θέλει να μας καταποντίση» (Κ. 272). Και κάποια άλλη φορά, έχοντας μιλήσει για το δύσκολο θέμα του τριαδικού δόγματος, που λογικώς δεν κατανοείται, είπε· «Είνε και άλλος τρόπος να καταλάβετε την παναγίαν Τριάδα. Πώς; Να εξομολογηθήτε καθαρά, να μεταλάβετε τα άχραντα μυστήρια με φόβον και με ευλάβειαν, και τότε θα σας φωτίση η χάρις του παναγίου Πνεύματος να καταλάβετε καλύτερα...» (Κ. 107-8). «Με πόσην πίστιν ομιλεί περί της αγίας Τριάδος ο άγιος Κοσμάς!», παρατηρεί ο μητροπολίτης Αυγουστίνος που εξέδωκε τις Διδαχές του και τον έκανε ευρύτερα γνωστό. «Την διδασκαλίαν περί της αγίας Τριάδος θεωρεί θεμελιώδη αλήθειαν της Ορθοδόξου πίστεως. Δεν θέλει καμμίαν πνευματικήν επαφήν με αιρετικούς που δεν παραδέχονται την αλήθειαν ταύτην. Των τοιούτων θεός είνε ο... διάβολος!» (έ.α., σημ. 19).


Έτσι ο άγιός μας απεδείχθη απλανής οδηγός των ορθοδόξων στην πορεία προς τον παράδεισο.


Ωστόσο, βλέποντας την άγνοια που είχαν και το πνευματικό σκοτάδι που κυριαρχούσε, συγκατέβαινε και ερχόταν στο επίπεδο τους. Διότι είνε γεγονός ότι βρήκε τους Έλληνες σε χαμηλή πνευματική στάθμη. Γι' αυτό άρχιζε από το άλφα, από τα στοιχειώδη, διδάσκοντας ακόμα και πώς θα μπουν στην εκκλησία και πώς θα κάνουν το σταυρό τους. «Εμβαίνετε, αδελφοί μου, άνδρες και γυναίκες, μέσα εις την έκκλησίαν με φόβον και τρόμον και να μη κάμνετε κουβέντες· και να μη εμβαίνετε μέσα εις την έκκλησίαν διά να βλέπετε οι άνδρες τας γυναίκας και αι γυναίκες τους άνδρας, αλλά να κάμνετε τον σταυρόν σας με φόβον και τρόμον, να ακούετε την θείαν λειτουργίαν, να φωτίζεσθε και να καθαρίζεσθε από τας αμαρτίας σας» (Κ. 213). Αλλού πάλι λέει πιο συγκεκριμένα· «Ακούσατε, αδελφοί μου, πώς πρέπει να γίνεται ο σταυρός και τι σημαίνει...», και εξηγεί τις κινήσεις του χεριού και τη σημασία τους (Κ. 155). Δεν έμενε όμως στα στοιχειώδη· προχωρούσε. Μυούσε, όλους αδιακρίτως, στη ζωή της προσευχής, της νήψεως και της ασκήσεως λέγοντας· «Σας συμβουλεύω να κάμετε από ένα κομβολόγι (= κομποσχοίνι) μικροί και μεγάλοι και να το κρατήτε με το αριστερό χέρι, και με το δεξιό να κάμνετε τον σταυρόν σας και να λέγετε· Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ και Λόγε του Θεού του ζώντος, διά της Θεοτόκου και πάντων των αγίων ελέησόν με τον αμαρτωλόν και ανάξιον δούλον σου» (Κ. 154-5).


Εχοντας όμως ο άγιος Κοσμάς το βλέμμα στραμμένο στη βασιλεία των ουρανών δεν αδιαφορούσε για το ηθικό επίπεδο της επιγείου ζωής των συμπατριωτών του, αφού ως γνωστόν από την εδώ διαγωγή εξαρτάται η εκεί καταταγή. Έβλεπε πόση αξεστοσύνη και βαρβαρότης είχε επικρατήσει και, για να τους φέρη σε συναίσθησι, ρωτούσε· «Δεν βλέπετε ότι αγρίωσε το γένος μας από την αμάθειαν και εγίναμεν ωσάν θηρία;» (Κ. 150). Γι' αυτό ο σοφός Γέροντας φρόντιζε και για τον εξευγενισμό των χαρακτήρων και την ειρηνική κοινωνική συμβίωσι των σκλάβων αδελφών του.


Πώς να μαλάξη τις σκληρές καρδιές; Ένας θεοδίδακτος τρόπος που χρησιμοποιούσε ήταν να ταπεινώνεται ο ίδιος μπροστά τους, δίδοντας έτσι το παράδειγμα. Ποιος μπορούσε να μείνη ασυγκίνητος όταν π.χ. τον άκουγε να λέη δημοσία «Με βλέπετε και εμέ με αυτά τα γένεια; Είνε γεμάτα υπερηφάνειαν, και ο Θεός να την ξερριζώση από την καρδίαν μας»; (Κ. 117).


«Θαυμάζομεν εδώ», σημειώνει ο π. Αυγουστίνος, «όχι μόνον το βάθος της ταπεινώσεως του αγίου Κοσμά, αλλά και τον παιδαγωγικόν τρόπον, με τον οποίον καθοδηγεί τους ακροατάς του, ίνα ανακαλύψουν και τα τελευταία ίχνη της υπερηφάνειας, η οποία κατορθώνει να παρεισδύη παντού...» (Κ. 117, σημ. 21). Αλλά το ύψιστο υπόδειγμα ταπεινώσεως είνε ασφαλώς ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός· και ο άγιος Κοσμάς, όταν διδάσκοντας φθάνη στην εξιστόρησι του ιερού νιπτήρος την εσπέρα της Μεγάλης Πέμπτης, λέει· «Ο Κύριος ...επήρε και έπλυνε τα πόδια των αγίων αποστόλων, διά να σου δείξη παράδειγμα και εσένα, και βασιλεύς να είσαι, πάντοτε να ταπεινώνεσαι και να τιμάς εκείνον τον πτωχόν...» (Κ. 267). Στηλίτευε την υπερηφάνεια και σκληροκαρδία λέγοντας· «Πρέπει να στοχασθώμεν πως ο πανάγαθος Θεός μισεί τον υπερήφανον και αγαπά τον ταπεινόν. Και όχι μόνον ο Θεός, αλλά και ημείς, όταν ιδούμέν τινα ταπεινόν, τον βλέπομεν ως άγγελον, μας φαίνεται ν' ανοίξωμεν την καρδίαν μας να τον βάλωμεν μέσα· και όταν ιδούμέν τινα υπερήφανον, τον βλέπομεν ως διάβολον, γυρίζομεν το πρόσωπόν μας εις άλλον μέρος να μη τον βλέπωμεν» (Κ. 116-7). Πόση αλήθεια, πόση ψυχολογική πραγματικότητα κλείνουν τα λόγια αυτά!


Ιδιαίτερη μέριμνα έδειχνε ο άγιός μας για την καταλλαγή και συμφιλίωσι των πιστών μεταξύ τους. Τους προέτρεπε να αλληλοσυγχωρούνται δίνοντας πρώτος αυτός το παράδειγμα. «Παρακαλώ σας, αδελφοί μου, να ειπήτε και δι' εμέ τον αμαρτωλόν τρεις φοράς· Συγχωρήσατε με και ο Θεός συγχωρήσοι σας. Συγχωρηθήτε και μεταξύ σας» (Κ. 133). Επιμένοντας στο δύσκολο τούτο ζήτημα, που δημιουργεί συχνά η αδικία μεταξύ συνανθρώπων, λέει πάλι αλλού·


«Να κλαύσης και να παρακάλεσης να σε συγχωρήση ο Θεός διά τας ιδικάς σου αμαρτίας. Ολοι οι πνευματικοί, πατριάρχαι, αρχιερείς, όλος ο κόσμος να σε συγχωρήση, ασυγχώρητος είσαι. Αμή ποίος έχει την εξουσίαν να σε συγχωρήση; Εκείνος οπού τον αδίκησες» (Κ. 176). Στην ακραία δε και απευκτέα περίπτωσι που η διαφορά μεταξύ δύο ορθοδόξων αδελφών πρέπει να οδηγηθή σε δικαστήριο, ο άγιος Κοσμάς θεωρούσε μεγάλη αμαρτία οι Χριστιανοί να καταφεύγουν στους αλλόθρησκους κατακτητάς και συνιστούσε να καταφεύγουν στον επίσκοπο· «Αν σου πταίση ο αδελφός σου ή άλλος χριστιανός, πήγαινε τον εις τον δεσπότην και μη τον πηγαίνεις εις κρίσιν των Τούρκων, ότι μεγάλην αμαρτίαν έχεις και θέλεις κολασθή αιώνια» (Κ. 294).


Την προσπάθειά του για εξημέρωσι και εξευγενισμό του λαού συνοψίζει σε τρία σημεία λέγοντας· «Τα άλλα οπού έχομεν να είπωμεν ομοιάζουν ωσάν σκεπήν. Ποία είνε η σκεπή; Εγώ βλέπω το Γένος μας οπού έπεσεν εις πολλά κακά· έχουν κατάρες, αφορισμούς, αναθεματισμούς, όρκους, βλασφημίας και άλλα τοιαύτα. [Το πρώτον είνε] να καθαρισθούν οι χριστιανοί, να αγιασθούν τα χωρία των, και να καθαρισθούν ψυχικώς και σωματικώς. Το δεύτερον παρακινώ τους χριστιανούς να φτειάσουν σταυρούς και κομποσχοίνια, και παρακαλώ τον Χριστόν μας και τα ευλογεί, διά να τα έχουν οι χριστιανοί φυλακτήρια. Τρίτον είνε οπού κάμνω τους χριστιανούς όλους και συγχωρούν ζωντανούς και αποθαμένους. Αυτά τα τρία μου λέγει ο λογισμός μου» (Κ. 201). Άλλοτε πάλι τον ακούμε να συνιστά ως αναγκαία τέσσερα πράγματα· εξομολόγησι, αγάπη, εκκλησιασμό, ελεημοσύνη (Κ. 291).


Πάσχιζε να περικόπτη την εγωιστική αυτάρκεια και τις διχαστικές διακρίσεις μεταξύ των συνανθρώπων, αλλά -και τούτο αξίζει να το προσέξουμε ιδιαιτέρως- χωρίς και να εξισώνη συγκρητιστικά την Ορθόδοξο πίστι με τα διάφορα θρησκεύματα, που «αλώνιζαν» τότε στην σκλαβωμένη πατρίδα. Έτερον εκάτερον. «Όλοι οι άνθρωποι», έλεγε, «είνε από ένα πατέρα και από μίαν μητέρα, και διά τούτο είμεθα όλοι οι άνθρωποι αδελφοί· μόνον η πίστις μας χωρίζει» (Κ. 128). Δηλαδή· συμβιώνουμε μεν ανεκτικά και με αλληλοσεβασμό όλοι μαζί στον παρόντα κόσμο -σιτάρι και ζιζάνια κατά την παραβολή του Κυρίου-, αλλά δεν ξεχνάμε ότι με κάποιους διαφέρουμε στην πίστι. Αλλοίμονο αν, εν ονόματι μιας ειρηνικής συνυπάρξεως, είμαστε έτοιμοι να νοθεύσουμε, έστω και λίγο, την πίστι μας. Και αυτό που κήρυττε το εννοούσε και το τηρούσε. Αν δεν υπήρχε πράγματι αυτή η στερεά προσήλωσι στην Ορθόδοξο πίστι, ούτε ο ίδιος ο άγιος Κοσμάς θα ετιμάτο σήμερα ως ιερομάρτυς ούτε το πλήθος των άλλων νεομαρτύρων της τουρκοκρατίας θα είχαν αγιάσει. Θα μπορούσαν και εκείνοι, επικαλούμενοι τις όντως έκτακτες και αφόρητες συνθήκες, να επινοήσουν συναινετικές «φόρμουλες» και άγνωστα ως τότε θρησκευτικά σχήματα και μορφώματα, εκκλησιολογικώς αθεμελίωτα και αστήρικτα, ώστε να δικαιολογούν συμβιβασμούς και υποχωρήσεις, και να μη εμφανίζωνται στους κατακτητάς Οθωμανούς και στους κυριάρχους εβραίους ανυπότακτοι και στους ασύδοτους δυτικούς (παπικούς και προτεστάντες) αντιδραστικοί, διχαστικοί, ασύμβατοι με το κατεστημένο και τελικά οβελιστέοι, ήγουν άξιοι μαρτυρικού θανάτου.


Στα κοινωνικά ζητήματα ο άγιος Κοσμάς δίδασκε την ισότητα ανδρός και γυναικός και χτυπούσε τον αντρικό εγωισμό. «Ανίσως, αδελφοί μου», έλεγε, «και θέλετε να είσθε καλύτεροι οι άνδρες από τας γυναίκας, πρέπει να κάμνετε και έργα καλύτερα από αυτάς· ει δε και αι γυναίκες κάμνουν καλύτερα και πηγαίνουν εις τον παράδεισον και ημείς εις την κόλασιν, τι μας ωφελεί;


Είμεθα άνδρες και κάμνομεν χειρότερα. Εγώ βλέπω εδώ που περιπατώ και διδάσκω· είπα ένα λόγον διά τας γυναίκας και σκέπτονται να ρίψουν τα περιττά σκουλαρίκια, δακτυλίδια, και με ήκουσαν ευθύς» (Κ. 121). «Εδώ ο άγιος κτυπά τον ανδρικόν εγωισμόν και εξαίρει την ευσέβειαν της γυναικός, της οποίας η καρδία ευκολώτερον μαλακώνει και δέχεται τον λόγον του Θεού...», σημειώνει ο μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης (Κ. 121, σημ. 22).


Μέσα όμως στην οικογένεια, σύμφωνα με τον θείο νόμο, συνιστά «να είναι ο άνδρας ωσάν βασιλεύς και η γυναίκα ωσάν βεζύρης, ήτοι ο άνδρας ωσάν η κεφαλή και η γυναίκα ωσάν το σώμα» (Μ. 134). Διδάσκει τις γυναίκες να είνε ταπεινές, ολιγόλογες, σκεπασμένες με το φόβο του Θεού. «Αφήσατε την υπερηφάνειαν», τους έλεγε, «και κάμετε ταπεινοσύνην. Μη βάνετε εις την κεφαλήν σας ασήμια και μαλάματα και κόκκινα και κίτρινα μανδήλια, αμή άσπρα μανδήλια και νέες και γερόντισσσες και αρχόντισσες και πτωχές» (Κ. 294). «Να είσθε σκεπασμένες με την εντροπήν, και φαίνεσθε ωσάν μάλαμα» (Κ. 124). Στον γάμο ομως εκήρυττε ότι η Εκκλησία οφείλει -μερίμνη του Ιερέως- να διασώζη την ελευθερία της γυναίκας· δεν πρέπει η γυναίκα να οδηγήται σε γάμο με κάποιον που αυτή δεν θέλει και της τον επιβάλλουν. Προέβαλλε θερμά την πολυτεκνία και εγκωμίαζε την ανεμπόδιστη τεκνογονία. Πολλά δίδασκε γύρω και από την χριστιανική διαπαιδαγώγησι των παιδιών.


Ήλεγχε την πλεονεξία και συνιστούσε την απλότητα, την αυτάρκεια και τον περιορισμό στα αναγκαία. Θερμά προέτρεπε στην ελεημοσύνη, που είνε έμπρακτη αγάπη προς τον πλησίον. Συχνά καυτηρίαζε τη φιλαργυρία λέγοντας· «Ακούετε, αδελφοί μου, τι κακόν πράγμα είνε η φιλαργυρία;... Εκαταλάβατε, αδελφοί μου, το νόημα, όποιος έχει το πάθος της φιλαργυρίας τι παθαίνει; Παθαίνει καθώς έπαθε και ο Ιούδας» (Κ. 271). Ο φιλόλογος Ιωάννης Μενούνος, που εξέδωκε τις Διδαχές του αγίου Κοσμά μετά από πολυετή επιστημονική μελέτη, γράφει· «Η ταπείνωση, που την επαινεί, και η περηφάνεια, που την καταδικάζει, είναι ένα ακόμη από τα θέματά του. Νομίζω ότι η συχνή αναφορά του σ' αυτό το σημείο γίνεται για να χτυπηθούν οι πλούσιοι καθώς και οι αγέρωχοι κοτσαμπάσηδες και να εξυψωθεί από το άλλο μέρος το φρόνημα της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού που ζούσε φτωχικά» (Μ. 85).


Τέλος το ζήτημα της αργίας της Κυριακής, στο οποίο ο άγιος Κοσμάς επέμενε, τον έκανε μισητό στους Εβραίους. Με την επίδρασι του κηρύγματός του τα παζάρια έπαυσαν να γίνωνται Κυριακή -πράγμα που δείχνει και πόσο τον άκουγε ο λαός- και μεταφέρθηκαν το Σάββατο που οι Εβραίοι έχουν αργία. Αυτό όμως έπληττε τα συμφέροντά τους, και γι' αυτό με τις διαβολές τους στους Τούρκους προκάλεσαν το μαρτυρικό θάνατο του. «Τις Κυριακές να μη δουλέψητε ολότελα. Μήτε να πωλήσετε μήτε να αγοράσητε, ούτε χωράφι ούτε αμπέλι να κοιτάζετε, μήτε να φωκαλίζετε τα αχούρια σας· μονάχα να διαβάζετε βιβλία, να μαθαίνετε το καλόν και το τέλος της ζωής μας, ότι όλοι θέλομεν αποθάνει καθώς το βλέπομεν καθ' εκάστην» (Κ. 294).


Δεν πρέπει να παραλείψουμε την προσφορά του αγίου μας στην παιδεία του σκλαβωμένου Γένους. «Θερμός φίλος της μορφώσεως των Ελληνοπαίδων ήτο ο άγιος Κοσμάς», γράφει ο μητροπολίτης Αυγουστίνος. «Αλλ' ως θεμέλιον της μορφώσεως αυτής έθετεν απαραιτήτως τον φόβον του Θεού, την καλλιέργειαν της ευσέβειας, της αρετής...» (Κ. 131, σημ. 25). Τα γράμματα τα έβλεπε άμεσα συνδεδεμένα με την πνευματική κατάρτισι και την εκκλησιαστική ζωή των Χριστιανών. «Καλύτερα», έλεγε, «να έχης εις την χώραν σου σχολείον ελληνικόν παρά να έχης βρύσες και ποταμούς, διατί η βρύσις ποτίζει το σώμα, το δε σχολείον ποτίζει την ψυχήν· το σχολείον ανοίγει τες εκκλησίες, το σχολείον ανοίγει τα μοναστήρια» (Μ. 142, 209).


Είνε γνωστό ότι με δική του μέριμνα, όπως δείχνουν και οι σωζόμενες επιστολές, ιδρύθηκαν στην υπόδουλη πατρίδα πλήθος σχολεία για στοιχειώδη και μέση εκπαίδευσι. Αυτά λειτουργούσαν υπό την επίβλεψι επιτρόπων, που διώριζε εκείνος κατά τόπους, και αυτά καλλιέργησαν τα γράμματα, τη χριστιανική πίστι και την εθνική συνείδησι. Επιμόνως συνιστούσε, να μιλούν όλοι ελληνικά, δημοσίως και κατ' οίκον. Προκειμένου να πείση τους Έλληνες να σταματήσουν να μιλούν αρβανίτικα, φθάνει στο σημείο να πη τούτο τον τολμηρό λόγο· «Όποιος χριστιανός, άνδρας ή γυναίκα, υπόσχεται μέσα εις το σπίτι του να μην κουβεντιάζη αρβανίτικα, ας σηκωθή απάνου να μου το ειπή, και εγώ να πάρω όλα του τα αμαρτήματα εις τον λαιμόν μου από τον καιρόν όπου εγεννήθη έως τώρα, και να βάλω και όλους τους χριστιανούς να τον συγχωρέσουνε και να λάβη μίαν συγχώρεσιν, οπού, αν έδινε χιλιάδες πουγγιά, δεν την εματάβρισκε» (Μ. 207-8).


Μαζί με τη μέριμνά του για να έχουν οι υπόδουλοι σχολείο και δάσκαλο, ο άγιος Κοσμάς φρόντιζε και για τον ι. κλήρο. Διεζωγράφιζε το αγγελικό ύψος του λειτουργήματος της ιερωσύνης, την ασύγκριτη εξουσία του ιερέως να τελή τα ιερά μυστήρια και να συγχωρή αμαρτήματα, την απαιτουμένη καθαρότητά του, την άψογη προσωπική του ζωή και την υποδειγματική οικογενειακή του κατάστασι. Υπεδείκνυε κριτήρια για την επιλογή των καταλλήλων ως υποψηφίων για χειροτονία και την ανάγκη αυτοί να γνωρίζουν γράμματα.


Απέκλειε την αυτοπροβολή και τη σιμωνία. Στις ψυχές των κληρικών προσπαθούσε να αναζωπυρώνη το χάρισμα που είχαν λάβει, για να εκτελούν τη διακονία τους όχι ως αγγαρεία και βιοπορισμό αλλά με αγάπη στο ποίμνιό τους και όσο το δυνατόν περισσότερο αποδοτικά. Τους ήθελε φιλακόλουθους και εργατικούς, να λειτουργούν καθημερινώς. «Η αγία μας Εκκλησία», έλεγε, «είνε μία πηγή, και ποτίζει όλους τους διψασμένους· και πρέπει κάθε ημέραν να λειτουργούν οι ιερείς, διά να ευλογή ο Χριστός τους ανθρώπους και να φυλάγη την χώραν από πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν» (Κ. 298). Ως προς την εγκυρότητα, τέλος, των μυστηρίων που τελούν οι ιερείς, ο άγιος Κοσμάς, χωρίς να δικαιολογή και να αμνηστεύη προσωπικά τους αμαρτήματα, την αποσυνδέει από αυτά και την θεωρεί δεδομένη, όπως δείχνει το γνωστό παράδειγμα της βρύσης και του ψόφιου σκύλου.


Ήταν, τέλος, οδηγός και στην πορεία του Γένους προς την εθνεγερσία. Σ' αυτό συνέβαλε όχι με άμεση ή επιτελική ανάμειξι σε πολεμικές επιχειρήσεις ούτε με ρητές αναφορές και προτροπές επ' αύτού, αλλά εμμέσως· με την καλλιέργεια της αυτοσυνειδησίας του Γένους, με την υπενθύμισι της αξίας της χριστιανικής ιδιότητος και προ παντός με το ξύπνημα του πόθου για πνευματική απελευθέρωσι από τα πάθη. Ο μελετητής του αγίου μας Ιωάννης Μενούνος γράφει επ' αυτού·


«Φαίνεται ότι ο Αιτωλός ενθάρρυνε με προφητείες τους υπόδουλους Έλληνες και έκανε λόγο για την απελευθέρωση, "το ποθούμενο", όπως έλεγε συγκαλυμμένα, καθώς και ότι πρόβλεπε πως οι Χριστιανοί θα κυνηγήσουν τους αντίχριστους ως την Κόκκινη Μηλιά... Υποστηρίχθηκε, χωρίς σοβαρή τεκμηρίωση, ότι ο Αιτωλός πήρε μέρος στην επανάσταση του 1770 και γενικά εμφανίζεται ως κήρυκας της εξεγέρσεως και της ελευθερίας. Το βέβαιο είναι ότι στις επιστολές δεν έγραψε και στις διδαχές δεν είπε τίποτα σχετικά, το αντίθετο μάλιστα, ενώ οι προφητείες κάνουν λόγο για απελευθέρωση στην τρίτη γενεά από την εποχή του. Φαίνεται δηλαδή πως συνιστούσε την υποταγή στην προσωρινή εξουσία των Τούρκων, πρόβλεπε όμως και προφήτευε την Επανάσταση στο μέλλον. Το βέβαιο είναι ότι οι διδαχές, καθώς και τα σχολεία που ίδρυσε, συγκράτησαν και τόνωσαν τη θρησκευτική και εθνική συνείδηση σ' ένα μεγάλο μέρος των υποδούλων και μ' αυτό τον τρόπο ο Κοσμάς έγινε πρόδρομος του '21» (Μ. 86-7).


Μπορούμε να πούμε ότι, όπως το ευαγγελικό κήρυγμα του αποστόλου Παύλου, χωρίς να ωθή τους δούλους σε εξέγερσι κατά των κυρίων, κατήργησε οριστικά την κοινωνική δουλεία, έτσι και το αποστολικό κήρυγμα του αγίου Κοσμά, χωρίς να ωθή τους υπόδουλους Έλληνες να πάρουν αμέσως τα όπλα, ετοίμασε ουσιαστικά και θεμελίωσε βαθειά την εθνική τους απελευθέρωσι. Ο απόστολος Παύλος, διδάσκοντας κυρίους και δούλους ότι είνε αδελφοί εν Χριστώ, στην πραγματικότητα κατηύθυνε τη μεγαλύτερη κοινωνική επανάστασι· και ο άγιος Κοσμάς, οδηγώντας τους αδελφούς του στην εν Χριστώ ελευθερία από την άγνοια και τα πάθη, τους χάριζε πνευματική υπεροπλία με την οποία έφθασαν κατόπιν και στην εθνική ελευθερία. Γιατί οποίος δε νικά το μίσος και δεν υψώνεται στην αγάπη, δεν είνε άξιος της ελευθερίας. Το είπε και ο εθνικός ποιητής· «Εάν μισούνται ανάμεσό τους, δεν τους πρέπει ελευθεριά» (Διον. Σολωμού, Ύμνος εις την ελευθερίαν, στροφή 147).


Η μεγάλη δύναμις δεν είνε στα όπλα και στο μακελλειό· η μεγάλη δύναμις βρίσκεται στην προστασία του Θεού, την οποία απολαμβάνουν αυτοί που την ελπίδα τους έχουν μόνο σ' αυτόν. Σε ένα χαρακτηριστικό σημείο των Διδαχών του ο άγιος Κοσμάς ανοίγει εποπτικό διάλογο και λέει- «Δώσετε μου ένα χαντζάρι. Σήκω απάνου η ευγένεια σου οπού βαστάς την πιστόλα. Εγώ τραβάω το μαχαίρι να σε σκοτώσω. Είπε την αλήθειαν: ο νους σου ευθύς που επήγε; -Εις την πιστόλα. -Αφερούμου, κάθισε. Σήκω εσύ οπού δεν βαστάς άρματα. Θέλω να σε σκοτώσω. Είπε μου, τώρα οπού δεν βαστάς άρματα, ο νους σου που επήγε; -Εις τον Θεόν, άγιε του Θεού.


-Λοιπόν έτσι και η ευγένεια σας πάντοτε την ελπίδα σας εις τον Θεόν να την έχετε και έτσι δεν φοβάσθε να πάθετε κανένα κακόν» (Μ. 272-3). Και αλλού λέει επίσης· «Ένας άνθρωπος, αδελφοί μου, οπού φυλάγει τα προστάγματα του Θεού, γίνεται σοφός και δεν φοβείται όλον τον κόσμον· άλλος πάλιν, οπού δεν φυλάγει τα προστάγματα του Θεού, γίνεται μωρός, φοβείται και από τον ίσκιον του, ας είνε και βασιλεύς να ορίζη όλον τον κόσμον» (Κ. 125). «Όστις έχει τον Χριστόν μέσα εις την καρδίαν του, δεν φοβείται όλον τον κόσμον. Ανίσως θέλωμεν και ημείς να μη φοβούμεθα μήτε ανθρώπους μήτε δαίμονας, να έχωμεν τον Θεόν εις την καρδίαν μας» (Κ. 143). «Όστις έχει πίστιν εις τον Χριστόν μας και είνε καθαρός δεν παθαίνει κανέν κακόν» (Κ. 159).


Καλλιεργώντας λοιπόν την αγάπη, την πίστι και την ελπίδα στο Θεό, θωράκιζε τις ψυχές, ώπλιζε το φρόνημα, φώτιζε το νου και ενίσχυε τη θέλησι. Έτσι ετοίμασε, μακροπροθέσμως και με υπομονή, το έδαφος για την παλιγγενεσία. Όπως σημειώνει ο επίσκοπος Αυγουστίνος, οι προφητείες του αγίου Κοσμά, ιδίως οι αναφερόμενες στην απελευθέρωσι του Γένους, «εξήσκουν τεραστίαν επίδρασιν επί των πνευμάτων των υποδούλων, ανεπτέρωνον το ηθικόν αυτών και ως ζωγόνος ήλιος ελπίδων κατηύγαζον το Πανελλήνιον. Είνε δε γεγονός ότι οι ήρωες του 1821 ενεθαρρύνοντο εις τον υπέρ όλων αγώνα ενθυμούμενοι τάς προφητείας του Αγίου, και προς τον Θεόν της δικαιοσύνης απευθυνόμενοι τας πρεσβείας του αγίου Κοσμά επεκαλούντο διά την νικηφόρον έκβασιν του απελευθερωτικού των αγώνος, ως δεικνύει το δίστιχον τούτο·


"Βοήθα μας, άι Γιώργη, και συ, άγιε Κοσμά, να πάρουμε την Πόλι και την Άγια - Σοφιά"»
(Κ. 335).


Μέ ποιους τρόπους τώρα ο άγιος Κοσμάς ωδήγησε το Γένος στην αναγεννητική πορεία του; Πρώτα-πρώτα με το παράδειγμα της ζωής του, που την χαρακτήριζε η αγάπη για το Θεό και τον αδελφό, και την οποία βεβαίωνε με την αυταπάρνησί του. Έπειτα με το χαριτωμένο λόγο και την απλή διδαχή του. «Εκήρυττε τόσον απλά, ώστε και ένα παιδί ακόμη ηδύνατο να εννοήση.


Εκήρυττε με συναίσθησιν. Εκήρυττε με δάκρυα. Εκήρυττε κάτω από την σκιάν του Σταυρού. Έκοπτε τον πνευματικόν άρτον εις μικρά τεμάχια και τον διένεμεν εις όλους, όπως ο ιερεύς με το άγιον κοχλιάριον μεταδίδει την θείαν Κοινωνίαν, το τίμιον Σώμα και Αίμα του Κυρίου. Όντως ιερουργίαν επετέλει κηρύττων το Ευαγγέλιον» (Κ. 38). Ως προς τον χρόνο, το σχέδιο και το περιεχόμενο των διδαχών, ο Ιωάννης Μενούνος λέει· «Το κήρυγμα γινόταν πρωινές ή βραδινές ώρες, πριν δηλαδή οι, χωρικοί συνήθως, ακροατές του αρχίσουν τις εργασίες τους ή μετά την επιστροφή από αυτές... Η πρώτη διδαχή γινόταν βράδυ. Θέμα της ήταν η δημιουργία των αγγέλων και του υλικού κόσμου, η πτώση των Πρωτοπλάστων, η έξωσή τους από τον Παράδεισο και η τιμωρία τους τόσο εδώ στη γη όσο και, μετά το θάνατο τους, στον άλλο κόσμο. Το πρωί που ακολουθούσε διδασκόταν η δεύτερη διδαχή. Περιεχόμενο της η διήγηση για τη γέννηση και τη ζωή της Παναγίας, η γέννηση και η ζωή του Χριστού ως τη Μ. Πέμπτη, η προδοσία και αυτοκτονία του Ιούδα. Το δεύτερο τέλος βράδυ ο Κοσμάς κήρυττε την τρίτη διδαχή. Το θέμα τώρα ήταν η Ανάσταση, το έργο των αποστόλων και η εξάπλωση της χριστιανικής πίστης με κατάληξη τη Δευτέρα Παρουσία, όπου οι αμαρτωλοί τιμωρούνται και οι δίκαιοι αμείβονται. Με τους τρεις αυτούς τύπους διδαχών παρουσιαζόταν ολοκληρωμένη η ιστορία κατά τη χριστιανική διδασκαλία, που αρχίζει από τη δημιουργία του πνευματικού και υλικού κόσμου και καταλήγει στη "συντέλεια του αιώνος"» (Μ. 91-2). Το κήρυγμά του ο άγιος ζωντάνευε συχνά και με την προσωπική επικοινωνία ανοίγοντας διάλογο, όπως είδαμε ανωτέρω.


Γι' αυτούς τέλος που ήταν μακριά του χρησιμοποιούσε και την αλληλογραφία απευθύνοντάς τους επιστολές, εκ των οποίων σώζονται αρκετές.


Μετά από αυτά ευνόητο είνε το πώς τον έβλεπε ο λαός. Ενώ οι Εβραίοι τον μισούσαν και οι Τούρκοι μόλις τον ανέχονταν, ο απλός λαός τον εμπιστευόταν, ενθουσιαζόταν, κρεμόταν απ’ το στόμα του και τον ακολουθούσε.


Γιατί; Διότι στάθηκε δίπλα στο λαό, όταν άλλοι είχαν φύγει μακριά του στη Δύσι. Ένιωσε τον πόνο και την ανάγκη του. Δεν εκώφευσε. Συγκακουχήθηκε και συγκακοπάθησε με τα σκλαβωμένα παιδιά του.


«Είχε σπλάγχνα πατρικά. Επόνει, συνέπασχε, συνεσταυρούτο με τον καθημερινώς σταυρούμενον επί μυριάδων σταυρών λαόν του Κυρίου. Ησθάνετο τας ανάγκας των χριστιανών, υλικάς και πνευματικάς, ως ιδίας ανάγκας, συνελάμβανε τους ήχους των πόνων των δυστυχούντων της εποχής και, συγκεκινημένος ο ίδιος εκ της θέας της ανθρωπίνης δυστυχίας, με τέχνην ωμίλει, έπληττε τας χορδάς των καρδιών των ακροατών του, προεκάλει την συμπάθειαν, διήγειρεν όσον ουδείς άλλος τα φιλάνθρωπα αισθήματα και με γιγαντιαίαν δύναμιν, την δύναμιν της θείας χάριτος, ώθει τον λαόν προς έργα κοινής αγαθοεργίας. Και τι δεν έπραξεν υπέρ του Γένους ο κοινωφελέστατος ούτος άνθρωπος!» (Κ. 42-3). Δίδαξε τρόπο ζωής και συμπεριφοράς, οικογενειακή αγωγή, αγωγή πολίτου, οικολογική αγωγή, πολιτιστική αγωγή, τα πάντα.


Αν σήμερα η διδαχή του βρίσκη τόση ανταπόκρισι και μιλάη τόσο ζωντανά σ' εμάς, φαντάζεται κανείς τι απήχησι είχε στους προγόνους και προπάτορές μας. Σαν ποθητή βροχή έπεφταν τα λόγια του και σαν διψασμένη γη τα ρουφούσαν οι ψυχές τους. Μετά τον απόστολο Παύλο και τον ι. Χρυσόστομο μπορούμε να πούμε ότι ο άγιος Κοσμάς είνε εκείνος που μίλησε και μιλάει στην καρδιά του λαού μας. Είνε πράγματι «ο Γέροντας του Γένους».


Δ'.

Αν το Γένος μας ξεχάση τις υποθήκες του αγίου Κοσμά, του Γέροντός του, θα διαπράξη μεγάλη αμαρτία και το περιμένουν δεινά παθήματα, ταλαιπωρίες και τιμωρίες. Αν τις φυλάξη, εκείνος θα συνεχίση να το οδηγή στον ασφαλή δρόμο. Διότι και σήμερα ο λαός μας έχει ανάγκη από Γέροντα, πνευματικό οδηγό και ένθεο εμπνευστή. Οι ορθολογισταί, οι οπαδοί της χειραφετήσεως και του απογαλακτισμού από την Εκκλησία, οι κήρυκες του εχθρικού χωρισμού κράτους και εκκλησίας και θιασώται του μοντέλου ενός λαϊκού κράτους μπορεί να διαφωνούν. Η άποψί τους όμως δεν βρίσκει ιστορική επιβεβαίωσι. Η ιστορία αντιθέτως μαρτυρεί ότι, όσες φορές ο λαός ελεήθηκε από το Θεό ώστε να έχη μπροστά του τέτοια αναστήματα, βγήκε από τον κλοιό, φωτίστηκε, ωρθοπόδησε, ανυψώθηκε, μεγαλούργησε.

******
[ι. μονή Αγ. Κοσμά του Αιτωλού Αρναίας - Χαλκιδικής
Κυριακή 23 Αυγούστου 2009]

Συντομογραφίες πηγών


Κ. = Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779) - Συναξάριον -Διδαχαί - Προφητείαι - Ακολουθία, Πρόλογος - σημειώ-σεις επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου μητροπολίτου Φλωρίνης, εκδ. «Σταυρός», Αθήναι 200526 (σσ. 426).
Μ. = Ιωάννου Β. Μενούνου, Κοσμά του Αιτωλού Διδαχές - Φιλολογική μελέτη - Κείμενα, εκδ. «Τήνος», Αθήνα 1979 (σσ. 319).


Απολυτίκιον
Ήχος γ'. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, διδασκαλία, κατεκόσμησας, την Εκκλησίαν, ζηλωτής των Αποστόλων γενόμενος· και κατασπείρας τα θεία διδάγματα, μαρτυρικώς τον αγώνα ετέλεσας, Κοσμά ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.


Κοντάκιον
Ήχος δ'. Επεφάνης σήμερον.
Ως φωστήρ νεόφωτος την Έκκλησίαν, καταυγάζεις άπασαν, Ευαγγελίου διδαχαίς, Κοσμά Χριστού Ισαπόστολε· διό αξίως γεραίρει την μνήμην σου.


Μεγαλυνάριον
Ως ο Παύλος πάτερ περιελθών, πόλεις και χωρία, ταις καρδίαις των ευσεβών πίστεως την φλόγα, ανήψας της αγίας, και έφλεξας της πλάνης, άπαν ζιζάνιον.

Πηγή: Ορθόδοξα Ωφελήματα: Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Γέροντας του σκλαβωμένου γένους http://orthodoxa-ofelimata.blogspot.com/2013/08/blog-post_24.html#ixzz2csP9ZvEK

Πέμπτη 22 Αυγούστου 2013

Η θεία δικαιοσύνη αποτελεί δώρο στον άνθρωπο

Η θεία δικαιοσύνη αποτελεί δώρο στον άνθρωπο

Είναι άδικο να στερείται ο σύγχρονος άνθρωπος αυτής της μεγάλης δωρεάς του Χριστού. Ίσως έχει πολλά υπαρξιακά εμπόδια για να δρασκελίσει την πόρτα της πίστεως.
 Η προσέγγιση όμως γίνεται εύκολη αν υπάρχει ειλικρινές ενδιαφέρον να πιστέψει κανείς. Διότι , όπως γράφει ο απ. Παύλος , ο λόγος της πίστεως ότι ο Ιησούς είναι ο Κύριος και Θεός , που ( νίκησε το θάνατο ) και αναστήθηκε , έχει τη δύναμη να δικαιώσει και να σώσει όποιον τον ομολογήσει με τα χείλη του και να τον πιστέψει μέσα στην καρδιά του ( βλ. Ρωμ. 10, 8-9 ) . 
Γίνεται εύκολη η δικαίωση κατά Θεόν όταν υπάρχει διάθεση σωτηρίας γιατί , όπως γράφει και ο Ι. Χρυσόστομος : '' στο μυαλό και στη γλώσσα σου βρίσκεται η δικαίωσή σου '' . Δεν χρειάζεται τρέξιμο ή αγωνία αλλά αγώνας πίστεως χωρίς αγωνία. Την αγωνία της δικαιώσεως και σωτηρίας όλων των ανθρώπων την υπέμεινε πάνω στον Σταυρό της Δικαιοσύνης , ο Χριστός . Από μας χρειάζεται προθυμία και επιμονή στον πνευματικό αγώνα που μας όρισε ο Κύριός μας.


Αρχιμ. Χ.Ν.
ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ
ΑΡΙΘ.ΦΥΛ.30 (3139)


Πηγή: Ορθόδοξα Ωφελήματα: Η θεία δικαιοσύνη αποτελεί δώρο στον άνθρωπο http://orthodoxa-ofelimata.blogspot.com/2013/08/blog-post_8206.html#ixzz2ciCKpeGT

Τρίτη 20 Αυγούστου 2013

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ: ΜΗ ΖΗΤΑΣ ΝΑ Σ’ ΑΓΑΠΟΥΝ

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ: ΜΗ ΖΗΤΑΣ ΝΑ Σ’ ΑΓΑΠΟΥΝ

Μακριά από τη Ζήλια έλεγε ο γέροντας Πορφύριος. Τον κατατρώγει τον άνθρωπο. Από φθόνο, μια Μοναχή προς άλλη, την φαντάστηκε να ασχημονεί με τον πνευματικό, και το έλεγε σαν πραγματικότητα.

Όλα γίνονται στο φθονερό άνθρωπο. Εγώ τα έζησα. Οι άνθρωποι με είχαν για καλό και ερχόντουσαν πολλοί για να εξομολογηθούν. Και μου τα έλεγαν με ειλικρίνεια.

Μακριά από αυτά τα γυναικίστικα παράπονα. Το Χριστό, μωρέ, το Χριστό να αγαπήσουμε με πάθος, με θείο έρωτα.

Ευτυχισμένος ο μοναχός που έμαθε να αγαπάει όλους μυστικά. Δεν ζητά από τους άλλους αγάπη, ούτε τον νοιάζει να τον αγαπούν.

Εσύ αγάπα όλους, και προσεύχου μυστικά μέσα σου. Ξέχυνε την αγάπη σου προς όλους. Και θα έλθει ώρα που θα αγαπάς αβίαστα. Και θα νιώθεις, ότι όλοι σ’ αγαπούν. Ένα κοσμικό τραγούδι λέει:

«Μη μου ζητάς να σ’ αγαπώ.

Η αγάπη δεν ζητιέται.

Μέσα στα φύλλα της καρδιάς

μονάχη της γεννιέται».

Πάρ’ το πνευματικά. Εσύ σκόρπα φυσικά, από την καρδιά σου, την αγάπη του Χριστού.

Μερικοί μοναχοί, ιδίως γυναίκες, λένε:

- Μ’ αγαπάς;

- Γιατί δεν μ’ αγαπάς;

Πω πω! Πόσο μακριά είναι από την αγάπη του Χριστού!

Φτώχεια, πνευματική φτώχεια.

Μη σε νοιάζει αν σ’ αγαπούν. Εσύ μόνο ξεχείλιζε από αγάπη Χριστού προς όλους. Και τότε μυστικά έρχεται μια μεταβολή, μια αλλαγή σ’ όλο το σύνολο. Αυτό που σου λέω είναι η καλύτερη ιεραποστολή. Εφάρμοσέ το και τηλεφώνησέ μου τα αποτελέσματα.

Πηγή: Ορθόδοξα Ωφελήματα: